|
| Autoru |
Poruka |
|
Senka
|
|
Vječita sanjalica
Pridružio se: 18 Apr 2012, 12:07
Postovi: 45921
|
Na današnji dan, 31. mart 1282 - U pobuni Sicilijanaca protiv francuske vlasti pobijeni su svi Francuzi koji su se nalazili na ostrvu. Ustanak poznat pod nazivom "Sicilijanska večernja", organizovan je pod geslom "Morte alla Francia Italia anela!" (Smrt Francuskoj od Italije). Prema legendi, od početnih slova tog gesla nastao je kasnije naziv "mafija".
1492 - Kralj Fernando V Katolički dao je Jevrejima rok od tri meseca da pređu u rimokatoličku veru ili da napuste Španiju.
1496 - Papa Aleksandar VI formirao je sa Svetim Rimskim Carstvom, Španijom, Venecijom i Milanom Svetu ligu za borbu protiv Turaka.
1547 - Umro je francuski kralj Fransoa I, koji je Bolonjskim konkordatom 1516. osigurao prevlast krune nad rimokatoličkom crkvom u Francuskoj. Od dolaska na presto 1515. nastojao je da postane rimsko-nemački car, što je 1519. uspeo njegov rival Karlo V, protiv kojeg je potom vodio četiri rata.
1596 - Rodjen je francuski filozof, matematičar i fizičar Rene Dekart, čije je delo označilo raskid sa skolastikom i začetak moderne filozofije racionalizma. Svoje učenje objavio je u delima "Rasprava o metodi" (1637) i "Meditacije" (1641), a delom "Geometrija" otvorio je novu epohu u matematici.
1732 - Rodjen je austrijski kompozitor Franc Jozef Hajdn, autor više od 100 simfonija i brojnih kamernih i vokalnih dela, kao i austrijske i nemačke himne. Za života je stekao međunarodnu slavu, a njegove kompozicije izvođene su u svim evropskim gradovima.
1854 - Japan je sa SAD potpisao ugovor o otvaranju luka Šimoda i Hakodate za američke trgovce. To je bio prvi sporazum o otvranju japanskih luka za trgovinu sa inostranstvom.
1876 - Borisav Stanković, jedan od najpoznatijih srpskih pisaca s kraja 19. i početka 20. veka, rođen je u Vranju. Najpoznatija Stankovićeva dela su pripovetke Stari dani, drame Tašana i Koštana i roman Nečista krv.
1889 - Otvorena je Ajfelova kula, tada najviša građevina u svetu. Čelična konstrukcija visoka 300 metara postala je jedno od glavnih znamenitosti Pariza. Kulu, sagrađenu povodom Svetske izložbe u Parizu, konstruisao je francuski inženjer Aleksandar Gistav Ajfel.
1892 - Srbija je, kao jedna od prvih evropskih zemalja, donela zakon o pomaganju sporta izvan škola. Gimnastika kao obavezan predmet u školama u Srbiji, uvedena je zakonom iz 1883.
1917 - SAD su od Danske preuzele Zapadnoindijska ostrva u Karipskom moru i nazvale ih Devičanska ostrva. Sporazum o kupovini tih ostrva za 25 miliona dolara sklopljen je u avgustu 1916.
1948 - Kongres SAD usvojio je Maršalov plan. Tim planom, nazvanim po njegovom tvorcu američkom državnom sekretaru Džordžu Maršalu dodeljena je pomoć od 15 milijardi dolara evropskim zemljama za obnovu posle Drugog svetskog rata.
1948 - Češki novinar i književnik Egon Ervin Kiš, "otac" modernog novinarstva, preminuo je u Pragu. U knjizi Zapiši to, Kiš je opisao herojski otpor srpske vojske u sukobu sa Austrougarskom u Prvom svetskom ratu. Pažnju zavređuju njegove knjige: Carevi, popovi, boljševici, Raj Amerika, Tajna Kina, Otkrića u Meksiku i Pustolovine na pet kontinenata.
1959 - Nakon neuspešne protiv kineske pobune u Lasi, dalaj lama je pobegao u Indiju gde je dobio politički azil.
1971 - Američki poručnik Vilijam Keli osuđen je na doživotni zatvor zbog masakra civila tokom Vijetnamskog rata u selu Mi Laj u martu 1968. Kazna mu je kasnje smanjena na 20 godina zatvora.
1979 - Britanski razarač "London" isplovio je iz luke u Valeti, čime su okončane vojne veze između Velike Britanije i Malte uspostavljene pre 181 godine.
1980 - Umro je američki atletičar Džesi Ovens jedan od najvećih sportista 20. veka, koji je osvojio četiri zlatne medalje na Olimpijskim igrama u Berlinu 1936. Prilikom dodeljivanja medalja Adolf Hitler je napustio ložu da bi izbegao da se rukuje sa pobednikom crncem.
1983 - U zemljotresu koji je razorio kolumbijski grad Popajan poginulo je najmanje 500 ljudi, a 3.000 je osalo bez domova.
1986 - Meksički avion "boing 727", na liniji Meksiko Siti-Los Anđeles, srušio se u planinama centralnog Meksika. Poginulo je svih 166 putnika i članova posade.
1991 - Na Plitvicama u Hrvatskoj izbio je prvi sukob između hrvatske policije i naoružanih Srba. Dvoje ljudi je poginulo, a 20 je ranjeno. Na poziv Predsedništva SFR Jugoslavije hrvatske snage su se povukle, a kontrolu su preuzele jedinice JNA. Narednih dana oružani sukobi izbili su u okolini Vinkovaca i Vukovara.
1991 - Prve višepartijske izbore u Albaniji dobili su komunisti, ali je opozicija pobedila u Tirani i ostalim većim gradovima.
1992 - Posetom izraelskog predsednika Hercoga španskom kralju Huanu Karlosu obeležena je 500. godišnjica progona Jevreja iz Španije.
1993 - Savet bezbednosti UN doneo je, prvi put od početka bosanskog rata, odluku kojom je ovlastio NATO da upotrebi vojnu silu protiv prekršilaca u zoni zabranjenih letova nad Bosnom.
1994 - Izrael i PLO su potpisali sporazum o međunarodnim posmatračima u gradu Hebronu na Zapadnoj obali, čime je Izrael prvi put pristao na međunarodno prisustvo na okupiranim teritorijama otkad ih je zauzeo u ratu 1967.
2001 - U Holandiji, četiri para homoseksualaca sklopili su brak na osnovu zakona koji je donela holandska vlada.
2003 - U blizini Potočara u Republici Srpskoj (BiH) sahranjeno je prvih 600 žrtava srebreničkog masakra koji se dogodio 1995. godine. To su prve identifikovane žrtve od preko 7.000 Muslimana koje su ubile srpske snage u toj enklavi.
2004 - SAD su odlučile da zamrznu finansijsku pomoć Srbiji zbog nedovoljne saradnje Beograda sa Haškim tribunalom.
2014 - Predsednik Francuske Fransoa Oland prihvatio je ostavku premijera Žan-Mark Eroa i na njegovo mesto imenovao ministra unutrašnjih poslova Manuela Valsa. Do promene vlade Francuske dolazi dan posle drugog kruga lokalnih izbora na kojima je francuska levica zabeležila poraz u 151. gradu sa više od 10.000 stanovnika koji su se opredelili za desnicu i krajnju desnicu._________________  
|
|
|
|
|
|
|
Senka
|
|
Vječita sanjalica
Pridružio se: 18 Apr 2012, 12:07
Postovi: 45921
|
Na današnji dan, 1. april 1572 - Ustankom protestanata protiv španskog kralja Filipa II Holandija je počela borbu za samostalnost. U narednim decenijama, zajedno sa Engleskom, Holandija je vodila bespoštednu borbu za prevlast nad morima i kolonijama sa već oslabljenom španijom.
1815 - Rođen je nemački državnik i političar Oto fon Bizmark (Otto von Bismark) prvi kancelar ujedinjenog nemačkog carstva, poznat kao "gvozdeni kancelar". Predsedavao je Berlinskim kongresom 1878. godine na kojem su evropske sile uspostavile nov odnos snaga na jugoistoku Evrope - osujećena je namera Rusije za stvaranje velike Bugarske, a Srbija i Crna Gora stekle su međunarodno priznanje.
1868 - Rođen je francuski pesnik i dramski pisac Edmon Rostan (Edmond Rostand), koji je u jeku naturalizma s velikim uspehom oživeo romantični teatar. Njegov "Sirano de Beržerak" osvojio je publiku i održao se na repertoarima svetskih pozorišta do danas.
1918 - U Velikoj Britaniji je osnovano Kraljevsko vazduhoplovstvo (Royal Air Force - RAF).
1920 - Rođen je japanski glumac Toširo Mifune (Toshiro), koji je svetsku slavu stekao tumačenjem uloga samuraja, posebno u filmovima režisera Akire Kurosave. Proslavio se filmovima "Rašomon", "Sedam samuraja", "Krvavi presto", "Šogun".
1924 - Nemački sud osudio je Adolfa Hitlera na pet godina zatvora zbog pokušaja puča u novembru 1923. godine, ali je već 20. decembra amnestiran. Hitler je u zatvoru napisao knjigu "Majn kampf" (Moja borba) u kojoj je izneo koncepciju o "novom poretku" i rasnoj supremaciji Nemaca.
