Razbolim se kad radim neku ulogu, sve se u meni poremeti. "Ifigeniju", sa 1.100 stihova, igrala 120 puta
Marija govori stihove
SJEĆAM se kad su u mom malom sobičku, ispod kosog krova na mansardi, u Visokoj 11 u Zagrebu, sjedili na podu Ivan Goran Kovačić, Dobriša Cesarić i Vjekoslav Kaleb. (Morali su sjesti na pod, jer sam imala samo jednu stolicu.) Toliko su raspravljali i ubjeđivali jedan drugog o naslovu jedne pjesme, da mi je već onda postalo jasno kako je naslov veoma važan.
Kad čitam pjesme, najprije me povuče naslov. Onda me obično uhvate jedna ili dvije riječi, možda i rečenica, i budem uvučena u pjesmu. Ljepota pjesme se polako odmotava. Sve se nekako samo od sebe grana i zeleni. Biva često i to da samo pogledam pjesmu i ne čujem je i ne vidim, a kad tu istu pjesmu zaista primijetim, poslije duže vremena, pitam se kako je moguće da sam toliko dugo prolazila pored nje i slijepa i gluha! Moguće je, jer je pjesma život.
Istina u pjesmi jesu riječi iz običnog, svakidašnjeg života, sa zemlje, ali nekako ljepše složene, birane, pa se čini da nas dižu koji centimetar iznad zemlje, jer onako kao što dobar pjesnik nešto kaže ne može svako kazivati. A nama s njegovom pjesmom bude bogato, lako i veselo u srcu. Glumac dodaje svoju dimenziju riječima pjesnika. Kad glumac dobro izgovori pjesmu, kao da reflektor osvijetli riječi pjesnika.
Kako govoriti klasični stih? Za to zaista nema recepta. Slušala sam toliko glumaca različitih nacija i svaki ih govori na svoj način, svaki različito u svom jeziku. Znači, gvozdenog pravila nema. Sve je u ljepoti i veličini govorenja stihova. Veliki je dar čovjeka što osjećajem za ritam i harmoniju, svjesno artikuliranim govorom, može misli izrečenoj stihom dati svečani oblik.
U svakom društvenom razdoblju, u svakom razdoblju pojedinačnog života, isti stih se različito govori. Govorim iste stihove već decenijama i mijenjam način toga govorenja od godine do godine, od dana do dana, od prostora do prostora, svakako, uvijek sa svojim glasom, svojim ukusom, svojom voljom, svojim uhom i svojim sluhom.
Simboli stiha su vrlo osjetljivi i ako glumac nije dovoljno oprezan, pobjegnu kao da ih i nema, a to nije dobro, jer onda riječi prazno zvuče. Svakako, glumac je u trenutku svog djelovanja gospodar mase, iz koje ga uvijek može netko zapitati: kako to misliš, šta to znači, zašto tako činiš... A ne bi bilo dobro ne moći odgovoriti. Meni je govorenje stihova uvijek praznik, organizirani praznik.
Često sam, na raznim priredbama, slušala pričanja ljudi koji su bili u ratu. Njihovi istiniti doživljaji, obično kazivani, izazivaju dubok utisak kod slušalaca, pa poslije takve priče svaka pjesma na temu rata, govorena nešto povišenim tonom, ispadne blijeda. Odlučila sam da ću, kad se nađem u takvoj situaciji, govoriti stihove koji su naizgled najobičniji, ali i najživotniji, s temom svakodnevice. Po mogućnosti govorim tada što jednostavnije. Ili se popnem na koturne, pa svom snagom izgovorim Eshila ili Sofokla - primijetila sam da me onda publika čuje kao što je čula i istinu onog sudionika i očevica.
Sjećam se, kad sam radila "Antigonu" mučila sam se, jer sam ja mislila jedno, a činilo mi se da Tanhofera drugačije razumijem, pa mi nikako nisu išli ni glas ni pokret. Sve do kontrolne probe, na kojoj je Miloš Đurić rekao: "Ona voli svoju braću i boji se bogova". Najedanput sam i govorila, i disala, i hodala, i narasla. Čudno je kako nekad samo jedna sitnica glumcu pomogne.
Jedno je shvatiti rečenicu u stihu, a sasvim je drugo riječ i rečenicu reći tako da ton kojim je stih rečen može podići velove što zastiru pisanu misao. To je teško učiniti, jer ritam disanja, ritam baratanja rezervoarom zraka u plućima i ritam krvotoka glumca treba danima i noćima osposobljavati za nešto što je izvan trena, a za tren.
Tom stazom stvaranja idu samo glumci. Osposobljavanje je za svaki komad posebno i iskustvo mnogo ne pomaže. Glumac mora za svakog pjesnika raditi uvijek sve iz početka. Kad radim neku ulogu, razbolim se. Sve se u meni poremeti. Jedan dio mene mora početi drugačije da misli, drugačije da se slaže i vezuje, baš vezuje, za nešto što se zove pjesnički ritam jedne ideje i misli, a drugi dio mene, opet, sve to važe, mjeri, kontrolira.
