|
| Autoru |
Poruka |
|
Astra
|
|
Administrator
Pridružio se: 13 Apr 2012, 02:58
Postovi: 10711
|
Na današnji dan, 12. decembar 1574 - Murat III je postao turski sultan posle smrti Selima II.
1804 - Španija je objavila rat Britaniji.
1806 - U Prvom srpskom ustanku oslobođena je beogradska varoš i Turci su potisnuti u Kalemegdansku tvrđavu, za šta je zaslužan buljubaša Konda, prebeglica iz tabora turskog komandanta grada Alije Gušanca. Konda, Uzun Mirko Apostolović i petorica dobrovoljaca su se pred zoru neopaženo prebacili preko bedema, pobili turske stražare kod Sava kapije i ustanicima otvorili kapiju, što je bilo odlučujuće za ishod bitke. U višečasovnoj bici za varoš poginulo je oko 300 Turaka i 54 srpska ustanika. Uvidevši da je odbrana tvrđave beznadežna, Gušanac je pobegao niz Dunav 29. decembra, a 6. januara 1807. predale su se snage novog turskog komandanta Sulejman paše i tako je Beograd, posle tri veka ponovo
postao centar srpske države.
1821 - Rođen je francuski pisac Gistav Flober, jedan od osnivača francuskog realizma, sjajan stilista. Bio je pesimist, skeptik i nepristrasan posmatrač. Romanom "Gospođa Bovari" uznemirio je javnost i optužen je za povredu javnog morala. Ostala dela: romani "Buvar i Pekiše", "Sentimentalno vaspitanje", "Salambo", "Iskušenje svetog Antonija", dva pozorišna komada, više novela i obimna "Prepiska".
1863 - Rođen je norveški slikar Edvard Munk. Njegove slike karakteristične su po ekspresivnim oblicima sa oblom uprošćenom konturom. Najpoznatije njegovo delo "Krik" donelo mu je ogromnu popularnost.
1873 - U Srbiji je Zakonom o kovanju srebrne monete uveden dinar kao novčana jedinica. Srbija je prethodno pristupila Novčanoj konvenciji koju su u Parizu 1865. potpisale Francuska, Belgija, Italija i Švajcarska. Time je otklonjen monetarni haos i dotadašnja upotreba više od 40 različitih moneta - dukata, forinti, talira. Dinar je uzet kao naziv za novčanu jedinicu pošto je taj naziv postojao u srednjovekovnoj Srbiji još u XIII veku (Kralj Uroš).
1893 - Rođen je američki filmski glumac rumunskog porekla Emanuel Goldenburg, poznat kao Edvard Robinson, koji se proslavio ulogama gangstera u kriminalističkim filmovima, ali je ispoljio i sjajan komičarski talenat. Filmovi: "Mali Cezar", "Tigrova čeljust", "Kid Kalabed", "Neočekivani dr Gliterbauz", "Čitav grad priča", "Dvostruka odšteta", "Žena na prozoru", "Rt Largo", "Nasilje", "Zeleno sunce".
1894 - Japanske trupe su otpočele invaziju Koreje.
1896 - Srpsko učiteljsko društvo osnovalo je u Beogradu Školski muzej, kasnije nazvan Pedagoški muzej.
1907 - Rođen je Ljubomir Durković-Jakšić, srpski književni i kulturni istoričar, bibliograf. Studirao je teologiju, filozofiju i prava u Beogradu i Varšavi. Radio je kao lektor, bibliotekar i profesor na Teološkom fakultetu. Najviše se bavio srpsko-poljskim vezama, Njegošem i bibliografijom. Dela: "Bibliografija
o Njegošu", "Istorija srpskih biblioteka 1801-1850", "Jugoslovensko- poljska saradnja 1772-1840", "Srbija i Vatikan 1804-1918".
1913 - Slika Leonarda da Vinčija "Mona Liza" pronađena je u Firenci, dve godine pošto je ukradena iz pariskog muzeja "Luvr".