1933 - U Nemačkoj je počeo progon Jevreja bojkotom njihovih poslova i blokiranjem bankovnih računa.
1939 - Okončan je trogodišnji građanski rat u Španiji u kojem je poginulo više od milion ljudi, a više od pola miliona je izbeglo iz zemlje. Španija je narednih 36 godina bila pod diktaturom generala Franciska Franka (Francisco Franco).
1945 - Iskrcavanjem američkih trupa na japansko ostrvo Okinava počela je poslednja etapa u prodiranju savezničkih snaga prema Japanu u Drugom svetskom ratu. U ovoj najvećoj amfibijskoj operaciji na Pacifiku učestvovalo je 183.000 vojnika, 1.727 aviona i 1.321 ratni brod. Borbe u kojima je poginulo 7.000 američkih i 100.000 japanskih vojnika okončane su 2. jula.
1946 - Prvom omladinskom radnom akcijom u posleratnoj komunističkoj Jugoslaviji počela je izgradnja železničke pruge Brčko-Banovići. U izgradnji 90 kilometara pruge učestvovalo je 60.000 mladih iz cele tadašnje Jugoslavije.
1948 - Počela je sovjetska blokada Berlina.
1970 - Beogradski radio "Studio B" počeo je emitovanje programa iz zgrade novinske kuće "Borba".
1975 - Predsednik Kambodže Lon Nol pobegao je u Indoneziju nakon što su Crveni Kmeri opkolili glavni grad Pnom Pen.
1976 - U Parizu je umro nemački slikar i vajar Maks Ernst (Max) jedan od osnivača dadaističkog pokreta u Kelnu. Godine 1924. u Parizu prišao je nadrealistima i postao jedan od najistaknutijih predstavnika tog pokreta. U savremeno slikarstvo uveo je nove tehnike - kolaž-fotografiju i frotaž tehniku. Rođen je 1891. godine.
1983 - U katastrofalnom zemljotresu u Kolumbiji više od 500 ljudi je poginulo, a više od 1.500 je povređeno.
1996 - Spajanjem "Micubiši banke" i "Banke Tokio" u Japanu je stvorena najveća svetska banka.
1999 - U vazdušnim napadima NATO-a na SR Jugoslaviju srušen je Varadinski most na Dunavu, u Novom Sadu.
2001 - U Beogradu je uhapšen bivši predsednik Srbije i SR Jugoslavije Slobodan Milošević pod optužbom da je tokom desetogodišnje vladavine (1990-2000) zloupotrebljavao položaj i time pribavio ličnu korist i korist za Socijalističku partiju Srbije. Miloševića su srpske vlasti u junu iste godine predale Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu.
2001 - Američki špijunski avion sudario se s kineskim lovcem iznad Južnog kineskog mora, nakon čega je američka letilica prinudno sletela u kinesku vojnu bazu Hajnan. Nakon izvinjenja američke vlade, Kinezi su 13. aprila oslobodili 24 člana posade.
2003 - Britanski sud je osudio dvojicu Alžiraca na 11 godina zatvora zbog prikupljanja novca za terorističku mrežu Al Kaida. To je bila prva presuda za veze sa Al Kaidom u Velikoj Britaniji.
2003 - Umro je Majkl Džeter (Mićael Jeter) američki pozorišni i filmski glumac, koji je u čuvenoj dečjoj seriji "Ulica Sezam", tumačio ulogu gospodina Nudla.
2005 - Umro je Harald Junke (Juhnke) jedan od najomiljenijih nemačkih televizijskih, filmskih i pozorišnih zvezda, kojeg su mnogi zvali nemačkim Frenk Sinatrom.
2009 - Svečanim polaganjem ratifikacionih dokumenata u Stejt departmentu Hrvatska i Albanija su postale punopravne članice NATO-a.
2010 - Američki filmski i TV glumac Džon Forsajt umro je u 92. godini. Svetsku popularnost stekao je ulogom Blejk Karingtona u seriji „Dinastija“.
2014 - Aviokompanija Er Srbija je obavila prvi let iz Beograda za Budimpeštu i tako označila ponovo uspostavljanje avionske linije između dva grada, nakon pauze od 22 godine.
2016 - Beogradski muftija Hamdija Jusufspahić, koji je preminuo 31. marta, sahranjen je pored Šeih Mustafinog turbeta, nedaleko od Bajrakli džamije. Na dužnost muftije Islamske zajednice Srbije izabran je 1994, a 2006. godine postao je prvi reisu-l-ulema IZS._________________
|
|
|
|
|
|
|
Senka
|
|
Vječita sanjalica
Pridružio se: 18 Apr 2012, 12:07
Postovi: 45921
|
Na današnji dan, 2. april 742 - Rođen je franački kralj Karlo Veliki koji je od dolaska na presto 768. do smrti 814. proširio franačko carstvo od Severnog mora do Italije i od Atlantika do Češke. Krunisan je za cara 800. godine.
1758 - Rođen je Džejms Monro (James Monroe), jedan od najaktivnijih političara u američkoj istoriji. Bio je predsednik SAD od 1817. do 1825. godine. Zajedno sa J.Q. Adamsom formulisao je Monroovu doktrinu kojom je proklamovana američka izolacionistička politika. Sudelovanjem u dva svetska rata i ulaskom u UN, SAD su napustile Monroovu doktrinu.
1792 - Dolar je ozakonjen kao novčana jedinica SAD.
1805 - Rođen je danski pisac Hans Kristijan Andersen (Christian). Svetsku slavu donele su mu pripovetke za decu, bajke među kojima su najpoznatije "Carevo novo odelo", "Ružno pače", "Snežna kraljica", "Devojčica sa šibicama".
1840 - Rođen je francuski pisac Emil Zola (Emile), predvodnik naturalističkog pokreta u francuskoj književnosti, autor "Tereze Raken", "Žerminala", "Nane". Značajnu ulogu Zola je imao u otkrivanju mahinacija najviših vojnih krugova u "Drajfusovoj aferi". Otvorenim pismom 1898. predsedniku Francuske pod naslovom "Optužujem" u listu "L'oror", doprineo je oslobađanju kapetana Alfreda Drajfusa,
lažno optuženog za izdaju i osuđenog na doživotnu robiju.
1860 - U Torinu se sastao prvi italijanski parlament.
1872 - Umro je američki pronalazač i slikar Semjuel F. B. Morze (Samuel Morse), tvorac telegrafa i Morzeove azbuke.
1914 - Rođen je engleski filmski glumac Alek Ginis (Alec Guinneš). Proslavio se filmovima "Nežno srce", "Veliko očekivanje", "Naš čovek u Havani", "Lorens od Arabije", "Pad Rimskog carstva", "Doktor Živago", a za ulogu u filmu "Most na reci Kvaj" dobio je Oskara.
1905 - Otvoren je železnički tunel ispod Alpa "Simplon" kojim je Švajcarska povezana sa Italijom.
1917 - Američki Kongres objavio je rat carskoj Nemačkoj.
1917 - Pred Vojnim sudom za oficire srpske vojske u Solunu je počeo sudski proces protiv grupe oficira na čelu sa pukovnikom Dragutinom Dimitrijevićem - Apisom, optuženih za pripremanje prevrata i pokušaj atentata na regenta Aleksandra. Nad Apisom i dvojicom njegovih sledbenika izvršena je smrtna kazna streljanjem 26. juna. Ostali su osuđeni na zatvorske kazne. Vrhovni sud Srbije rehabilitovao je Apisa i njegove sledbenike u obnovljenom procesu 2. juna 1953.
1940 - Nemačka vojska okupirala je Dansku i napala Norvešku.
1944 - Sovjetske trupe prešle su reku Prut u Drugom svetskom ratu i ušle u Rumuniju.
1960 - Francuska je potpisala sporazum sa Madagaskarom kojim je Madagaskar postao nezavisna država, nakon 64 godine francuske kolonijalne vladavine.
1965 - Umro je srpski fiziolog Ilija Đuričić, predsednik Srpske akademije nauka i umetnosti od 1960. do 1965. i rektor Beogradskog univerziteta od 1950. do 1952. i od 1954. do 1956. Napisao je veći broj eksperimentalnih naučnih radova iz oblasti fiziologije mišića, endokrinih žlezda, krvi, anafilaksije.
1974 - U Parizu je umro francuski političar i državnik Žorž Pompidu (Georges Pompidou). Bio je predsednik vlade od 1962. do 1968. godine. U junu 1969. izabran je za predsednika Francuske, nakon što je Šarl de Gol (Charles de Gaulle) podneo ostavku.
1974 - U Titogradu (Podgorica) osnovan je Univerzitet Crne Gore.
1979 - Zatvaranjem britanske vojne baze Malta je stekla punu nezavisnost, čime je okončano gotovo 80 godina dugo britansko prisustvo na tom ostrvu.
1981 - Predsedništvo SFRJ proglasilo je vanredno stanje na Kosovu zbog demonstracija albanskih studenata koje su počele 11. marta pod parolom "Kosovo-republika".