Ne može se govoriti o stihovima bez poznavanja lika u djelu i ličnosti glumca koji ih govori. Zato je glumac kompliciraniji od pjesnika. Ako se pjesniku ne sviđa riječ ili pjesma, on je može baciti ako hoće, a glumac ne smije ni kašljati kad mu se kašlje, pa makar bio i "mrtav", jer bi kašljem poremetio ritam stihova ostalih glumaca. Nekoliko mi se puta zbog pogrešnog udisaja osušila glasnica, pa sam svu težinu govorenja morala premjestiti na jednu glasnicu, naravno, sva oblivena znojem od muke. Sreća je što publika sve i ne primijeti i ne čuje.
Uvijek prije predstave - i "civila" (tako zovem prozu) i "uniforme" (tako zovem stih) - prođem tekst glasno, punom parom. Stih prođem i po nekoliko puta, a ako je velik razmak od predstave do predstave, nekoliko dana govorim kompletan tekst. Ako sam, recimo, "Ifigeniju", koja ima 1.100 stihova, igrala 120 puta, igrala sam je, zapravo, tri ili četiri puta više. Da i ne govorim o probama i neprestanom izgovaranju stihova ili samih riječi izvan proba.
Znam da je vrlo teško opisati kako se svira klavir. Treba prste vježbati, sjediti godinama, satima i satima za klavirom. I onda će tek ispod prstiju izaći muzika. Tako je i sa glumom.
One su lepe, šarmantne, pametne, i one su glumice. Srpske glumice. Znamo ih po fantastičnim ulogama, od devojčica i fatalnih zavodnica, preko neverovatnih žena i brižnih mama, do slatkih baka i totalnih lujki. Predstavljamo vam poznate dame srpskog glumišta.
Olivera Marković, rođena Beograđanka, 3. maja ove godine bi proslavila svoj 88. rođendan. Sa 23 godine upisala je Akademiju za film i pozorište (današnji FDU), a od 1951. bila je član Beogradskog dramskog pozorišta. Tamo ostaje do 1965, kada prelazi u Narodno pozorište u kome je igrala do 1991. Njene najpoznatije uloge bile su uloge Megi iz “Mačke na usijanom limenom krovu” i gospođe Živke u Nušićevoj “Ministarki”. Preko 60 filmova i više od 150 pozorišnih uloga ostavila nam je Olivera, osvojivši nas svojim karakterom, temperamentom i šarmom. Osvojila je nagradu “Dobričin prsten” 1997. i “Zlatni ćuran” 2007, obe za životno delo. Nas je ostavila prošle godine posle duge i teške bolesti, na veliku žalost kako publike koja ju je obožavala, tako i svojih kolega, koji o njoj, osim reči hvale, gaje i najtoplija osećanja i veliko prijateljstvo.
Bila je prva dama beogradskih scena, pevačica ruskih romansi, izvođač najfinijih umetničkih radova i iznad svega dama. Gospođa Olivera Marković
Još jedna dama starog kova je Mira Stupica. Jedna od najboljih srpskih glumica svih vremena, zbog svojih rola u pozorištu, na filmu i televiziji proglašena je za glumicu dvadesetog veka kod nas. Sestra Bore Todorovića rođena je davne 1923. godine u Gnjilanu. Prvo je upisala Trgovačku akademiju u Beogradu, ali je to nije mnogo zanimalo, pa je umesto na predavanjima vreme provodila u pozorištu. Tako je počelo – prvi nastup imala je ratne 1941, od 1955. do 1957. bila je članica ansambla Hrvatskog narodnog kazališta, a po povratku u Beograd nastavila je da glumi u Jugoslovenskom dramskom i Beogradskom narodnom pozorištu. Tri puta se udavala, a zadržala je prezime svog drugog muža – Bojana Stupice. I ona je dva puta osvojila nagradu za životno delo, prvi put 1981. godine - “Dobričin prsten”, i nagradu “Pavle Vuisić” 1997. godine. Kada su je prozvali najboljom srpskom glumicom prošlog veka, Mira je odgovorila da nagrada ne pripada njoj, već nepravedno zaboravljenoj Žanki Stokić, i predložila osnivanje nagrade “Velika Žanka”. Nagrada se dodeljuje od 2003. godine, a Mira je doživotna predsednica žirija koji dodeljuje nagradu najistaknutijim glumicama srpskog pozorišta.