1915 - Rođen je američki pevač i filmski glumac italijanskog porekla Frensis Albert Sinatra, poznat kao Frenk Sinatra, koji je svetsku slavu stekao nizom muzičkih hitova poput pesama "Stranac u noći" i "Njujork, Njujork". Bio je poznat je i po prisnim vezama s važnim ličnostima američkog društva,
uključujući predsednike SAD, ali i najmoćnijeg mafijaškog "kuma" Lakija Lučana. Filmovi: "Noći Las Vegasa", "Ne kao stranac", "Neki su dotrčali", "Reči i muzika", "Čovek sa zlatnom rukom", "Odavde do večnosti" (Oskar), "Tri narednika", "Četvorica iz Teksasa", "Detektiv", "Goli trkač".
1915 - Poleteo je prvi avion načinjen u potpunosti od metala, letilica nemačkog konstruktora Huga Junkersa.
1918 - Rođen je ruski akademik Oleg Gazenko rodonačelnik kosmičke biologije i medicine. Gazenko, inače sovjetski general, 1950. je bio jedan od idejnih tvoraca i realizatora naučnih programa na zemljinim bio-satelitima čije je istraživanje imalo veliki doprinos u pripremi čovekovih letova u kosmos. Metode i sistem održavanja zdravlja i radne sposobnosti posade prilikom dužih letova u kosmos i povratka u uslove gravitacije, koje je
Gazenko razradio još su neprevaziđene.
1929 - Rođen je engleski pisac Džon Ozborn, u čijim dramama dominira kritika društvenih prilika u Engleskoj. Proslavio se dramom "Osvrni se u gnevu", u kojoj je opisao revolt "mladih gnevnih ljudi" zbog razorene mladosti i haotične budućnosti sveta. Ostala dela: "Zabavljač", "Epitaf za Džona Dilona", "Svet Pola Slikija", "Luter", "Rodoljub za mene", "Vreme sadašnje", "Hotel Amsterdam", "Zapadno od Sueca", "Dar prijateljstva", "Nedopustiv
dokaz".
1936 - Dva dana posle abdikacije Edvarda VIII, britanski monarh postao je njegov brat Džordž VI. Edvard VIII odrekao se krune da bi se oženio Amerikankom Volis Simpson, posle čega je živeo u inostranstvu zadržavši titulu - vojvoda od Vindzora.
1939 - Umro je američki glumac Daglas Ferbanks, veoma popularan u periodu nemog filma, jedan od najpoznatijih pustolova u istoriji kinematografije. Filmovi: "U znaku Zoroa", "Tri musketara", "Crni pirat", "Robin Hud", "Bagdadski lopov".
1940 - Kraljevina Jugoslavija je potpisala s Mađarskom ugovor o "večnom prijateljstvu", koji je Budimpešta pogazila posle manje od pola godine, okupacijom Bačke i Baranje po okupaciji Jugoslavije aprila 1941. Mađarski predsednik vlade potpisnik Ugovora o prijateljstvu s Kraljevinom Jugoslavijom grof Pal Teleki, je 3. aprila 1941. kada je postalo jasno da će Mađarska učestvovati u Napadu na Jugoslaviju, izvršio samoubistvo, smatrajući da je
osramoćen pošto je njegova reč pogažena.
1958 - Umro je srpski matematičar, astronom i geofizičar Milutin Milanković, naučnik svetskog ugleda, tvorac najsavršenijeg kalendara, osnivač katedre nebeske mehanike na Beogradskom univerzitetu, potpredsednik Srpske akademije nauka. Milanković je uz Teslu i Pupina najveće ime srpske nauke uopšte. Građevinsku tehniku studirao je u Beču, gde je i doktorirao. Bio je profesor teorijske fizike, a bavio se i kosmičkom fizikom i
geofizikom. U prvom delu objavljenom na francuskom jeziku "Matematička teorija termičkih pojava izazvanih Sunčevom radijacijom" izložio je novu teoriju rasporeda Sunčevih radijacija na površini planeta i toka klimatskih promena u geološkoj prošlosti Zemlje. Njegova reforma kalendara prihvaćena je na
Svepravoslavnom kongresu crkava u Carigradu 1923. Tvorac je i teorije o pomeranju Zemljinih polova. Dela: "Kanon osunčanja", "Nebeska mehanika", "Osnovi nebeske mehanike", "Sekularna pomeranja Zemljinih polova", "Istorija astronomske nauke", "Kroz vasionu i vekove", "Uspomene, doživljaji, saznanja".