1982 - Argentinske vojne snage iskrcale su se na Foklandska ostrva, britansku koloniju u Južnom Pacifiku koju su čuvala 84 britanska marinca. Vojnom intervencijom Britanija je polovinom juna ponovo preuzela Foklandska ostrva.
1999 - Vlasti u Beogradu preuzele su nezavisni radio B92.
2003 - Predsedavajući Predsedništva Bosne i Hercegovine Mirko Šarović podneo je ostavku zbog afere izvoza oružja Vazduhoplovnog zavoda "Orao" iz Bijeljine Iraku, koji je bio pod sankcijama UN, i "špijunske afere u Republici Srpskoj".
2004 - Haški tribunal obelodanio je optužnice protiv šestorice hrvatskih oficira i bivših zvaničnika u samoproklamovanoj hrvatskoj republici Herceg-Bosni. Za zločine protiv čovečnosti u zapadnoj Hercegovini 1992-1993. optuženi su: Jadranko Prlić, Slobodan Praljak, Milivoj Petković, Bruno Stojić, Valentin Chorić i Berislav Pušić. Tri dana kasnije svi optuženi su se dobrovoljno predali tribunalu u Hagu.
2005 - U Vatikanu je preminuo poglavar rimokatoličke crkve papa Jovan Pavle Drugi. Nemački kardinal Jozef Racinger (Joseph Ratzinger), koji je uzeo ime Benedikt Šesnaesti, izabran je za novog poglavara rimokatoličke crkve.
2010 - Umro je američki glumac Džon Forsajt (John Forsythe) koji se proslavio ulogom Bjejka Karingtona u seriji "Dinastija"._________________
|
|
|
|
|
|
|
Senka
|
|
Vječita sanjalica
Pridružio se: 18 Apr 2012, 12:07
Postovi: 45921
|
Na današnji dan – 3. april 1512. godine – Turski sultan Bajazit II abdicirao je u korist sina Selima I.
1682. godine – Umro je španski slikar Bartolomeo Esteban Muriljo, jedan od najznačajnijih predstavnika visokog baroka u slikarstvu.
1807. godine – U selu Voganj kod Rume počela je Ticanova buna u kojoj je učestvovalo 15.000 seljaka iz 45 sela rumskog i iločkog vlastelinstva. Austrijska vojska je za 10 dana ugušila pobunu, a vodja Teodor Avramović Tican uhvaćen je i krajem godine streljan.
Johanes Brams
1897. godine – U Beču je umro čuveni nemački kompozitor i pijanista Johanes Brams, autor brojnih simfonija, klavirskih koncerata, horskih i solo pesama. Svetsku slavu donelo mu je delo “Nemački rekvijem” napisano 1868. godine. Rodio se u Hamburgu, 7. maja 1833. godine u porodici muzičara.
Nadežda Petrović
1915. godine – U Valjevu je umrla srpska slikarka Nadežda Petrović. Smatra se začetnikom modernog srpskog slikarstva, a njene slike “Resnik”, Notr Dam”, “Autoportret”, “Bulonjska šuma” svrstavaju se medju najbolja dela u srpskoj likovnoj umetnosti.
1922. godine – Josif Visarionovič Staljin izabran je za generalnog sekretara Komunističke partije Rusije.
1930. godine – Ras Tafari je postao car Haile Selasije I od Abisinije (Etiopija).
1930. godine – Rođen je nemački državnik Helmut Kol kancelar Zapadne Nemačke od 1982. godine i prvi kancelar Nemačke posle ujedinjenja Zapadne i Istočne Nemačke 1990. godine. Na tom položaju je ostao 16 godina, do izbornog poraza 1998. godine.
1936. godine – Pogubljen je Bruno Hauptman, otmičar i ubica sina američkog pilota Čarlsa Lindberga, koji je prvi sam preleteo Atlantski okean. Ovaj dogadjaj je bio povod da SAD donesu Zakon o otmici kojim je za kidnapovanje uvedena smrtna kazna.
1941. godine – Mađarski premijer Pal Teleki izvršio je samoubistvo jedan dan nakon što je usvojen nemačko-mađarski plan za napad na Jugoslaviju. Teleki je bio član delegacije koja je 12. decembra 1940. godine u Beogradu potpisala Ugovor o večnom prijateljstvu i miru izmedju Jugoslavije i Mađarske. Mađarska je zajedno s Nemačkom 6. aprila 1941. godine napala Jugoslaviju.
1948. godine – Premijerom drame Ivana Cankara “Kralj Betajnove” u režiji Bojana Stupice, otvoreno je Jugoslovensko dramsko pozorište u Beogradu. Dramski ansambl je u početku imao 40 članova, direktor je bio pisac Eli Finci, a umetnički rukovodilac Bojan Stupica.
1948. godine – Predsednik SAD Hari Truman potpisao je Maršalov plan ekonomske pomoći posleratnoj Evropi.
1975. godine – Ruski velemajstor Anatolij Karpov postao je svetski prvak u šahu, pošto je dotadašnji prvak američki velemajstor Bobi Fišer odbio da brani titulu.
1979. godine – U Pakistanu je pogubljen bivši predsednik vlade Zulfikar Ali Buto, koji je zbačen sa vlasti vojnim udarom 1977. godine.
1991. godine – Savet bezbednosti UN je izglasao rezoluciju o prekidu vatre u Zalivskom ratu, naložio razmeštanje mirovnih snaga u regionu i zatražio od Iraka da uništi oružje za masovno razaranje.
1991. godine – U Švajcarskoj je umro engleski pisac Grejem Grin. Najpoznatija dela: “Treći čovek”, “Suština stvari”, “Ministarstvo straha”, “Moć i slava”, “Kraj ljubavi”, “Naš čovek u Havani”.
1992. godine – Komunistički lider i predsednik Albanije Ramiz Alija podneo je ostavku dve nedelje nakon parlamentarnih izbora, na kojima su komunisti izgubili većinu u skupštini.
1995. godine – Najmanje 150 pripadnika plemena Hutu, mahom žena i dece, masakrirano je u jednom selu na severoistoku Burundija.
1996. godine – U avionskoj nesreći kod dubrovačkog aerodroma Čilipi poginuli su ministar trgovine SAD Ronald Braun, svi putnici (29), uglavnom članovi njegove pratnje i članovi posade (šest).
1999. godine – Avioni NATO bombardovali su centar Beograda, prvi put od početka vazdušnih napada na SR Jugoslaviju 24. marta. Pogođene su zgrade republičkog i saveznog ministarstva unutrašnjih poslova. U Novom Sadu srušen je drugi most na Dunavu.
2003. godine – U Strazburu je državna zajednica Srbija i Crna Gora primljena u Savet Evrope, kao 45-ta zemlja članica te najstarije panevropske organizacije.
2008. godine – Haški tribunal oslobodio je bivšeg vodju OVK i bivšeg premijera Kosova Ramuša Haradinaja i saoptuženog Idriza Baljaja krivice za ratne zločine nad Srbima, Romima i Albancima u okolini Dečana 1998. godine. Haradinaj i Baljaj oslobodjeni su krivice po svih 37 tačaka optužnice, a trećeoptuženi Ljaha Brahimaja je osudjen na šest godina zatvora zbog okrutnog postupanja i mučenja zatvorenika.
2014. godine – Posle 15 godina otvoren je gornji vazdušni prostor iznad Kosova za civilne letove na visini većoj od 8.700 metara, koji je bio zatvoren 1999. godime nakon NATO intervencije na SRJ.
2014. godine – Jermenski premijer Tigran Sargsijan podneo je ostavku usled oštrih kritika zbog uvođenja reforme penzija kojom se od ljudi rođenih posle 1974. godine traži da uplaćuju pet odsto svojih primanja u privatne penzione fondove.
edukacijars _________________
|
|
|
|
|
|
|
Senka
|
|
Vječita sanjalica
Pridružio se: 18 Apr 2012, 12:07
Postovi: 45921
|
Na današnji dan, 4. mart 1284 - Umro je kralj Kastilje Alfons Deseti Mudri, utemeljivač zakonodavstva, pokrovitelj nauke i zanatstva, pobornik verske tolerancije. Tokom vladavine Kastiljom i Leonom od 1252. do smrti, dvor u Toledu je pretvorio u centar učenosti i utočište za mnoge Jevreje, Mavare i hrišćanske skolastičare. Izdao je zakonik za celu zemlju, pokrenuo pisanje španske istorije i astronomskih dela, kao i prevođenje Biblije na španski jezik.
1581 - Engleska kraljica Elizabeta I proglasila je za viteza Frensisa Drejka, gusara, potom admirala, prvog Engleza koji je oplovio svet.
1617 - Umro je škotski matematičar Džon Neper, koji je pronašao i sastavio logaritamske tablice i dao uputstvo o njihovom sastavljanju.
1765 - U Petrogradu je umro Mihail Vasiljevič Lomonosov, ruski naučnik, pesnik i akademik, enciklopedista svetskog glasa. Bavio se i fizikom, hemijom, geografijom i astronomijom i znatno doprineo razvoju tih nauka. Autor je prve ruske gramatike i osnivač Moskovskog univerziteta (1755), koji i danas nosi njegovo ime.