Skromna Mira iza sebe ima tri braka i ne misli da je glumica veka, a skoro je imala čast da otvori Muzej Narodnog pozorišta
Lepa Ružica Sokić, srpska Merilin, takođe je rođena u Beogradu, i to samo devet godina nakon Olivere Marković. Još kao devojčica učestvovala je u Dečjoj radio-dramskoj grupi Radio Beograda, a 1958. godine diplomirala je na Akademiji za pozorišnu umetnost. Neko vreme bila je članica Savremenog pozorišta, ali ubrzo prelazi u Atelje 212 gde će ostati do dan-danas. Ružica kaže da joj je otac branio da se brani glumom, da je mama uvek volela kada je igrala dame, da sebe nije smatrala lepom (naprotiv, mislila je da je ružna!), da je sve posvetila glumi i da samo zato nikad nije imala dece. Ruža Soda, kako su je zvale kolege, osvojila je brojne nagrade, među kojima su ”Pavle Vuisić”, “Zlatni Ćuran”, “Velika Žanka”, i mnoge druge. Danas je možemo videti u ulozi Žanke Stokić, za koju kaže da joj predstavlja veliku čast.
Prva je opsovala na sceni, a Atelje 212 joj je druga kuća. Kroz život su je vodile emocije a ne razum, i nikada se zbog toga nije kajala. Jedino za čim Ružica žali su - deca
A gde je Ružica, tu je i Milena. Rođena 1940. u Beogradu, jedina glumica SR Jugoslavije koju je Američka filmska akademija uvrstila u Svetsku enciklopediju filma, na film je došla slučajno! Sa pet godina odigrala je svoj prvi ples na sceni Glavne pošte u lihtplavoj haljinici na bele tufne i belim cipelicama koje joj je deda napravio. Kada se njena tačka završila, mala Milena se umesto publici, poklonila svojoj nastavnici koja je stajala iza zavese. Na modnoj reviji koju je organizovao otac njene dobre drugarice nosila je čuveni “đubretarac”, i kada je nekoliko dana kasnije njena fotografija osvanula na naslovnoj strani časopisa “Duga” primetio ju je reditelj František Čap (František Čáp) i dao joj ulogu u jednom svom filmu. Plavokosa, pegava srednjoškolka postala je poznata! Sa Draganom Nikolićem je u braku već 40 godina, i svojevremeno su smatrani najlepšim parom bivše Jugoslavije. Igrala je u više od 80 filmova, pozirišnim rolama se ne zna broja, a trenutno je možemo gledati u Beogradskom dramskom pozorištu, u predstavi “Harold i Mod”. Milena je bila muza našem čuvenom kreatoru Aleksandru Joksimoviću, a kada je u Kanu obukla njegovu haljinu od prizrenske svile, kreiranu po modelu starih srpskih haljina, u kombinaciji sa srpskim nakitom iz tog vremena, ljudi su bili zapanjeni! Dobitnica je nagrade “Pavle Vuisić” i statue “Zlatni ćuran” za životno delo.
Milena Dravić odbila je da se slika za "Playboy" kao mlada, a do pedeset prve godine redovno je trenirala
One su lepe, šarmantne, pametne, i one su glumice. Srpske glumice. Znamo ih po fantastičnim ulogama, od devojčica i fatalnih zavodnica, preko neverovatnih žena i brižnih mama, do slatkih baka i totalnih lujki. Predstavljamo vam poznate dame srpskog glumišta.
Branka Petrić rođena je 1937. u Novom Vinodolskom. Sa 50 filmova i bogatom pozorišnom biografijom, ona je svakako jedna od važnih ličnosti u našoj kinematografiji i pozorišnoj istoriji. Skoro nas je potresla vest o smrti njenog supruga, takođe poznatog glumca Bekima Fehmijua, koji je sebi oduzeo život 15. juna pretprošle godine. U braku su bili 45 godina, i živeli su “u velikoj ljubavi”, kako Branka kaže. Spojio ih je Bojan Stupica, koji im je dodelio ulogu muža i žene u predstavi “Jaje” Ateljea 212. Jednom dok su se vraćali kući, Bekim ju je pitao hoće li biti njegova devojka, na šta je Branka odgovorila: “Suviše si mlad za mene.” Tu rečenicu je kasnije u šali par često ponavljao. Ova dama osvojila je dve Sterijine nagrade, jednu 1986. za ulogu Gine u predstavi “Putujuće pozorište Šopalović”, a drugu 2011. za ulogu u predstavi “Rođeni u YU”, a možete je gledati na sceni Jugoslovenskog dramskog pozorišta.
Muža je ispratila uz stihove pesme o pčeli, kojom ga je mama Hedija budila i ispraćala u školu
Sledeća dama dolazi nam iz Aranđelovca – grada kisele vode, divnog parka i veselih ljudi. I ona je takva. Tanja Bošković rođena je 1953, gimnaziju je završila u rodnom gradu, a glumu u Beogradu. Crvenokosa diva otkriva da svojim najvećim uspehom smatra svoju decu Lanu i Đorđa, da je duboko religiozna, i da je najvažnija stvar u životu znati pružiti i primiti ljubav. Smatra da pozorište nije više ono što je bilo, da je previše amatera, publike koja dolazi da bi se zabavila i komada pisanih da bi se publika zabavila. Preko dvadeset filmskih, deset serijskih i pet pozorišnih uloga čine karijeru gospođe Bošković. Kafane, kaže, ne voli, ali obožava da zapleše uz omiljene pesme. 25. februara ove godine premijerno je zaigrala ulogu Grete Garbo (Greta Garbo) na sceni zemunskog Madlenianuma, a kada završi sa “Tajnom Grete Garbo” odlazi u zasluženu penziju. Nama ostaje da gledamo njene filmove i serije, i uživamo u harizmi i delićima sebe koje je utkala u svaki svoj lik.
