Pogledaj neodgovorene postove
Pogledaj aktivne teme
Danas je 15 Okt 2024, 06:14


Autoru Poruka
Senka
Post  Tema posta: Re: Razvoj filma i kinematografije u Srbiji  |  Poslato: 03 Apr 2017, 00:54
Korisnikov avatar
Vječita sanjalica
Vječita sanjalica

Pridružio se: 18 Apr 2012, 12:07
Postovi: 45945

OffLine
Vesti uz zvuke marša

Zanimanje za filmsku umetnost u Beogradu nije jenjavalo ni na prelazu vekova. Srbiju su posećivali mnogi putujući kinematografi, prikazujući filmove po iznajmljenim dvoranama i pod šatrama. Neki su i snimali kadrove po Srbiji, ali ni oni nisu sačuvani.

Slika
Jedan od najvećih filmadžija s početka 20. veka: Aleksandar Lifka

Prvi Srbin koji se bavio prikazivanjem filmova bio je Stojan Nanić iz Zaječara, vlasnik Prvog srpskog kinematografa, koji je prikazivao filmove već od 1900. godine. Podaci iz štampe tog doba pominju i filmove "Venčanje Aleksandra Obrenovića i Drage Mašin", "Srbija" i druge, ali se zna da je najstariji sačuvan film snimljen na ovom podneblju "Krunisanje kralja Petra Prvog u Beogradu 1904. godine".

Film u deset tačaka

Programi u bioskopima imali pet do deset tačaka. U početku su žurnali ispunjavali skoro ceo program, ali su se kasnije prikazivale i šale jednočinke. Sa otvaranjem novih bioskopa nabavljeni su i duži filmovi koji su prikazivani u nekoliko činova. Filmovi su većinom stizali iz Austrije i Nemačke, a žurnali su bili francuski, Pateovi.
Snimio ga je Arnold Mjur Vilson, počasni konzul iz Šefilda i snimatelj Frenk Storm Moretšo. Ovaj film, osim što ima veliku istorijsku vrednost, svrstan je u najznačajnija ostvarenja s početka 20. veka u svom žanru.

Još jedan od pionira filmske umetnosti u Srbiji bio je Ernest Bošnjak, koji je počeo da prikazuje filmove od 1906. godine, a 1909. je počeo i da ih snima.

On je prvi snimio film sa kamerom koja ima stativ sa pokretnim postoljem i time ušao u srpsku filmsku istoriju.

Svakako jedan od najpoznatijih filmadžija tog doba bio je i Aleksandar Lifka, vlasnik jednog od najvećih putujućih bioskopa u Evropi koji je, nastanivši se u Subotici, otvorio bioskop 1911. godine. Snimao je mnogo, ali je iz vremena pre Prvog svetskog rata sačuvan samo jedan film, "Srpsko Bogojavljenje u Subotici".

Tih godina u Srbiji su bar po jednom godišnje gostovali i najpoznatiji evropski putujući bioskopi. U srpskoj prestonici su početkom 20. veka počeli da se umnožavaju bioskopi, ali još nisu bili stalni, nego u salama kafana kao što su Kolarac, Petrograd, Kasina, Narodni bioskop...

Filmovi su bili bez tona, a ozvučavali su se svirkom koju su muzičari izvodili uglavnom na klaviru pored platna, ili iza njega. Klavirista je pratio radnju na platnu pa je uz ozbiljne filmove obično svirao Betovena, a uz filmske žurnale - marševe. Ponekad je zvuk davala i jedna ciganska banda s Dorćola.


vestionline

_________________
Slika Slika


Vrh
Senka
Post  Tema posta: Re: Razvoj filma i kinematografije u Srbiji  |  Poslato: 13 Maj 2017, 19:06
Korisnikov avatar
Vječita sanjalica
Vječita sanjalica

Pridružio se: 18 Apr 2012, 12:07
Postovi: 45945

OffLine
(VIDEO) PRVI SRPSKI EROTSKI FILM: Snimljen pre 90 godina, a evo kako je izgledao! VRUĆE SCENE!


Gotovo nepoznat domaći nemi film "Grešnica bez greha", režisera i scenariste Koste Novakovića, važi za prvi erotski film ikada napravljen u Srbiji.