1825 - U Novom Sadu je rođen srpski naučnik i filolog Đura Daničić. Podržavao je Vuka Karadžića u borbi za reformu srpskog jezika i pravopisa ("Rat za srpski jezik i pravopis", 1847). Bio je sekretar Jugoslovenske akademije znanosti i umjetnosti u Zagrebu gde je 1880. pokrenuo izradu "Rečnika hrvatskog ili srpskog jezika". S latinskog je preveo Stari zavet.
1860 - U Beogradu je rođen Vojislav Ilić, pesnik koji se smatra osnivačem moderne poezije u srpskoj književnosti i tvorcem verističkog izraza ("Zimska idila", "Jesen", "Ja ništa više ne verujem", "Tamara", "Istok").
1905 - U zemljotresu u provinciji Lahore, tada delu britanske Indije, poginulo je 19.000 ljudi.
1912 - U Tibetu je proglašena Kineska republika.
1914 - U Milfordu, američka država Pensilvanija, umro je filozof, matematičar i naučnik Čarls Sanders Pirs, začetnik filozofije pragmatizma ("Principi filozofije", "Elementi logike", "Pragmatizam i pragmaticizam").
1939 - Na irački presto stupio je Fejsal II nakon smrti njegovog oca kralja Gazija I.
1949 - Ministri spoljnih poslova SAD i 11 zapadno evropskih država potpisali su u Vašingtonu Severno-atlantski pakt (NATO), vojni ugovor kojim je stvorena snažna vojnopolitička formacija zapadnih saveznika.
1960 - Francuska i Federacija Mali (Senegal i Sudan) potpisali su sporazum kojim je Federacija Mali stekla nezavisnost.
1968 - U Memfisu, u američkoj saveznoj državi Tenesi, ubijen je Martin Luter King, borac za građanska prava i mir. U borbi za ravnopravnost crnaca u SAD služio se Gandijevim metodama nenasilja i građanske neposlušnosti. Dobitnik je Nobelove nagrade za mir 1964. godine.
1969 - U Hjustonu, američka država Teksas, izvršena je prva operacija ugrađivanja veštačkog srca u ljudski organizam. Prvi pacijent sa ugrađenim veštačkim srcem živeo je samo četiri dana.
1975 - Prilikom pada američkog vojnog transportnog aviona posle poletanja iz Sajgona, poginulo je 155 vijetnamske dece, ratne siročadi.
1983 - Umrla je američka pozorišna i filmska glumica Glorija Svanson, zvezda nemog i zvučnog filma ("Bulevar sumraka", "Kraljica Keli", "Gospođa San-žen", "Zaza", "Muško i žensko").
1998 - U eksploziji metana u ukrajinskom rudniku uglja Skačinsko, u Donjeckoj oblasti, poginula su 63 rudara.
1999 - U vazdušnim udarima NATO-a na rafineriju nafte u Pančevu poginula su tri radnika rafinerije. U bombardovanju toplane na Novom Beogradu poginuo je čuvar toplane.
2001 - Sudanski ministar odbrane i još 14 vojnih funkcionera poginuli su u avionskoj nesreći u kritičnom trenutku građanskog rata u zemlji.
2002 - Angolska vojska i UNITA potpisali su primirje u Luandi, čime je okončan jedan od najdužih i najkrvavijih afričkih ratova. Oko milion ljudi poginulo je u borbama vladinih snaga i UNITA koje su počele 1975. nakon sticanja nezavisnosti od Portugalije.
2002 - U Beogradu je preminuo arheolog Milutin Garašanin, član Srpske akademije nauka i počasni član mnogih evropskih akademija.
2003 - Američke vojne snage zauzele su bagdadski međunarodni aerodrom "Sadam" i preimenovale ga u "Bagdad Internešenel".
2006 - U Kuvajtu su, prvi put u istoriji te države, žene izašle na izbore, nepunih godinu dana od kada su, izmenama izbornog zakona, dobile pravo glasa i pravo učešća na izborima.
2012 - Predsednik Srbije Boris Tadić podneo je ostavku devet meseci pre isteka mandata, nakon čega su raspisani predsednički izbori istovremeno sa parlamentarnim i lokalnim za 6. maj. Na tim izborima Tadić je izgubio od predsedničkog kandidata Srpske napredne stranke Tomislava Nikolića, a Demokratska stranka, čiji je Tadić bio višegodišnji lider, prvi put, posle demokratskih promena 2000, odlazi u opoziciju.
2013 - Umro je američki filmski kritičar i scenarista Rodžer Ibert prvi filmski kritičar koji je dobio Pulicerovu nagradu. U junu 2005. dobio je svoju zvezdu na Holivudskoj stazi slavnih postavši prvi filmski kritičar kome je ukazana ta čast.
2014 - Srpskom glumcu Petru Kralju je na dan rođenja otkriveno spomen obeležje na Vračaru, na platou ispred zgrade u Mileševskoj ulici u kojoj je živeo do smrti, 2011 godine._________________
|
|
|
|
|
|
|
Senka
|
|
Vječita sanjalica
Pridružio se: 18 Apr 2012, 12:07
Postovi: 45921
|
Na današnji dan, 5. april 1242 - U bici na zaleđenom čudskom jezeru, Rusi su pod komandom kneza Aleksandra Nevskog potukli nemačke i holandske ritere, sprečivši ih da okupiraju severozapadne oblasti Rusije.
1588 - Rođen je engleski filozof Tomas Hobs (Thomas Hobbes). Ideje o čoveku kao slobodnom pojedincu i državi kao veštačkoj tvorevini nastaloj na osnovu ugovora pojedinaca, izneo je u delima "Levijatan", "Osnovi prirodnog zakona i politike", "O telu", "O čoveku", "O građaninu", "O slobodi i nužnosti".
1724 - U Veneciji je rođen Đovani Đakopo Kazanova (Giovanni Jacopo Casanova). Tokom burnog života bio je učenik verske škole, sekretar kardinala, venecijanski pomorski oficir, opat, kockar, alhemičar, violinista, špijun, bibliotekar, a u istoriju je ušao kao neumorni ljubavnik.
1794 - Giljotiniran je francuski revolucionar žorž Danton (Georges), vođa radikalne grupe montanjara, protivnika monarhije u francuskoj revoluciji. Protivio se revolucionarnom teroru, zbog čega je došao u sukob s vođom jakobinaca Robespjerom (Robespierre), koji ga je optužio za izdaju i poslao na giljotinu.
1818 - U bici kod Maipua čileanske i argentinske trupe su porazile špansku vojsku, čime je obezbeđena nezavisnost Čilea.
1841 - U niškom, leskovačkom, pirotskom i vranjskom kraju izbila je buna protiv Turaka, poznata kao "Milojeva i Srndakova buna", koju su predvodili Miloje Jovanović i Nikola Srndak. Posle borbi kod Prve Kutine i Gornjeg Matejevca, 23. aprila 1841, Turci su u krvi ugušili bunu, mnoga sela spalili, a Jovanovića pogubili.
1865 - Umro je srpski kompozitor, pijanista i horovođa Kornelije Stanković. Proučavao je i beležio do tada samo usmenom tradicijom sačuvano srpsko crkveno pojanje.
1881 - Velika Britanija je u Pretoriji zaključila mirovni ugovor sa Burima i priznala nezavisnost južnoafričke republike Transval.
1887 - Kralj Milan Obrenović naimenovao je prvih 16 članova Srpske kraljevske akademije koja je osnovana 1. novembra 1886. Prvi predsednik bio je Josif Pančić, a sekretar Jovan Žujović. Od 1888. akademici su sami birali stalne i dopisne članove.
1896 - Na olimpijskom stadionu u Atini otvorene su prve Olimpijske igre moderne epohe. Olimpijada je trajala 10 dana, učestvovala su 484 takmičara, samo muškarci. Žene se na olimpijadama takmiče od 1900. Od 1924. uvedene su i Zimske olimpijske igre. Organizator igara i prvi predsednik Međunarodnog olimpijskog komiteta bio je Francuz Pjer de Kuberten (Pierre de Coubertin).
1902 - Na stadionu Ibroks Park u Glazgovu poginulo je 20, a povređeno najmanje 200 ljudi kada se srušila tribina tokom fudbalske utakmice Škotske i Engleske.
1908 - Rođen je austrijski dirigent Herbert fon Karajan, jedan od najvećih dirigenata 20. veka. Bio je dirigent Berlinske filharmonije i Bečke državne opere.
1945 - Predsednik privremene vlade Jugoslavije Josip Broz Tito potpisao je u Moskvi ugovor o prijateljstvu i uzajamnoj pomoći i posleratnoj saradnji bivšeg SSSR-a i Jugoslavije.
1951 - Sud u Njujorku osudio je na smrt Džulijusa i Etel Rozenberg (Julius, Ethel Rosenberg) zbog navodne atomske špijunaže u korist bivšeg SSSR-a.
1955 - Britanski premijer Vinston Čerčil (Winston Churchill) podneo je ostavku, okončavši dugu političku karijeru koja je, uz uspone i padove, trajala od početka 20. veka. Na položaju premijera i lidera Konzervativne stranke nasledio ga je šef diplomatije Entoni Idn (Anthony Eden).