Tremu pred izlazak na scenu smiruje cigaretom, a adrenalin posle predstave – peglanjem
Za kraj ćemo pomenuti jednu mladu damu koja polako, ali sigurno zauzima svoje mesto, kako kod nas, tako i u Americi. Reč je Mariji Karan, rođenoj 1982, devojci koja je još kao mala pokazivala svoje glumačke sklonosti pevajući komšijama i pričajući viceve po kraju. Prva dekada dvehiljaditih bila je njeno vreme – zaigrala je u preko deset filmova i par serija. Danas u Srbiji svi znaju njeno ime, pa je rešila da se oproba i “preko bare”, i dobro joj ide – snimila je nekoliko filmova, među kojima je i “Oružje” (Assassination Games) u kojem igra glavnu ulogu pored Žan Kloda van Dama (Jean-Claude Van Damme). Pored glume, Marija voli odbojku, stoni tenis i fitnes-biciklizam, mada vremena za to nema na pretek, a za sebe kaže da nije ni lepa, ni glupa.
Da bi je zadivio, muškarac mora da zna bar jedan Šekspirov sonet, da je neposredan i da misli brže od nje
Glumac Josif Tatić preminuo je večeras u Beogradu u 67. godini. Pamtićemo ga po ulozi Slobodana Mihajlovića u predstavi "Šovinistička farsa"
Glumac Josif Tatić preminuo je večeras u Beogradu u 67. godini.
Legendarni glumac rođen je 13. aprila 1946. godine u Novom. Publici je poznat je po ulozi Božidara Soldatovića Jataganca u seriji “Bolji život”, a u najznačnije uloge koje je ostvario u karijeri spada lik Slobodana Mihajlovića u Šovinističkoj farsi i Tanasija Vitorovića u seriji Grlom u Jagode.
Studirao je glumu na Akademiji za pozorište, film, radio i televiziju u Beogradu.
Bio je član Jugoslovenskog dramskog pozorišta od 1968. godine. Igrao je i u drugim beogradskim pozorištima (SKC, Zvezdara teatar, Narodno pozorište) kao i u Srpskom narodnom pozorištu u Novom Sadu.
Rođen je u glumačkoj porodici, njegovi roditelji su takođe bili glumci.
Slavni glumac preminuo je 8. februara uveče u Beogradu u 67. godini života.
Bard domaćeg glumišta rođen je 13. aprila 1946. godine u Novom Sadu u glumačkoj porodici. Poznat je po ulozi Božidara Soldatovića Jataganca u seriji Bolji život, ali i rolama u ostvarenjima Tri karte za Holivud, Vizantijsko plavo, Za sada bez dobrog naslova, Poslednji krug u Monci...
Josif Tatić preminuo je 8. februara oko 21 sat u svom stanu u Beogradu u snu. Iza sebe je ostavio suprugu Bebu i ćerku Hristinu.
U četrdeset godina profesionalne karijere, Josif Tatić Tale bio je, sve vreme član Jugoslovenskog dramskog pozorišta u kome je ostvario desetine uloga svih žanrova, stilski i tematski se krećući od mladalačkih robusnih portreta buntovne generacije šezdestih godina dvadesetog veka, do jarkih karkaternih portreta često kontroverznih likova, ostvarenih u predstavama po delima raznih epoha, jednako kao i u snažno slikanim karakterima savremenog repetoara. Izrazito modernih glumačkih sredstava, jarke scenske pojave, spreman na humor i autoironiju, na pronalaženje paradoksa svojih likova, Tatić je na scenu Jugoslovenskog dramskog pozorišta doneo, zajedno sa svojom generacijom, dah modernosti, i kao takav je prepoznat i široko prihvaćen od zahtevne publike vodećeg pozorišta Beograda, Srbije i Jugoslavije, baš kao i od publike na gostovanjima u Evropi i van nje.
Prvu ulogu na sceni JDP-a zabeležio je u predstavi Požar strasti 1968 godine, a njegov član postao je 1976.godine. Igrao je u više od četrdeset predstava među kojima su: Kad su cvetale tikve (1969), Spaseni (1971), Dundo Maroje (1976), Pučina (1977), Balkanski špijun (1983), Muke po Živojinu (1985), Seobe (1986), Valjevska bolnica (1989), Knez Pavle (1991), Mein Kampf (1993), Troil i Kresida (1994), Bure baruta (1995), Molijer–još jedan život (2003), Italijanska noć (2004), Hadersfild (2005).