Slika

Sniman je od 1928. godine, a premijerno prikazan u beogradskoj "Kasini" 12. aprila 1930. godine. Njegov autor, poreklom Čačanin, jedan je od najznačajnijih pionira filma u Srbiji koji su delovali između Prvog i Drugog svetskog rata.

Grešnica bez greha je drugi njegov film, pored Kralja Čarlstona, u kom je rešio da snimi i slobodnije scene, koje zbog autocenzure nisu ušle u finalnu verziju.

Slika

Čuvena srpska glumica, jedna od najboljih i najvećih umetnica našeg teatra, Žanka Stokić (1884-1947), prvi i jedini put na filmu pojavila se upravo u Grešnici bez greha. U epizodnoj ulozi stanodavke bravurozno je ostvarila lik zrele žene koja diskretno pokušava da zavede studenta, njenog podstanara.
Grešnica bez greha je jednostavna melodramska priča o devojci Ljubici i njenom vereniku Nikoli koji žive u idiličnom ambijentu srpskog sela. Nikola odlazi na studije u Beograd, a sobu nalazi kod stanodavke – Žanke Stokić.

Slika

Ubrzo za njim na školovanje, po nagovoru seoskog učitelja, u prestonicu odlazi i Ljubica. U gradu punom izazova Ljubica upoznaje hohštaplera Lajoša koji izigrava simpatičnog i galantnog kavaljera. On jedne večeri dolazi automobilom po Ljubicu, izvodi je u gradski život, dovodi u vilu u koju je, u stvari, provalio i tu nasrće na devojačku čast. Ljubica ipak uspeva da telefonom pozove policiju koja stiže na vreme da spase devojku od nasilnika. Policija hapsi Lajoša, za koga se ispostavlja da je okoreli kriminalac za kojim se traga. Ali, uz Lajoša, policija privodi i Ljubicu pod sumnjom da je njegova saučesnica.

Slika

Naivna seoska devojka provodi noć u zatvoru, okružena pohapšenim "damama sa trotoara". Ljubicu puštaju iz zatvora, pošto je utvrđeno da je nedužna i da nema veze sa kriminalcima. Ona, pod teretom griže savesti, zato što je bila na rubu opasnosti da postane grešnica, odlazi do obale reke i pokušava da se ubije, skačući u vodu.
Ali, tu se našao njen verenik Nikola koji je tragao za njom i koji je u poslednjem trenutku spasava, tako da ljubav na kraju trijumfuje. Ljubica i Nikola se vraćaju u selo i venčavaju se uz blagoslov njenih roditelja.

Pogledajte film:





kurir

_________________
Slika Slika


Vrh
Senka
Post  Tema posta: Re: Razvoj filma i kinematografije u Srbiji  |  Poslato: 28 Jan 2018, 20:56
Korisnikov avatar
Vječita sanjalica
Vječita sanjalica

Pridružio se: 18 Apr 2012, 12:07
Postovi: 45945

OffLine
FILM U KRALJEVINI SRBIJI - OD ZLATNOG KRSTA DO KARAĐORĐA >
Prva bioskopska predstava


U AUSTRIJSKOM FILMSKOM ARHIVU PRONAĐEN PRVI SRPSKI IGRANI FILM KARAĐORĐE ILI ŽIVOT I DELA BESMRTNOG VOŽDA KARAĐORĐA ČIČA ILIJE STANOJEVIĆA, SNIMLJEN 1911, ZA KOJI SE DO TADA VEROVALO DA JE IZGUBLJEN. PREMIJERNO PRIKAZANIM INSERTIMA IZ OVOG FILMA PROŠLE SEDMICE JE OTVORENA NOVA SEZONA JUGOSLOVENSKE KINOTEKE, ŠTO JE POSLUŽILO KAO POVOD ZA PRIČU O SAMIM POČECIMA KINEMATOGRAFIJE U KRALJEVINI SRBIJI

Slika
KADAR IZ PRVOG IGRANOG FILMA: "Karađorđe", 1911.