1958 - U Beogradu je umrla srpska književnica Isidora Sekulić, čije je delo imalo značajan uticaj na razvoj moderne srpske književne kritike i esejistike.
1975 - U Tajpehu, glavnom gradu Tajvana, umro je kineski general i političar Čang Kaj šek (Chang Kai-shek). Poražen od snaga Mao Cetunga, Čang se 1949. povukao sa ostatkom svojih trupa na Tajvan (Formozu), gde je proglasio Republiku Kinu kojom je vladao do smrti.
1989 - Poljska vlada je legalizovala opozicioni radnički sindikat "Solidarnost". Osnovana 1980. kao nezavisni sindikat, "Solidarnost" je ubrzo prerasla u masovni društveno-politički pokret sa oko 10 miliona sledbenika.
1992 - Građani Sarajeva, u želji da spreče dalje nacionalne sukobe, opkolili su zgradu Skupštine BiH, zahtevajući da se obrazuje vlada nacionalnog spasa. Na njih su pucali snajperisti iz obližnjih solitera. Poginulo je osam, a povređeno 50 demonstranata.
1997 - Umro je američki pisac Alen Ginzberg (Allen Ginsberg). Njegova zbirka poezije "Urlik i druge pesme" (1956) smatra se najznačajnijim delom bitničkog pokreta pedesetih godina 20. veka.
1999 - U vazdušnim udarima NATO-a na SR Jugoslaviju pogođen je centar Aleksinca. Poginulo je 17 civila.
1999 - Libija je predala škotskom pravosuđu dvojicu svojih državljana optuženih za rušenje putničkog aviona u 1988. iznad Lokberija (Škotska) kada je poginulo 270 putnika. UN su suspendovale sankcije protiv Libije uvedene 15. aprila 1992. godine.
2005 - Umro je Sol Belou (Saul Bellow) dobitnik Nobelove nagrade za književnost i jedan od najznačajnijih američkih pisaca posle Drugog svetskog rata.
2008 - Umro je američki glumac Čarlton (Charlton) Heston, dobitnik Oskara 1959. za ulogu u filmu "Ben Hur". Slavu je stekao igrajući Mojsija u filmu "Deset zapovesti". Tumačio je niz herojskih i istorijskih likova tokom 50-ih i 60-ih, a bio je poznat i kao aktivista za ljudska prava.
2009 - Na predsedničkim izborima u Makedoniji pobedio je Đorđe Ivanov, kandidat stranke VMRO-DPMNE, sa 63 odsto glasova. Na glasanje je izašlo 42 odsto stanovnika, a po makedonskom zakonu da bi se izabrao novi šef države dovoljno je da izađe 40 odsto glasačkog tela.
2012 - Osnivač i lider italijanske antimigracione partije Severna liga Umberto Bosi, podneo je ostavku nakon 30 godina političke karijere. Bosijeva ostavka usledila je nakon optužbi da je novac poreskih obveznika, namenjen za partiju, trošio na renoviranje kuće i na potrebe članova svoje porodice._________________
|
|
|
|
|
|
|
Senka
|
|
Vječita sanjalica
Pridružio se: 18 Apr 2012, 12:07
Postovi: 45921
|
Na današnji dan, 6. april 885 - Umro je Metodije Solunski, koji je zajedno sa svojim mlađimbratom Ćirilom bio prvi slovenski prosvetitelj i tvorac prvog slovenskog pisma - glagoljice.
1199 - Umro je engleski kralj Ričard I Plantagenet,vitez "lavljeg srca", jedan od vođa u Trećem krstaškom ratu i junak srednjovekovnih legendi.
1490 - Umro je mađarski kralj Matija I Korvin,reformator mađarske države. Tokom vladavine od 1458. uspešno je ratovao protiv Turaka i Habsburgovaca, zauzevši 1486. i Beč u kojem je i umro. U Požunu (Bratislava) 1465. osnovao je univerzitet, a 1472. prvu štampariju. Nazvan je Korvin zbog gavrana (latinski - corvus) na
njegovom štitu.
1528 - Umro je nemački slikar i grafičar Albreht Direr poznat po portretima velike umetničke i dokumentarne
vrednosti i izvanrednim gravirama u drvetu i bakru ("Apokalipsa", "Velika muka", "Bogorodičin život").
1652 - Predstavnik Holandske istočnoindijske kompanije Jan van Ribek (Riebeeck) osnovao je u Kapuu prvo naselje belih doseljenika u Južnoj Africi.
1667 - Dubrovnik je pogodio katastrofalan zemljotres u kojem je poginulo više hiljada građana. Od zemljotresa i požara, koji je harao dvadesetak dana, grad je bio skoro potpuno uništen. Obnavljanje je trajalo više od 50 godina.
1690 - Austrijski car Leopold uputio je balkanskim hrišaćanima proglas u kojem ih je pozvao da i dalje pomažu njegovu vojsku u borbama protiv Turaka, obećavajući im za uzvrat razne povlastice.
1838 - Umro je srpski novinar i publicista Dimitrije Davidović, autor Sretenjskog ustava i osnivač "Novina serbskih" u Beču 1813. koje su izlazile devet godina. Od 1829. bio je sekretar kneza Miloša Obrenovića, a potom ministar unutrašnjih poslova i prosvete.
1909 - Američki istraživač Robert Peri osvojio je Severni pol, prešavši sa svojom ekspedicijom na sankama 1.600 kilometara.
1917 - Objavom rata Nemačkoj SAD su ušle u Prvi svetski rat.
1941 - Nemačke trupe napale su u Drugom svetskom ratu Grčku iJugoslaviju. Napad na Jugoslaviju počeo je bombardovanjem Beograda koji je gotovo razoren, a poginulo je oko 12.000 ljudi.
1941 - Etiopske i britanske trupe oslobodile su Adis Abebu, koju su u ratu sa Etiopijom početkom 1935. godine, okupirale italijanske snage.
1971 - U Njujorku je umro kompozitor Igor Stravinski, jedan od začetnika i glavnih pobornika "nove muzike" 20. veka. Njegovi baleti "Žar ptica", "Petruška", "Posvećenje proleća" i mnoga simfonijska dela, opere i oratoriji obeležili su muzičko stvaralaštvo prošlog veka.
1973 - U Beogradu je otvorena nova zgrada Narodne biblioteke Srbije. Stara zgrada biblioteke izgorela je u požaru 6. aprila 1941. godine kada su Nemci bombardovali Beograd.
1985 - Vojnim udarom u Sudanu svrgnut je DŽafer Nimeiri, koji je vladao od 1969. godine kada je, takođe
državnim udarom, svrgao tadašnjeg predsednika Abdua. Vlast je preuzeo ministar odbrane i komandant armije general Abdel-Rahman Suer al-Dahab.
1992 - EZ je priznala nezavisnost bivše jugoslovenske republike BiH. Istog dana u Sarajevu su pale prve žrtve i označile početak rata u Bosni i Hercegovini.
1994 - U Ruandi je, u toku građanskog rata između plemena Hutu i Tutsi, raketom oboren avion u kojem su bili predsednici Ruande i susednog Burundija Žuvenal Habjarimana i Siprijen Ntarjamira. U masakrima koji su usledili
ekstremni Huti pobili su oko 800 hiljada manjinskih Tutsa, uglavnom civila.
1995 - U Kigaliju, u Ruandi osnovan je prvi sud za genocid na koji će biti izvedeno 30.000 Huta optuženih za masakr nad Tutsima.
2000 - Umro je Habib Burgiba, koji se smatra osnivačem modernog Tunisa. Bio je proglašen za doživotnog predsednika Tunisa, ali je 1987. godine mirnim prevratom zbačen sa vlasti.
2003 - Američko ministarstvo pravde je saopštilo da se broj zatvorenika u američkim zatvorima u 2002. povećao, i da je, po prvi put, prešao cifru od dva miliona, te da je u junu te godine u zatvorima registrovano ukupno 2.019.234 ljudi.
2004 - Parlament Litvanije opozvao je predsednika Rolandasa Paksasa, zbog veza sa ruskim biznismenima i ruskom obaveštajnom službom. On je prvi evropski lider koji je smenjen opozivom.
2005 - Umro je princ Renije od Monaka koji je tom kneževinom vladao od 1949. godine. Renijea je na prestolu nasledio njegov sin 47-godišnji princ Albert.
2006 - U aukcijskoj kući "Kristi" jedan pejzaž iz Venecije 1841,autora J.M.W. Tarnera prodat je za 35,8 miliona dolara. To je najskuplja slika ikada prodata u toj aukcijskoj kući._________________
|
|
|
|
|
|
|
Senka
|
|
Vječita sanjalica
Pridružio se: 18 Apr 2012, 12:07
Postovi: 45921
|
Na današnji dan, 7. april 1348 - U Pragu je osnovan univerzitet, prvi u centralnoj Evropi. Praški univerzitet je najstariji slovenski univerzitet u modernom značenju te reči.