Glumački dar i pojava Josifa Tatića, snaga njegove ekspresije i beskrajni scenski šarm, odveli su ga na gostovanja u drugim beogradskim pozorištima, od Narodnog, preko Ateljea 212, do Pozorišta na Terazijama, na čijim se scenama Tatić ogledao u raznolikom repertoaru. Istaknuto mesto, Tatić zauzima i u Zvezdara tetaru, Teatru Kult, ko-osnivač je Pozorišta pod razno, kao i učesnik važnih nezavisnih produkcija u beogradskom Studentskom kulturnom centru, poput projekata Golubnjača, Korijen, stablo, epilog, Politika kao sudbina, a naročito Šovinistička farsa, apsolutni rekorder jugoslovenskog glumišta po broju izvedbi i broju gostovanja. U novosadskom Srpskom narodnom pozorištu Tatić je ostvario visoko vrednovane uloge među kojima se izdvaja Đorđe u kultnoj predstavi Sveti Georgije ubiva ažadahu.
Filmska i televizijska karijera Josifa Tatića, tekle su uporedo sa pozorišnom. Desetine uloga u domaćim filmovima u vodećim produkcijskim kućama bivše zemlje svedoče o Tatićevoj popularnosti širom zemlje. Ostvario je uloge u brojnim filmovima među kojima su: Horoskop (1969), Specijalno vaspitanje (1977), Petrijin venac (1980), Sok od šljiva (1981), Balkan ekspres (1983), Tajvanska kanasta (1985), Jagode u grlu (1985), Bal na vodi (1986), Boj na Kosovu (1989), Poslednji krug u Monci (1989), Tri karte za Holivud (1993), Bolje od bekstva (1993), Paket aranžman (1995), Underground (1995), Spasitelj (1998), Nož (1999), Profesionalac (2003), Lavirint (2002) Život je čudo (2004), Hadersfild (2007), Turneja (2008)... Sarađivao je sa svim značajnijim filmskim rediteljima kao što su: Puriša Đorđević, Miki Stamenković, Boro Drašković, Goran Marković, Srđan Karanović, Miša Radivojević, Branko Baletić, Dragan Kresoja, Zoran Amar, Jovica Aćin, Miroslav Lekić, Božidar Nikolić, Emir Kusturica, Goran Paskaljević, Slobodan Šijan...
Nezaobilazan je u velikim televizijskim projetima TV Beograd: Ceo život za godinu dana, Više od igre, Grlom u jagode, Bolji život; Srećni ljudi, Porodično blago…Josif Tatić je jedan od najpoznatijih i najpopularnijih srpskih glumaca, istinski zaštitni znak našeg glumišta, ostvaren u svim vidovima glumačkog poziva i svim žanrovima.
Za ulogu oca u predstavi Hadersfild 2005. godine nagrađen je na Joakimfestu, 2006. je na Danima Zorana Radmilovića dobio Nagradu Zoranov brk, a 2007. Nagradu Ardalion na Jugoslovenskom pozorišnom festivalu. Nagradu Večernjih novosti dobio je za ulogu u predstavi Pučina. Za predstavu Šovinistička farsa nagrađen je 1985. na Slobodarskim pozorišnim svečanostima u Mladenovcu.
Nagrada Udruženja dramskih umetnika Srbije za životno delo u 2012. godini "Dobričin prsten" biće uručena istaknutom dramskom umetniku Predragu Mikiju Manojloviću na svečanosti 16. februara
BEOGRAD - Nagrada Udruženja dramskih umetnika Srbije za životno delo u 2012. godini "Dobričin prsten" biće uručena istaknutom dramskom umetniku Predragu Mikiju Manojloviću na svečanosti 16. februara na sceni "Ljuba Tadić" Jugoslovenskog dramskog pozorišta, najavilo je u ponedeljak to udruženje.
Manojlović je 28. laureat ovog visokog staleškog i esnafskog priznanja.
U programu svečanog uručenja učestvovaće brojni domaći i inostrani pozorišni, filmski i muzički stvaraoci.
Među njima su Haris Pašović, Paolo Mađeli, Slobodan Unkovski, Milan Vlajčić, Ružica Sokić, Jelisaveta Seka Sablić, Jovan Chirilov, Bogdan Diklić, Predrag Ejdus, Mirjana Karanović, Dušan Kovačević, Egon Savin, Jovan Maljoković Bend, Ljiljana Đurić ...
Nagrada se sastoji od zlatne kopije prstena velikana srpskog glumišta Dobrice Milutinovića (izrada Zlatare Majdanpek), unikatne oslikane diplome (rad akademskog slikara i scenografa Geroslava Zarića), kao i objavljivanja monografije posvećene laureatu.