Nepunih šest meseci posle prvog javnog prikazivanja kinematografa braće Limijer (Lumière) u Indijskom salonu Velike kafane u Parizu, 28. decembra 1895, u Beogradu je u jednoj sali gostionice Zlatan krst na Terazijama 6. juna 1896. počelo prikazivanje "fotografija oživljenih pomoću kinematografa". Bila je to prva filmska projekcija u Beogradu, toga dana film je zakoračio u Srbiju i na Balkan, a našim ljudima otvoren je novi prozor u svet, svet zabeležen pokretnim fotografijama. Predstavnici fabrike "Braća Limijer" iz Liona Andre Kar i Žil Žiren (André Carre, Jules Girin) zadržali su se u Beogradu 25 dana prikazujući najstarije filmove lionskog preduzeća: Ulazak voza u stanicu, Rušenje zida, Dečja igranka, Kupanje u moru, Pariski bulevar, Riblja pijaca u Marselju i druge. Filmovi su trajali po nekoliko minuta, a predstave su održavane "svakog dana od 4 sah. popodne do 9 sah. uveče, a nedeljom i praznicima ima prikazivanja i pre podne". Ulaznica za odrasle koštala je jedan dinar, a za decu 50 para dinarskih. Gledaoci su bili oduševljeni prikazivanjem ovog "čuda nauke", a nepoznati novinar beogradskih "Malih novina" opisao je filmsku projekciju na kojoj se "...mogu videti snimci stvorova i predmeta u najrazličitijim kretanjima; videće se pokreti kako dete igra; pokreti koje čini železnički voz kad ide, i to sve tako živo prestavljeno, da vam se čini kao da gledate stvarnost, a ne fotografije. Beograđani ne treba da propuste ovu priliku da vide ovaj doista najveći uspeh...". Priliku nisu propustili ni Nj.V. Kralj Aleksandar Obrenović i Nj.V. Kraljica Mati Natalija koji su 16. juna 1896. "...odlikovali svojom posetom kinematografske produkcije kod ’Zlatnog Krsta’..." i kraljevski platili za to zadovoljstvo 300 francuskih franaka! Krajem juna predstavnici "Braće Limijer" su sa svojim projektorom otputovali za Bukurešt.

Od te prve filmske projekcije kod Zlatnog krsta film je postepeno postao sastavni deo svakodnevnog života u Srbiji. Isprva su naši ljudi bili samo gledaoci, ljubitelji kinematografskih produkcija koje su sve češće prikazivali putujući, a zatim i stalni bioskopi, da bi se relativno brzo i domaći ljudi prihvatali filmske kamere u želji da sami snimaju pokretne slike o svome okruženju i da, konačno, proizvode i snimaju "kinematografske komade iz našeg narodnog života i nacionalne istorije".

PUTUJUĆI BIOSKOPI KROZ SRBIJU: Putujući bioskopi – najstariji oblik prikazivanja filmova u svetu i kod nas – mogu da se podele na dve kategorije: mala preduzeća čiji vlasnici sami obavljaju i posao kinooperatera i prikazuju filmove u zakupljenim prostorijama (kafane, hoteli, magacinske barake) i velika dobro opremljena preduzeća sa sopstvenim šatrama, kolima, mehaničkim orguljama i električnim generatorima koja su obilazila samo veće gradove. Vlasnici su bili pretežno stranci (Nemci, Austrijanci, Česi, Mađari), ali su se u te poslove vremenom uključivali i naši ljudi.