1498 - Umro je francuski kralj Šarl VIII, koji je vladao od 1483, a pod pritiskom plemstva započeo je 1494. ratove za osvajanje Italije, okončane šest decenija posle njegove smrti. Uspeo je da privremeno osvoji Napuljsku kraljevinu, a pohodi na Italiju imali su krupne kulturne posledice, pošto su pokrenuli širenje humanističke kulture u Francuskoj.
1614 - Umro je španski slikar i vajar grčkog porekla (sa Krita, tada venecijanskog) El Greko, čije je originalno slikarstvo prožeto tradicijama istočnog hrišćanstva (pravoslavlja) i italijanskom renesansom. S rodnog Krita, preko Venecije - gde je učio slikarstvo kod Jakopa Tintoreta - i Rima, dospeo je u španski grad Toledo (staru prestonicu Španije) u kojem je živeo 37 godina i ostao do smrti. Nepriznavanjem trodimenzionalnog prostora i klasične perspektive i tehnikom slikanja izduženih ljudskih figura, razlikovao se od svih slikara svog vremena, ali je tek početkom 20. veka shvaćeno da je jedan od najvećih majstora u istoriji slikarstva. Najviše je slikao portrete i obrađivao religiozne teme, jer su narudžbine Crkve bile njegov glavni izvor prihoda, ali nije prihvatao slikarstvo kao instrument verske propagande zbog čega je imao veoma rđavu reputaciju u rimokatoličkim krugovima u Španiji i često se sukobljavao sa verskim vlastima. I sam kralj Felipe II mu je prebacivao da je "površan" u obradi verskih tema. Dela: "Pogreb grofa Orgaza", "Duhovi", "Blagovesti", "Molitva na Maslinovoj gori", "Laokon", "Toledo", "Ortensio Feliks de Paravisino".
1770 - Rođen je engleski pisac Vilijam Vordsvort, čija je poezija označila prelaz iz klasicizma u romantizam. Najznačajniji je stvaralac prve generacije engleskih romantičara i ideolog novih kretanja u poeziji, mada ih sam nije označio kao romantizam. Centralna tema njegove lirike bila je osećanje mistične povezanosti s prirodom. Boravio je 1791. i 1792. u revolucionarnoj Francuskoj, postavši vatreni republikanac. Dela: zbirka pesama "Lirske balade", autobiografija u stihovima "Preludijum".
1772 - Rođen je francuski ekonomista Šarl Furije, socijalista-utopista koji je smatrao da je kapitalizam "asocijalan", jer su u njemu pojedinci u stalnom ratu jedni s drugima. Ekonomsko-društveni razvoj razvrstao je u tri perioda: predindustrijski, "rasparčanu, neprijatnu industriju" u kapitalizmu, i društvenu, privlačnu industriju. Smatrao je da se društvo može preobraziti u Harmoniju pomoću eksperimentalnih zajednica falangi u kojima ljudska individualnost dostiže vrhunac,
što doprinosi opštoj harmoniji. Dela: "Novi industrijski i društveni svet", "Teorija četiri pokreta", "Sabrana dela".
1811 - Umro je Dositej Obradović, srpski prosvetitelj, pisac, filozof i pedagog, prvi ministar prosvete u obnovljenoj srpskoj državi, jedna od najznačajnijih ličnosti srpskog naroda krajem 18. i početkom 19. veka i srpske kulture uopšte. Svetovno ime bilo mu je Dimitrije. Školovao se u rodnom Čakovu (danas rumunski Banat) i Temišvaru, gde je učio zanat. Napustivši fruškogorski manastir Hopovo, gde je bio zamonašen, radio je kao privatni učitelj, najviše po srpskim mestima Dalmacije i u Trstu i Beču. Naučio je više stranih jezika, studirao na univerzitetima u Lajpcigu i Haleu, i bio je verovatno najučeniji Srbin svog vremena, uz Jovana Rajića. Na poziv vođe Prvog srpskog ustanka Karađorđa, došao je u Srbiju 1806. i 1808. organizovao je Veliku školu u Beogradu. Postao je 1811. prvi popečitelj prosveštenija (ministar prosvete) u Srbiji. Znanja i ideje moderne Evrope njegovog vremena unosio je u narod, kako bi ga prosvetio i uputio ka napretku, čak je doneo u Srbiju i neke poljoprivredne kulture. Njegov književni rad označio je otvaranje nove epohe u istoriji srpske književnosti. Dela: "Život i priključenija", "Basne", "Hristoitija", "Sovjeti zdravago razuma", "Sobranije", autor je svečane pesme "Vostani Serbie". Njegova sabrana dela u 10 tomova, u izdanju Gligorija Vozarovića, objavljena tridesetih godina 19. veka, prva su sabrana dela u srpskoj kulturi uopšte. Sahranjen je u porti Saborne crkve u Beogradu, iako je njegova izričita želja bila da bude sahranjen pored Hajdučke česme u beogradskom Košutnjaku.
1858 - Rođen je Djorđe Stanojević, srpski fizičar, profesor na Velikoj školi, rektor Beogradskog univerziteta, najzaslužniji za ranu elektrifikaciju Srbije. Diplomirao je na Velikoj školi u Beogradu 1881. Zaslužan je za izgradnju prvih hidroelektrana u Srbiji: Užice na Djetinji, Vučje na Vučjanci, Niš na Nišavi, Veliko Gradište na Peku, Vlasotince na Vlasini, Ivanjica na Moravici i Zaječar na Timoku. Konstruisao je i Beogradsku termocentralu. Zaslužan je i za prvo demonstriranje
radija u Beogradu 1908. kao i za električno osvetljenje Beograda.
1910 - Na inicijativu srpskog naučnika Jovana Cvijića, u Beogradu je osnovano Srpsko geografsko društvo. Cilj tog društva bilo je širenje, kako je navedeno, naučno-stručnog rada i popularisanje znanja iz geografije i njoj srodnih nauka.
1915 - Rođena je američka pevačica Elinora Fejgn, poznata kao Bili Holidej, nazvana "kraljicom džeza i bluza". Prema muzičkim kritičarima, još se ni jedan džez pevač nije približio njenim interpretacijama. Bila je i veliki borac za prava žena i rasnih manjina.
1929 - Radio Beograd je prvi put prenosio sportsku utakmicu u Jugoslaviji. Reporter Rade Stoilović prenosio je drugo poluvreme susreta beogradskih fudbalskih ekipa BSK i Jugoslavije.
1929 - Rođen je Bob Denar, francuski profesionalni vojnik i plaćenik, znamenit po nizu državnih udara koje je izvršio u više frankofonih zemalja. Egzotična ličnost koja je poslužila kao predložak za više literarnih i filmskih ostvarenja, između ostalog, po uzoru na njega nastalo je delo "Psi rata" Frederika
Forsajta.
1939 - Rođen je američki filmski režiser, scenarista i producent Frensis Ford Kopola, jedan od najznačajnijih filmskih stvaralaca u SAD u drugoj polovini 20. veka, dobitnik pet Oskara i dve "Zlatne palme" festivala u Kanu. Filmovi: režija - "Demencija", "Sada si veliki dečko", "Dolina sreće", "Pleme kiše", "Kum",
"Prisluškivanje" (Zlatna palma), "Kum II" (Oskar), "Veliki Getsbi", "Apokalipsa sada" (Zlatna palma), "Kum III", "Kapetan Eo", "Pegi Su se udala", "Njujorške priče", scenariji - "Demencija", "Gori li Pariz?", "Sada si veliki dečko", "Pleme kiše", "Paton - žudnja za slavom" (Oskar), "Kum", "Prisluškivanje", (Oskar), "Veliki Getsbi",
"Kum II" (Oskar), "Kum III", "Njujorške priče", produkcija - "Američki grafiti", "Prisluškivanje", "Kum II" (Oskar), "Apokalipsa sada", "Kum III".
1939 - Fašistička Italija izvršila je invaziju Albanije. Ta zemlja zauzeta je tada bez ispaljenog metka.
1943 - Umro je srpski pisac i diplomata Jovan Dučić, član Srpske kraljevske akademije, čija je lirika udarila pečat srpskoj poeziji u prvoj polovini 20. veka. Diplomirao je prava u Parizu i od 1912. do 1941. bio je diplomatski činovnik Kraljevine Srbije i Jugoslavije, na kraju i ambasador u nekolicini evropskih
prestonica. Već prvom pesničkom zbirkom "Pjesme", izdatom 1901. u Mostaru, predstavio se kao specifičan liričar i vanredna pojava u srpskoj književnosti. Pisao je i prozu ("Jutra sa Leotara"), putopise ("Gradovi i himere", "Pismo iz Ženeve", "Pismo s Alpa", "Pismo iz Španije"), eseje ("Blago cara Radovana", "Moji
saputnici", "Staza pored puta"), studije ("Grof Sava Vladislavić"), političku publicistiku ("Verujem u Boga i u srpstvo"). Umro je u SAD duboko rezigniran stradanjima srpskog naroda tokom rata, posebno na teritoriji takozvane NDH. Njegovi zemni ostaci počivali su šest decenija u varošici Geri u državi Indijana SAD, posle čega su
prenesene u otadžbinu i položene u kriptu manastira Nova Gračanica iznad njegovog rodnog Trebinja.
1945 - Američki avioni potopili su u Drugom svetskom ratu najveći japanski ratni brod "Jamato".