U konkurenciji za nagradu ovoga puta bilo je 15 glumica i glumaca. Žiri je odluku doneo 14. decembra prošle godine, većinom glasova
U žiriju si bili glumci Ružica Sokić, Predrag Ejdus i Vojislav Brajović (prethodni dobitnici Dobričinog prstena) i Dušanka Stojanović Glid, teatrolog Ksenija Šukuljević Marković, reditelj Slavenko Saletović i dramski pisac Igor Bojović. Predsedavao je Predrag Ejdus.
Finansijsku pomoć dodeli nagrade dali su Ministarstvo kulture i informisanja Srbije i Sekretarijat za kulturu grada Beograda, a podršku organizaciji svečanosti Jugoslovensko dramsko pozorište.
Za sveukupno glumačko stvaralaštvo, primadona našeg glumišta Mira Banjac dobitnica je ovogodišnje "Iskre kulture"
ZA SVEUKUPNO glumačko stvaralaštvo, primadona našeg glumišta Mira Banjac, dobitnica je ovogodišnje "Iskre kulture", priznanja koje dodeljuje Zavod za kulturu Vojvodine. Istim priznanjem nagrađeni su i profesor Lajoš Genc u oblasti multikulturalnosti, Nikola Grdinić u oblasti očuvanja kulturnog nasleđa i Aron Balaž, glumac Novosadskog pozorišta. Nagrade će biti uručene 22. februara u holu Vlade AP Vojvodine.
Kada govorimo o velikanu naše dramske scene Danilu Stojkoviću, priznaćemo da njegovo ime zvuči nepotpuno ukoliko ne dodamo čuveni nadimak – Bata. Dakle, Danilo Bata Stojković. Dakle – veličina, legenda, definicija talenta u oblasti glume. Kralj glume, jednostavno rečeno.
Oni koji su imali prilike da provode vreme u Batinom društvu, kažu da ga pamte kao entuzijastu, lapsus majstora, šmekera u kafani, stručnjaka za odela i kravate, ali i kao glumca koji je zahtevao odgovore. A kako ga mi, njegovi verni obožavatelji, pamtimo? Pamtimo ga kao Dušana Bubuleju, kao Luku Laban, Iliju Čvorovića, Lakija Topalovića… Ali i po mnogim drugim, ništa manje vrednim ulogama koje je ostvario kako na filmskom platnu tako i u pozorišnim komadima.
Bata iz mlađih dana
Danilo Bata Stojković je rođen 11. avgusta 1934. godine u Beogradu. Interesovanje za glumu je pokazao još u gimnazijskim danima. Na Akademiju za pozorišnu umetnost ga je primio Tomislav Tanhofer, a diplomirao je 1959. godine kod Josipa Kulundžića.
Čuvena replika: “Da se ja pitam, ja bih proterao autobus ovuda!”
Stojković je bio član dve pozorišne kuće – Jugoslovenskog dramskog pozorišta i Ateljea 212. Uloga sluge u “Magbetu” je prva uloga koju je Bata odigrao na sceni Jugoslovenskog dramskog pozorišta, 1956. godine.
“Laki je malo nervozan”
Sa interpretacijama Bate Stojkovića, publika se najbolje upoznala u “Zvezdara teatru” u ulogama koje je Dušan Kovačević pisao za njega, među kojima su “Balkanski špijun”, “Klaustrofobična komedija”…
Na tajnom zadatku
Teško bolestan, Bata je preminuo u šezdesetosmoj godini života, 16. marta 2002. godine. Do samog kraja svog životnog puta, Bata je ostao profesionalac i igrao i u nezavidnom zdravstvenom stanju. To potvrđuje i činjenica da je na molbu mladih glumaca iz Slovenije odigrao “Profesionalca” u “Zvezdara teatru”, mesec dana pre nego što ga je bolest savladala.
Svaki nastup – prefinjen i staložen
Od 2010. godine u Vrnjačkog Banji počeli su da se održavaju “Dani Danila Bate Stojkovića”, koji će svake godine počinjati 11. avgusta, na datum njegovog rođenja.
Pomalo poročan, kao i većina umetnika
U znak sećanja na velikog glumca koji je na daskama “Zvezdara teatra” odigrao 1,102 predstave, u istom pozorištu je 2011. godine otvorena scena “Bata Stojković”. Mnogi iz sveta glume smatraju to “priznanje” za jedno od najvećih koje glumac može da ostvari u svojoj karijeri.
Legenda pozorišnih dasaka
“Ovaj svet je podeljen oštro na dva dela – na budale i na one koji trpe. Puno je budala ovde, a i lakovernih ljudi koje je lako kupiti i još lakše zavesti. Ti “domaćini” misle da je njima dato da potroše kao svoje sve vreme jednog naroda, kao da iza njih više ništa ne može da se dogodi. A ovaj prostor je škrt kada treba da iznedri čoveka sa misijom, čoveka darovitog koji može da vidi bar jedan vek unapred. Zato se ovde stalno strada. Živi se stihijski, primitivno, i svi neprestano stradamo”, opisao je naše društvo Stojković u filmu “Balkanska pravila”.