Od 6. marta 1897. Andre Kar ponovo prikazuje filmove u Beogradu, ovoga puta u kafani kod "Hajduk Veljka" na početku Knez Mihailove ulice. Prikazivao je standardni program "Braće Limijer", u Beogradu se zadržao 38 dana, s tim što je nekoliko dana boravio i u Šapcu. Ovaj Karov boravak u Beogradu je posebno značajan jer je on tom prilikom snimio i prikazao nekoliko beogradskih slika (o čemu će biti kasnije reči). Posle njega su, sve češće i češće, u našim krajevima boravili putujući prikazivači. Već poslednjih godina XIX i tokom prve decenije XX veka, pored Beograda, skoro svi naši gradovi su imali priliku da vide čaroliju pokretnih slika – Šabac, Jagodina, Niš, Zaječar, Kragujevac, Valjevo, Požarevac itd. Uz najstarije filmove dokumentarnog karaktera sve omiljeniji postaju "kinematografski pozorišni komadi" – kratke komedije, filmovi jurnjave, "istorijske slike" i drame. Prvi domaći čovek sa projektorom bio je Stojan Nanić iz Zaječara (sin Naneta pekara), koji je bio od rane mladosti putujući zabavljač, "prvi srpski veštak-mađioničar", a od 1900. prikazivao je filmove u svom Prvom srpskom kinematografu. Prvi veliki putujući bioskop koji je svoju šatru podiglo na Malom Kelemegdanu u julu 1904. bio je Elektro-bioskop pozorište braće Karela i Aleksandra Lifka (Aleksandar se 1911. nastanio u Subotici, gde je otvorio stalni bioskop). "Nartenov bioskop" Nemca Georga Nartena je od 1905. do 1908. redovno gostovao u Beogradu, prikazujući filmove i u sopstvenoj šatri, kao i u hotelima "Slavija" i "Pariz". Naš čovek Todor Najdanović iz Negotina bio je vlasnik putujuće menažerije, uz koju je od 1908. prikazivao filmove po gradovima Srbije (Negotin, Zaječar, Požarevac), a sa sopstvenom šatrom gostovao je i u Beogradu. Film je veoma brzo postao najpopularniji oblik zabave širokih slojeva gledalaca – a to je i u svetu i kod nas dovelo do otvaranja stalnih bioskopa.

Slika
Đoka Bogdanović, vlasnik bioskopa "Kasina" i filmski producent

PRVI STALNI BIOSKOPI: Vlasnici hotela i kafana koji su iznajmljivali svoje prostorije putujućim prikazivačima shvatili su da je ova delatnost unosna, te su počeli da otvaraju stalne bioskope. Prvi je bio Svetozar Botorić, vlasnik beogradskog hotela "Pariz" na Terazijama, koji je krajem 1908. otvorio "Kinematografsko pozorište u hotelu Pariz". Botorićev primer su sledili i mnogi drugi – vlasnik Kasine Đoka Bogdanović, vlasnici beogradske gostionice "Kolarac" braća Cvetković, Evgenije Rajhl, vlasnik Ruskog cara u Nišu itd. Istovremeno, krajem prve i početkom druge decenije XX veka otvaraju se i bioskopi van kafanskih prostora: beogradski novinari i izdavači braća Savić u namenski sagrađenoj drvenoj zgradi na početku Kolarčeve ulice otvaraju 1910. svoj Moderni bioskop; Mihailo Šonda, beogradski industrijalac, 1911. gradi zgradu od cigala za svoj bioskop Koloseum (današnja Zvezda – preko 90 godina ne menja namenu). Uoči Prvog svetskog rata u Kraljevini Srbiji radilo je oko 30 stalnih bioskopa.

PRVI FILMOVI SNIMljENI U SRBIJI: Zastupnik braće Limijer Andre Kar prilikom svog drugog boravka u Beogradu početkom 1897. snimio je, prema podacima iz štampe, pet filmova: Kalemegdanska šetnja, Tramvajska stanica na Terazijama, Izlazak radnika iz Fabrike duvana, Povratak Kraljev iz Sofije i Svečanosti 22. februara. Za tim prvim kadrovima snimljenim u Srbiji još tragamo, premda su najverovatnije konačno izgubljeni. Kasnije su razni inostrani snimatelji ili vlasnici putujućih bioskopa snimili više dokumentarnih reportaža o kojima zasad znamo na osnovu pisanja tadašnje štampe ili stranih filmskih kataloga (Venčanje Kralja Aleksandra Obrenovića i Drage Mašin, 1900, Srbija, 1903. i još nekoliko). Za nas je najznačajniji – jer je sačuvan i predstavlja dragocen istorijski dokument – film Krunisanje Kralja Petra I Karađorđevića, dokumentarac od preko 50 minuta koji su u septembru 1904. snimili Arnold Mjur Vilson (Arnold Muir Wilson), počasni konzul Kraljevine Srbije u Šefildu (Engleska), i njegov snimatelj Frenk Moteršo (Frank Mottershaw). Ovaj značajni dokument, poznat i cenjen u svetskoj istoriji filma, Jugoslovenska kinoteka je restaurirala i nova kopija će biti prikazana povodom stogodišnjice tog događaja. Putujući bioskopi često su snimali takozvane lokalne filmove koje bi prikazivali u gradovima u kojima su boravili, pre svega da bi privukli gledaoce. U tome se u Beogradu isticao Nartenov bioskop, koji je snimao i prikazivao mnoge domaće zanimljivosti, npr. Terazije, Slike iz Beograda, Pogreb generala Marka Katanića, Slike beogradskih fabrika, zatim bioskop "Ben Akiba", koji je 1908. snimio i prikazao Korzo u Beogradu, Smenu dvorske straže, Veliku pijacu, Vežbe vojske itd. Posle 1908. godine po srpskim bioskopima se javljaju strani filmski žurnali koji prikazuju zbivanja u Srbiji: Smotra Srpske vojske na Banjičkom polju, Srpska prestonica, Dunav i željezna vrata, Kraljeva poseta Rusiji, Poseta Kralja Petra Turskoj, Kralj Petar u Rimu. Manji deo ovih stranih filmskih žurnala je sačuvan, dok se za ostalim filmovima stalno i uporno traga po svetskim filmskim arhivima. Svakako su filmovi o nama, našim krajevima i zbivanjima privlačili posebno domaće gledaoce i te su slike bile najzanimljiviji deo programa. Stoga je sasvim razumljivo da su i vlasnici naših bioskopa došli na ideju da sami pristupe snimanju domaćih filmskih žurnala, pa su neki od njih, zainteresovani za velike mogućnosti filma, postali naši prvi filmski producenti.