1947 - Umro je američki automobilski magnat Henri Ford, proizvođač i konstruktor koji je najviše doprineo naglom razvoju automobilizma. Počeo je kao kovač, ali je vremenom uspeo da izgradi čitavu industrijsku imperiju. Prve "benzinske kočije" konstruisao je 1896. a od 1899. bavio se proizvodnjom automobila, kasnije i traktora. Prvi je uveo serijsku proizvodnju, kao i povoljno kreditiranje kupaca ustrojeno tako da prosečnom građaninu SAD automobili budu dostupni. Godine 1908. stvorio je "model T", "narodni automobil" koji je motorizovao SAD. Bio je poznat po neobičnoj brizi za svoje zaposlene i po podsticanju lične inicijative. Napisao je sećanja: "Moj život i rad", ali i antisemitsko delo "Međunarodni Jevrejin" kojeg se kasnije odrekao.
1953 - Švedski diplomata Dag Hamaršeld izabran je za generalnog sekretara UN.
1963 - Donet je ustav kojim je Jugoslavija preimenovana, umesto Federativna Narodna Republika Jugoslavija u Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija, a Josip Broz Tito je proglašen doživotnim šefom države. Tvorci ustava naglašavali su tada da je to "prvi dokument novog tipa u istoriji ustavnosti", jer sadrži elemente "jedne prave povelje novog društva". Posle samo 11 godina donet je novi ustav SFRJ, 1974. godine, kojim je zemlja suštinski
konfederalizovana, čime je umnogome omogućeno potonje razbijanje Jugoslavije.
1965 - Preminuo je Dragiša Brašovan, srpski arhitekta. Po okončanju školovanja u rodnom Vršcu studirao je na Tehničkom fakultetu u Budimpešti gde, posle diplomiranja 1912. radi u arhitektonskom ateljeu "Teri i Poganj". U Beogradu je 1920. sa M. Sekulićem, osnovao projektantski atelje "Arhitekt" a potom
projektantsko preduzeće "D. Brašovan" 1925. Autor je brojnih reprezantativnih zdanja širom Srbije, među kojima su najpoznatija: Sokolski dom u Zrenjaninu, 1924; crkva u Orlovatu, 1927; Vila Genčić (danas Muzej Nikole Tesle), Beograd, 1929; Komanda vazduhoplovstva, Zemun, 1935; Palata Dunavske banovine, Novi Sad, 1935 - 1940; Palata Državne štamparije Kraljevine Jugoslavije (danas BIGZ), Beograd, 1940. Bio je počasni član Kraljevskog instituta britanskih
arhitekata, od 1953, a za dopisnog člana SANU izabran je 1961.
1966 - Iz Sredozemnog mora kod španske obale izvađena je američka hidrogenska bomba, ispala iz aviona zbog tehničke greške.
1980 - SAD su prekinule diplomatske odnose s Iranom.
1990 - Feribot "Skandinavska zvezda" zahvaćen je plamenom tokom krstarenja u Severnom moru između Norveške i Danske i u nesreći je poginulo 158 ljudi.
1992 - Skupština u Banja Luci je na osnovu plebiscita srpskog naroda u Bosni i Hercegovini u novembru 1991. proglasila nezavisnost Republike Srpske, a Biljana Plavšić i Nikola Koljević saopštili su da su podneli ostavke u Predsedništvu BiH. Do proglašenja je došlo nakon protivustavnog proglašenja BiH za
nezavisnu državu.
1992 - Predsedništvo Srpske republike BiH donelo je odluku o osnivanju novinske agencije SRNA (Srpska novinska agencija).
1992 - SAD su priznale bivše jugoslovenske republike Sloveniju, Hrvatsku i BiH.
1992 - Vojska Hrvatske počinila je ratni zločin u srpskim selima kod Kupresa - samo u Malovanu brutalo je ubijeno 28 civila.
1994 - U glavnom gradu Ruande Kigaliju ubijen je premijer Agate Uvilingijimana.
1997 - Vladini vojnici u Lumumbašiju, drugom najvećem gradu u Zairu (sada Kongo), položili su oružje i priključili se pobunjenicima, koji su napredovali prema glavnom gradu Kinšasi.
1999 - Atinski list "Atinaiki" objavio je da je NATO tokom prve dve sedmice agresije na Srbiju (SRJ) izgubio 32 borbena aviona i da se 88 vojnika vode kao nestali - 44 Amerikanca, 11 Nemaca, osam Francuza, sedam Britanaca i 18 vojnika ostalih NATO zemalja.
1999 - U prvoj međunarodnoj utakmici od početka agresije NATO na Srbiju (SRJ) na stadionu "Partizana" pred 15.000 gledalaca fudbaleri atinskog AEK i beogradskog "Partizana" igrali su 1:1. Oko 300 navijača grčkog kluba donelo je humanitarnu pomoć u vrednosti milion maraka.
2004 - U sukobima iračkih pobunjenika i okupacionih snaga u iračkim gradovima Faludži, Kirkuku i Ramadiju poginulo je više od 80 ljudi.
2005 - Posle skoro šest decenija, od kako je 1947. povučena granica između Indije i Pakistana u Kašmiru, otvorena je autobuska linija između prestonica indijskog i pakistanskog dela Kašmira, Šrinagara i Muzafarabada.
2006 - U severnom Bagdadu, u tri eksplozije bombaša samoubica, unutar šiitske džamije i ispred nje, poginulo je 70 ljudi, a ranjeno je 158.
2009 - Umrla je Irena Grickat-Radulović, srpski filolog, leksikograf, istoričar jezika, član SANU. Bila je naučni savetnik Instituta za srpski jezik i načelnik Arheografskog odeljenja Narodne biblioteke Srbije.
2014 - Predstavnici gradova regiona Donbas u istočnoj Ukrajini izglasali su rezoluciju o proglašenju "Donjecke narodne republike", otcepljene od Ukrajine.
- Danas je svetski dan zdravlja. Tog dana 1948. počela je da radi Svetska zdravstvena organizacija._________________
|
|
|
|
|
|
|
Senka
|
|
Vječita sanjalica
Pridružio se: 18 Apr 2012, 12:07
Postovi: 45921
|
Na današnji dan, 8. april 1513 - Španski istraživač Huan Ponse de Leon tragajući za mitskim "izvorom mladosti", otkrio je Floridu i proglasio je posedom Španije. Godine 1845. Florida je postala jedna od saveznih država SAD.
1810 - Rođen je nemački kompozitor Robert Šuman jedan od glavnih predstavnika muzičkog romantizma. Imao je brojne sledbenike u Nemačkoj i drugim evropskim zemljama, posebno je uticao na Bramsov stvaralački opus.
1861 - U Sremskim Karlovcima održan je Blagoveštenski sabor, poslednji politički skup Srba u Ugarskoj, na kojem je zatražena posebna teritorija za Srbe (Vojvodina sa Sremom, donjom Bačkom i Banatom) sa vojvodom na čelu i sopstvenom administracijom. Saborom je predsedavao patrijarh Josif Rajačić. Austrijski car Franc Jozef I nije nikada potvrdio zaključke ovog skupa, a Ugarski sabor nije ih ni uzeo u razmatranje.
1893 - U Kanadi je rođena glumica Meri Pikford zvezda nemog filma. Sa Čarlijem Čaplinom, Daglasom Ferbanksom i Dejvidom Grifitom 1919. je osnovala filmsku kompaniju "Junajted Artist Korporejšn".
1904 - U Londonu je potpisan anglo-francuski sporazum poznat pod nazivom "Entente Cordiale", kojim su Velika Britanija i Francuska rešile sporna pitanja u vezi sa interesnim zonama u zapadnoj Africi, Egiptu i Maroku.
1905 - U Đakovu je umro biskup i političar Josip Juraj Štrosmajer. Osnivač je i pokrovitelj Jugoslovenske akademije znanosti i umjetnosti (1868) i utemeljitelj Zagrebačkog sveučilišta (1874).
1913 - U Pekingu je počeo da zaseda prvi kineski parlament.
1919 - Rođen je rodezijski političar Jan Smit, jedan od osnivača Rodezijskog fronta (1962). Kao premijer (od 1964) sprovodio je rasnu diskriminaciju nad većinskim domorodačkim stanovništvom, a 1965. proglasio je nezavisnost Rodezije od Velike Britanije.
1939 - Italijanske trupe, koje su se prethodnog dana iskrcale na obale Albanije, zauzele su Tiranu. Albanski kralj Zogu izbegao je u Grčku.
1944 - Jedinice sovjetske Crvene armije u Drugom svetskom ratu izbile su na granicu Čehoslovačke i Rumunije.
1946 - U Ženevi je održano poslednje zasedanje Lige naroda, čime je formalno ukinuta ova međunarodna organizacija i zamenjena novom - Ujedinjenim nacijama.
1950 - U Londonu je umro Vaslav Nižinski, legendarni ruski baletski igrač. Izuzetan plesač i koreograf, koji je išao ispred svog vremena, bio je predmet divljenja raznih umetnika - slikara, vajara, fotografa, pisaca i pesnika. Rođen je u Kijevu 1889. godine, a balet je učio u Carskoj Školi u Sankt Peterburgu.