Vlastimir Đuza Stojiljković je više na sceni nego bilo gde drugde. Vredno radi i u 84. godini, reprize ne gleda, sećanja se kloni
ŽIVOT se, kaže, odmara na sceni. Ako je tako, onda njegov trijumfuje u odmaranju. Jer, i ovog aprila u Beogradu, Vlastimir Đuza Stojiljković je više na sceni nego bilo gde drugde. Ona je i u 84. godini svakodnevica doajena našeg glumišta.
Zato sa srpskim Orfejom razgovaramo između dve probe za premijeru komada “Plavi anđeo”. Razgovaramo o ulogama, glumi, kolegama, sećanjima. O životu.
Neke nove generacije prvi put ga gledaju u aktuelnoj reprizi “Pozorišta u kući” (RTS 1), dok one stare i starije uz Rođu i njegove teatralne ispade iznova zaboravljaju svoje brige. Đuza, međutim, ne gleda ni ovu ni mnoge prethodne reprize popularne serije.
- Pokušao sam, ali nije išlo. Ne mogu. Prenesem se u to vreme, pa mi ne bude dobro. Svi su, osim Ljiljane Lašić i mene, umrli iz te ekipe. I glumci i pisac i reditelj i tonci... Izgubio sam svoju generaciju - priča glumac, dok mu se pogled gubi u daljini.
PATAK DAČA I DRUGI JUNACI
PATAK Dača i Rafaelo iz “Nindža kornjača” možda ne bi bili heroji detinjstva mnogih danas odraslih ljudi, da im glas nije pozajmio Đuza. Sinhronizacije crtaća, koje je uživao da radi sa Mićom Tatićem i Nikolom Simićem, više ne prihvata, jer su zahtevne. Pamti zato kako su mu deca često prilazila zbog mnogih crtanih junaka. - Treba umeti decu osvojiti. Pokušavali smo to da objasnimo Boletu Stošiću, koji je zbog Boleta iz bureta bio popularniji od svih nas. A on se ljutio kada bi klinci vikali: “Boleee iz buretaa” - otkriva glumac.
Pitamo ga da li mu se bar omakne čuvena Rođina uzrečica “boga mu poljubim”, trajno omiljena u krugu poklonika “Pozorišta u kući”.
- Pera Božović voli da me isprovocira na tu temu. Pa me onda još iznenadi sa Rođom. Šetam se ja tako Čuburom, a mnogo volim da se šetam, kad čujem nekog kako viče: “Rođo!” Okrenem se, nigde nikog. Kroz tri minuta opet odzvanja taj isti provokatorski povik. Iz kola me pozdravlja moj kolega Božović - priča, sada kroz osmeh, Đuza.
I kao što su prve kritike za tu seriju bile negativne, ne obećavajući uspeh a kamoli trajanje, tako je i prvi Đuzin susret sa pesmom “Devojko mala” okončan bez simpatija. Nije mu se svidela ta melodija i nije je iz zadovoljstva pevao ni u filmu “Ljubav je moda”, ni godinama posle njega. Pevali su je zato i mladi i stari, sve dok pred njom na kraju nije poklekao i sam Đuza. Danas se čak i naježi kada je čuje. Ali više, ni na uporno insistiranje kolega, ne peva. Osim ako uloga to od njega traži.
Pred ulogom, kaže, nema ustezanja. Ni na početku, ni danas - 20 godina od odlaska u zvaničnu penziju.
- Više sam igrao kao penzioner nego kada sam bio u radnom odnosu. Igrom idem na život. Možda je to dobro, a možda i nije. Starost ubija čoveka, ali večitim sukobom sa tekstom, njegovim učenjem, držite mozak u ravnoteži. I sam se ponekad pitam kako mogu da izdržim tih 18 predstava mesečno, ali valjda su navika i iskustvo motori. I za razliku od mladih, star čovek nije opterećen svetlima karijere - kaže glumac.
Rad mu je i alibi da ne živi u prošlosti. Ne voli da se seća, da pravi retrospektivu, da vrti slike iz starih albuma...
- Kada sam prošle godine primio nagradu za životno delo “Joakim Vujić”, pripremili su mi i monografiju, pa sam morao da se vraćam, da se sećam... Kada to radiš, shvatiš da ništa sem posla nisi imao, da ti je sve drugo proletelo kao san. Kada su meni i mojim kolegama sa Akademije stariji glumci govorili kako do 40. godine život teče lagano, a onda počinje da se valja, pa ne znaš kada prođe, mislili smo da pričaju tričarije. A onda smo shvatili da je to velika istina - kaže Đuza ne ponoseći se što je živi svedok umiranja nekoliko država na istom, rodnom tlu. Žao mu je što više nema one lepe zemlje, koja je imala sve - i planine i more, i čijem su raspadu, kaže, kumovali i Amerikanci i Nemci.