Slika
Terazije sa gostionicom "Zlatni krst" u vreme prve filmske projekcije u Beogradu (zgrada sa tri lučna prozora)

PIONIRI SRPSKE KINEMATOGRAFIJE: Prvi je to učinio Svetozar Botorić, vlasnik bioskopa "Pariz". On je angažovao francuskog snimatelja Luja de Berija (Louis de Beéry), koji je od 1911. do 1913. snimio za Botorića oko 20 dokumentarnih reportaža, pored ostalog Svečanu predaju starih i prijem novih zastava, Odlazak Kralja, Prestolonaslednika i Princeze Jelene u Petrograd, Trke na Banjici, Letenje avijatičara Đovanija Vidmera na Banjici, zatim veći broj filmova iz Balkanskih ratova. Uz Luja de Berija zanat je izučio i prvi srpski filmski snimatelj Slavko Jovanović, koji je snimio neke od Botorićevih filmova, ali je radio i za druge filmske producente. Do pre dva meseca smatralo se da su Botorićevi filmovi izgubljeni. Međutim, u Austrijskom filmskom arhivu nađen je velik deo njegove filmske zaostavštine (što pokazuje da nikada ne treba gubiti nadu).

Vlasnici Modernog bioskopa braća Savić, Botorićevi konkurenti, angažovali su 1911. mladog Austrijanca Karla Frojnda (Karl Freund, kasnije poznati nemačko-američki snimatelj i dobitnik Oskara za kameru 1937). On im je organizovao filmsku laboratoriju i snimio više dokumentarnih filmova: Sa beogradskog korzoa, Iz Jevrejska male i sa Dorćola, Doček hrvatskih studenata u Beogradu, Uskršnje trke na Banjici i druge. Filmovi proizvodnje braće Savić zasad nisu pronađeni.

Vlasnik bioskopa Kasina Đoka Bogdanović angažovao je 1913. ruskog snimatelja Samsona Černova, koji je za njega snimio veći broj reportaža iz Drugog balkanskog rata i još nekoliko filmova: Otkrivanje spomenika Karađorđu na Kalemegdanu, Sahrana ruskog poslanika Hartviga i druge. Najveći deo materijala Đoke Bogdanovića sačuvan je i doskora je predstavljao jedini celoviti fond srpskih filmova snimljenih pre Prvog svetskog rata.

Braća Cvetković, vlasnici bioskopa "Kolarac", javljaju se 1913. godine kao četvrti beogradski filmski producenti. Za njih je verovatno snimao Slavko Jovanović i u svom bioskopu prikazali su sopstvene filmove: Svečani doček srpske pobedonosne vojske sa srpsko-bugarskog bojišta (1913), Vrbica u Beogradu, Svečani dolazak i zakletva regruta iz Nove Srbije u Donjem gradu (1914). Ni ovi filmovi dosad nisu pronađeni.