1953 - Britanske vlasti optužile su Džomo Kenijatu da je umešan u aktivnosti tajne organizacije Mau Mau i osudile ga na sedam godina zatvora. Nakon ostvarenja državne samostalnosti 1963. Kenijata je bio premijer i ministar inostranih poslova, a potom predsednik Kenije od 1964. godine.
1971 - U Londonu je održan Prvi svetski kongres Roma na kojem je verifikovan naziv pripadnika tog naroda - Romi. Odlukom UN 8. april proglašen je za Svetski dan Roma.
1973 - Umro je jedan od najvećih umetnika 20. veka, španski slikar i vajar i jedan od najznačajnijih predstavnika kubizma Pablo Pikaso. Zajedno sa Žoržom Brakom napravio je prekretnicu u evropskom slikarstvu, ostvarujući novu koncepciju oblika i prostora. Od mnogobrojnih dela iz njegove zaostavštine, najpoznatija su "Gospođice iz Avinjona" i "Gernika".
1981 - U Njujorku je umro američki general Omar Nelson Bredli, komandant američkih snaga pri iskrcavanju u Normandiji 1944, predsednik komiteta NATO 1949.
1984 - Umro je ruski fizičar Pjotr Kapica, jedan od najznačajnijih fizičara 20. veka. Dobitnik je Nobelove nagrade za fiziku 1978. godine.
1990 - Nepalski kralj Birendra je ukinuo zabranu rada političkih partija, koja je bila na snazi 30 godina.
1992 - Nakon genetskog testa otiska prstiju, nemački i izraelski izvori saopštili su da je izvesno da je ratni zločinac iz drugog svetskog rata Jozef Mengele umro u Brazilu 1979. godine.
1992 - Palestinski lider Jaser Arafat pronađen je živ u Libijskoj pustinji 12 sati nakon avionske nesreće u kojoj su poginula trojica njegovih saputnika.
1993 - Makedonija je primljena u UN.
1996 - SR Jugoslavija i Makedonija potpisale su sporazum o normalizaciji odnosa.
2003 - Od projektila koji je američki tenk, tokom rata u Iraku, ispalio na hotel "Palestina" u Bagdadu, u kome su bili smešteni strani novinari, poginuo je kamerman Rojtersa Taras Procuk i novinar španske televizije TVE 5 Joze Kouzo.
2004 - Sud u Osijeku osudio je Nikolu Ivankovića na 12 godina zatvora zbog ratnog zločina nad srpskim civilima u Paulin Dvoru 1991. godine.
2010 - Legendarni menadžer "Sex Pistolsa" i jedan od tvoraca pank pokreta Malkolm Meklaren, umro je u 64 godini. Odigrao ključnu ulogu u stvaranju pank pokreta u Britaniji i do kraja života je negovao buntovništvo koje je preobrazilo muzičku scenu, pa i društvo na ostrvu.
2013 - Umrla je bivša premijerka Velike Britanije Margaret Tačer, poznata kao "čelična lejdi". Na čelu vlade Velike Britanije bila je 11 godina, od 1979. do 1990. Bila je prva žena predsednik Konzervativne stranke i premijer Velike Britanije.
2016 – Preminuo je Nebojša Popov, sociolog, antiratni aktivista Srbije i bivše Jugoslavije, predsednik Republikanskog kluba i član Glavnog odbora Građanskog saveza Srbije, glavni urednik lista Republika._________________
|
|
|
|
|
|
|
Senka
|
|
Vječita sanjalica
Pridružio se: 18 Apr 2012, 12:07
Postovi: 45921
|
Na današnji dan, 9. april 1553 - Umro je francuski književnik Fransoa Rable, jedna od najistaknutijih ličnosti francuske renesanse. Njegov satirični roman "Gargantua i Pantagruel" ubraja se među najznačajnija renesansna dela.
1626 - Umro je engleski državnik i pisac Frensis Bekon. U vreme vladavine kralja Džejmsa I Stjuarta bio je lord kancelar od 1618. do 1621. ("Unapređenje nauke", "Novi organon", "Nova atlantida", "Eseji ili saveti etički i politički").
1683 - Francuski istraživač Rober Kavalije de la Sal proglasio je deo teritorije u Americi francuskim posedom i nazvao je Luizijana u čast kralja Luja XIV.
1807 - Austrijska vojska savladala je Ticanovu bunu, ustanak sremskih seljaka, koji je počeo 3. aprila pod vođstvom Teodora Avramovića Ticana. U pobuni je učestvovalo 15.000 seljaka iz 45 sela. Tican je uhvaćen i pogubljen krajem 1807. godine.
1821 - U Parizu je rođen jedan od najvećih francuskih pesnika 19. veka Šarl Bodler. Njegovu zbirku pesama "Cveće zla" mnogi književni kritičari smatraju najvećim lirskim delom 19. veka.
1865 - Završen je četvorogodišnji građanski rat u SAD nakon što se general konfederalnih snaga Robert Li predao komandantu armije Unije Julisizu Grantu. U ratu je poginulo više od 600.000 ljudi.
1906 - Velika Britanija i Francuska su potpisale konvenciju o nezavisnosti Sijama (Tajland).
1926 - Rođen je Hju Hefner, američki publicista, izdavač magazina "Plejboj" koji je pokrenuo u decembru 1953. sa tada nepoznatom Merlin Monro nagom na naslovnoj strani.
1928 - U Turskoj, nakon reformi Kemala Ataturka, islam je prestao da bude državna religija.
1940 - Nemačke trupe napale su Dansku i Norvešku u Drugom svetskom ratu.
1948 - Jevrejska milicija napala je arapski grad Deir Jasin na području današnjeg Izraela. Ubijeno je 100 Arapa, a ostali su prisiljeni da napuste grad.
1959 - Umro je američki arhitekta Frenk Lojd Rajt, jedan od tvoraca moderne funkcionalne arhitekture. Prvi je u SAD upotrebio armirani beton. Projektovao je Gugenhajmov muzej u Njujorku i hotel "Imperijal" u Tokiju.
1969 - Francusko-britanski supersonični putnički avion "Konkord" obavio je prvi let, od Bristola do Ferforda u Engleskoj.
1974 - Indija, Pakistan i Bangladeš potpisali su sporazum o repatrijaciji ratnih zarobljenika.
1977 - Komunistička partija Španije legalizovana je nakon 38 godina zabrane delovanja u vreme Frankovog režima.
1988 - Li Peng je imenovan za premijera Kine.
1990 - Posle 40 godina vladavine komunista, na izborima u Mađarskoj pobedio je Mađarski demokratski forum.
1991 - Gruzija je proglasila nezavisnost od SSSR-a.
1991 - Savet bezbednosti UN doneo je odluku o slanju 1.440 pripadnika mirovnih snaga za nadgledanje iračko-kuvajtske granice i povlačenja američkih snaga iz južnog Iraka.
1992 - Sali Beriša izabran je za prvog nekomunističkog predsednika Albanije posle Drugog svetskog rata.
1995 - Peruanski predsednik Alberto Fudžimori osvojio je drugi petogodišnji mandat na prvim mirnim predsedničkim izborima u Peruu od 1980. godine.
1998 - U paničnoj jurnjavi islamskih hodočasnika u Saudijskoj Arabiji poginulo je 119 vernika iz više zemalja.
1999 - Pobunjeni vojnici su na aerodromu u Nijameju ubili predsednika Nigera Ibrahima Barea Mainasaru.
2002 - Pod snažnim pritiskom SAD Izrael se povukao iz dva palestinska grada, a sukobi su nastavljeni u izbegličkom kampu u Đenini, u Zapadnoj Obali.
2003 - Američke snage su ušle u centar Bagdada i preuzele kontrolu nad glavnim gradom Iraka.
2005 - Britanski princ Čarls i Kamila Parker Bouls venčali su se u Gildholu u Vindzoru. Ovo je prvi put da jedan naslednik britanske krune sklapa civilni brak. Kamila je udajom postala njeno visočanstvo vojvotkinja od Kornvola.
2011 - Slavni Američki reditelj Sidni Lamet preminuo je u 86. godini u Njujorku. Snimio je više od 40 filmova, a Oskara za životno delo dobio je 2005. godine: Dvanaest gnevnih ljudi (12 Angry Men), Pasje popodne (Dog Day Afternoon) i Mreža (Network, 1976), Ubistvo u Orijent ekspresu (Murder on the Orient Express), Serpiko (Serpico), Dugo putovanje u noć (Long Day’s Journey Into Night).
2014 - Umrla je poznata književnica i članica Srpske akademije nauka i umetnosti (SANU) Svetlana Velmar Janković, dobitnica brojnih nagrada za književnost (Knjiga za Marka, Lagum, Bezdno, Vračar)._________________
|
|
|
|
|
|
|
|
| Korisnici koji su trenutno na forumu: Nema registrovanih korisnika i 324 gostiju |
|
Ne možete postavljati nove teme u ovom forumu
Ne možete odgovarati na teme u ovom forumu
Ne možete monjati vaše postove u ovom forumu
Ne možete brisati vaše postove u ovom forumu
|
|
|