- Sada su sve to samo nesrećne državice koje žive u istom sosu. A Jugoslavija je bila prelepa. Najbolji festival malih scena se održavao u Sarajevu, tamo je bio i najbolji noćni život... Nije se znalo ko je Srbin, ko Hrvat a ko musliman... i onda, jedno Sarajevo doživi onakvu tragediju. Strašno. Posle toliko vremena, mi ne uspevamo da napravimo državu. A još svaka vlast koristi krizu da kulturu stavi na poslednje mesto. Tačno je da je pozorište skupa igračka, ali ne toliko skupa da za nju nema novca - započinje glumac priču koja ga potresa.
Zato prelazimo na veselije teme. One koje mu izmame osmeh u uglu usana. Recimo, nadimak. Da je u njegovom slučaju on zvučniji od imena, odavno je opšte mesto. Pa i to da ga je dobio kao mali, od brata koji ga je zbog tvrdoglavosti nazvao Đuza, po rečima “đuz, đuz” kojima se tera magarac.
- Ko bi rekao da će mi ostati trajno. A nije mi se nikad sviđao. I ne znam u kom trenutku sam ga prihvatio, ali eto, već dugo živimo jedan s drugim. Posle su me samo roditelji zvali Vlasto - priča Đuza.
A roditelji, učitelji, koji su pored njega imali još dva sina - blizance, ispoštovali su Vlastimirovu odluku da napusti studije na Rudarsko- -geološkom fakultetu i ode na Akademiju. Pamti kako je bio srećan kada im je poslao ceo svoj prvi honorar (od filma “Pop Ćira i Pop Spira”). Vredeo je 20 učiteljskih plata.
Srpski Iv Montan, kako su ga zvali, još se vraćao u prošlost, kada se oglasila organizatorka u “Madlenijanumu”. Pauza je istekla. Dok odlazi ka sceni, glumac polušapatom govori: “Kad pre proba, boga mu poljubim.”
Nikad nije nosio glavne uloge, ali su se filmovi u kojima je glumio uvek pamtili po njemu! Ne može se poreći da je ostavio najveći utisak u filmu u kom nije progovorio ni jednu jedinu reč. U ljubičastom odelu i sa crvenim karminom na obrazima koji je trebalo da prikriju to što je bio i mrtav i ‘ladan.
Ovo “bio mrtav” dobro je upotrebljeno. “Zona Zamfirova”, “Lajanje na zvezde”, “Već viđeno”, “Orlovi rano lete” i još gomila filmova i dalje ga drže u životu, a ljubitelji domaćeg filma u srcu. Ako nije bio komičar, onda su scene gde se on pojavljivao bile duhovite. U vodviljima se pokazao maestralnim. Pravi primer su njegove role u “Slamenom šeširu” i “Iza kulisa”. Tako da ne čudi činjenica da je bio član Humorističkog pozorišta koje je kasnije preimenovano u Pozorište na Terazijama.
Po 100 uloga na filmu i u pozorištu i 50 u televizijskim serijama
Uloge frizera odlično su mu ležale. Kao Veselin Veličković u “Srećnim ljudima” pravio je perike i pričao da je važio za velikog zavodnika. Kažu da je takav bio i u privatnom životu. Više puta se ženio lepoticama. U seriji “Vruć vetar” isto je tumačio frizera, ali za pse. Kao gastarbajter prekrstio se iz Živojina Živkovića u Žilijena Živaga.
Zavodnik na delu
Može se reći da je orden njegove najviše citirane replike osvojila “Je li, bre, pa ko će da plati one dve kleke?”. To je izgovorio kao konobar koji je priželjkivao da liči na Žana-Pola Belmonda i bio zadužen da nedozvoljeno služi alkohol maturantima Karlovačke gimnazije u “Lajanju na zvezde”. Okušao se i kao italijanski konobar u filmu “Poslednji krug u Monci”.
Ipak jedna njegova uloga odskakala je od ostalih. Za nju se nikako nije očekivalo da će pripasti Bati. Nije sadržala ni trunku humora. To je njegova jedina dramska uloga. Tu je bio otac Olgice, glavne junakinje filma Gorana Markovića “Već viđeno”. Nagrada na festivalu glumačkih ostvarenja u Nišu pokazala je da ni kao ozbiljan lik nije omanuo.
Pozorište na Terazijama ga je zapamtilo po predstavi “Neki to vole vruće” koju on završava rečima “Niko nije savršen”. Dok poslednja filmska traka koja je zabeležila Paskaljevićevu glumu pripada “Pljački Trećeg rajha”. Bio je ubeđen da će dočekati 2004. godine premijeru tog filma, ali gangrena koja mu se raširila po čitavom telu omela ga je u tome. Dva dana posle 81. rođendana završio je životnu i glumačku karijeru.
Korisnici koji su trenutno na forumu: Nema registrovanih korisnika i 40 gostiju
Ne možete postavljati nove teme u ovom forumu Ne možete odgovarati na teme u ovom forumu Ne možete monjati vaše postove u ovom forumu Ne možete brisati vaše postove u ovom forumu