PRVI SRPSKI FILMOVI: Zasad znamo sa sigurnošću da su u Srbiji toga vremena snimljena tri igrana filma. Prvi je bio Karađorđe ili Život i dela besmrtnog vožda Karađorđa, snimljen 1911, za koji se do pre dva meseca smatralo da je izgubljen, međutim, pronađen je u Austrijskom filmskom arhivu. Producent ovog filma bio je Svetozar Botorić, reditelj Ilija Stanojević – Čiča Ilija, a snimio ga je Luj de Beri. U filmu igraju najpoznatiji srpski glumci, a lik Karađorđa tumači prvak Narodnog pozorišta Milorad Petrović. Film je u veoma lošem stanju, te predstoji restauracija kopije i tek će posle toga ovaj prvi srpski igrani film moći da se detaljnije analizira i da se procene njegove vrednosti. Ali, na osnovu kratkih delova, u stvari nekoliko kadrova koji su nedavno javno prikazani (u Jugoslovenskoj kinoteci i preko televizije), možemo da zaključimo da je reč o umetničkom ostvarenju koje po stilu i fotografskim vrednostima ne zaostaje za najboljim stranim istorijskim filmovima onoga vremena. Pronađeni su, takođe, delovi drugog Botorićevog igranog filma iz 1911 – Ulrih Celjski i Vladislav Hunjadi – o kome dosad nismo znali ništa osim da je to "...istoriska drama iz XV veka, igrana od članova Kralj. Srp. Narodnog Pozorišta...", tako da nam i tu tek predstoji novo otkriće.

Botorićev konkurent Boža Savić, suvlasnik i upravnik Modernog bioskopa, realizovao je 1912. treći srpski igrani film toga vremena, melodramu Jadna majka u kojoj je glavnu ulogu tumačila tragetkinja Narodnog pozorišta Emilija Popović. Film je snimio Karl Frojnd, dok drugi autori nisu poznati (jedan od njih je verovatno sam Boža Savić). Ovaj film dosad nije pronađen.

Kako su, dakle, postavljeni temelji kinematografije u Srbiji, na koje se nadovezuje sve što se zbilo kasnije, uključujući i uspehe savremenog srpskog filma? Razvojni put do 1914. je jasan: počelo je u Zlatnom krstu – prodor filma se nastavio preko putujućih i stalnih bioskopa – stranci su prvi snimili i pokazali nam pokretne fotografije o nama – to je zainteresovalo domaće ljude i javljaju se prvi pioniri domaćeg filma u Srbiji: producenti, snimatelji, reditelji, glumci – a sve je to naglo presekao Prvi svetski rat...


vreme

_________________
Slika Slika


Vrh
Senka
Post  Tema posta: Re: Razvoj filma i kinematografije u Srbiji  |  Poslato: 27 Feb 2022, 21:29
Korisnikov avatar
Vječita sanjalica
Vječita sanjalica

Pridružio se: 18 Apr 2012, 12:07
Postovi: 45945

OffLine
PRVI SRPSKI ETNO-FILM U ZAMKU MINIĆA: "Novosti" u selu Majdevo kod Kruševca, u velelepnom zdanju čuvenog veleposednika i sveštenika

PROŠLO je više od 100 godina otkako je zamak slavnog popa Minića podignut u selu Majdevo, na dvadesetom kilometru od Kruševca.

Slika
Zamak popa Mihajla Minića, Foto S. Babović

Bilo je to mesto gde je 1911. godine snimljen zvanično prvi srpski etnografski film, a kamere nikog drugog do velikog sineaste Luj de Berija usnimile su venčanje Branislave Minić, sinovice popa Mihajla i inženjera Dimitrija Todorića. Filmski zapis majdevskog veselja na imanju Minića pronađen je u Bečkoj filmskoj arhivi pod nazivom "Jedna seoska srpska svadba" i smatra se prvorazrednim dokumentom o srpskim običajima i tradiciji.

Producent filma, kao što je poznato, bio je Svetozar Botorić, porodični prijatelj, politički saradnik domaćina,beogradski hotelijer i vlasnik bioskopa u Hotelu "Pariz" na Terazijama. Danas je celo imanje, trajno sačuvano u dokumentarnoj riznici Jugoslovenske kinoteke, zaključano.Naslednika znamenitosti je mnogo, a zamak izuzetnog graditeljskog nasleđa trebalo bi da verovatno dobije status objekta od posebnog značaja za kulturu.

- Mihajlo Minić (1864-1925), sveštenik i veleposednik, bio je i predsednik kruševačke Okružne banke nakon oslobođenja u Prvom svetskom ratu, višestruki radikalski kandidat na izborima Rasinskog sreza - kaže, za "Novosti", Aleksandar Miletić, istoričar umetnosti. - Bliske odnose održavao je sa porodicom Karađorđević, ponajpre sa kraljom Petrom Prvim i njegovim naslednikom Aleksandrom Prvim. Po kazivanju, ove veze datiraju od vremena kada je Petar, kao knežević, u Srbiji boravio pod imenom Petar Mrkonjić. Od obrenovićevskih vlasti,pop Mihajlo je budućeg kralja mesecima krio na svom majdevskom imanju.

Slika

Kao čovek od imena i uticaja, dodaje Miletić, u Majdevu je podigao crkvu posvećenu Svetoj Petki, na svom imanju i o svom trošku, kao i danas porušenu školu sa učiteljskim stanom.Bio je donekle i kontroverzna politička figura, a prepisivala mu se afera seče velike manastirske šume od 1.700 hektara u Nauparu o čemu je pisala tadašnja štampa.

- Politički je bio aktivan kao član Radikalne stranke i u nekoliko skupštinskih saziva bio narodni poslanik - predočava Miletić.

- Blizak Stojanu Protiću, radikalskom prvaku, takođe poreklom iz Kruševca, više puta se otvoreno suprotstavio Pašiću, a jednom navodno sa njim i potukao. Žestoke naravi, prilikom jednog od svojih vatrenih govora u skupštini teško je povređen kada ga je tupim predmetom udario u glavu poslanik suprotstavljene strane.

Slika
Scene iz prvog dokumentarnog etno-filma, Foto Arhiv Kinoteka

Pop Minić bio je među narodnim poslanicima koji su se na poziv kraljevske Vlade okupili na Krfu 1916. godine, gde je Narodna skupština nastavila svoj rad. Zna se da je potom boravio u Solunu i uzgajao kupus za vojne potrebe. Septembra je izvestio porodicu da su sve izbeglice iz Majdeva, kao i njegova porodica u izgnanstvu, zdravi i živi.

U Majdevu je, međutim, pri povlačenju srpske vojske prema Albaniji u opštem metežu koji je nastupio, grupa vojnika upala na imanje, poharala ga i spalila velelepnu kuću. Više od 3.000 knjiga iskoristili su za loženje rakijskog kazana. Osim Svetog pisma, malo šta je sačuvano iz kuće. Za sve štete načinjene na imanju tokom rata, pop Minić potraživao je 9.488.000 dinara. Dom je obnovio, a na zdanju, kao sećanje na Solun, istakao ornament u formi kupusove glavice. Nekadašnja lepota zdanja samo se naslućuje.

Slika

NEPOZNATI ARHITEKTA
ZAMAK popa Minića umnogome podseća na dva objekta u Kruševcu. Jedan je pripadao advokatu Milutinu Veljkoviću, a drugi arhimandritu Ilarionu Vesiću, profesoru i rektoru Prizrenske bogoslovije. Pretpostavlja se da su sva tri objekta delo istog, nepoznatog arhitekte.


vecernjenovosti

_________________
Slika Slika


Vrh
Prikaži postove u poslednjih:  Poređaj po  
Pogled za štampu

Ko je OnLine
Korisnici koji su trenutno na forumu: Nema registrovanih korisnika i 7 gostiju
Ne možete postavljati nove teme u ovom forumu
Ne možete odgovarati na teme u ovom forumu
Ne možete monjati vaše postove u ovom forumu
Ne možete brisati vaše postove u ovom forumu
Idi na:   
cron

Obriši sve kolačiće boarda | Tim | Sva vremena su u UTC + 2 sata

Powered by phpBB® Forum Software © phpBB Group
DAJ Glass 2 template created by Dustin Baccetti
Prevod - www.CyberCom.rs
eXTReMe Tracker