1958 - Umro je srpski pravni stručnjak Slobodan Jovanović, profesor univerziteta, predsednik vlade Kraljevine Jugoslavije, predsednik Srpske kraljevske akademije. Jovanović je najznačajniji srpski pravni pisac i teoretičar države u 20. v. Njegovi istoriografski radovi takođe su neprevaziđeni. Posle Drugog svetskog rata osuđen je u odsustvu na 20 godina robije, kao "ratni zločinac" na procesu Draži Mihailoviću i do kraja života ostao je u emigraciji u Britaniji. Smatran je jednim od najvećih svetskih autoriteta u oblasti teorije ustavnog prava. Bio je veoma plodan autor. Glavna dela: "Vođi Francuske revolucije", "O suverenosti", "O državi" (Osnovi jedne pravne teorije), "Ustavobranitelji i njihova vlada", "Svetozar Marković",
"Makijaveli", "Druga vlada Miloša i Mihaila", "Vlada Milana Obrenovića", "Ustavno pravo Kraljevine Srbije", "Ustavno pravo Kraljevine SHS".
1963 - Kenija je postala nezavisna država u okviru Britanskog komonvelta s vođom borbe za nezavisnost Džomom Kenijatom kao predsednikom vlade. Istog dana 1964. Kenija je proglašena republikom s Kenijatom kao predsednikom.
1979 - U kolumbijskom lučkom gradu Tumako, u zemljotresu, poginulo je 600 ljudi a oko 80.000 je ostalo bez krova nad glavom.
1990 - Zbačeni predsednik Bangladeša Husein Muhamed Eršad stavljen je u kućni pritvor.
1992 - Na indonežanskim ostrvima Flores i Babi u zemljotresu je poginulo najmanje 2.200 ljudi.
1994 - Vrhovni sud Brazila oslobodio je optužbe za korupciju bivšeg predsednika Fernanda Kolor de Mela.
2000 - Etiopija i Eritreja potpisale su u Alžiru mirovni sporazum kojim je formalno okončan dvogodišnji pogranični rat u kojem su poginule desetine hiljada ljudi.
2001 - Posle dvodnevnog suđenja, francuski major Pjer Anri Binel osuđen je na pet godina zatvora, od kojih tri uslovno, zbog odavanja vojnih tajni o pripremama NATO za bombardovanje Srbije (SRJ) 1998.
2003 - Umro je azerbejdžanski državnik Hajdar Alijev, predsednik Azerbejdžana do pred samu smrt, ključni činilac azerbejdžanske politike više od tri decenije. Pre smrti obezbedio je da ga na položaju šefa države zameni sin.
2007 - Umro je Ajk Tarner, američki muzičar, jedan od pionira soula i rokenrola, lider grupe "Kings of Rhythm", osvajač nagrade Gremi u kategoriji tradicionalnog bluza za album "Risin" With the Blues". Rođen je u delti Misisipija, kolevci američkog bluza, mnogi ga smatraju tvorcem novog muzičkog žanra. Sa bivšom suprugom Tinom Tarner snimio je niz hitova, od kojih su najpoznatiji "River Deep Mountain High", "Littl Ann", "A Fool In Love", "Nuthbush City Limits" i "Proud Mary", za koji su dobili prvi Gremi 1972. Godine 1991. Ajk i Tina uvršteni su u Hol slavnih rokenrola.
2008 - Srpski plivač Milorad Čavić trijumfovao je na 100 metara leptir stilom u finalu prvenstva Evrope u Rijeci. Osvajač srebrne medalje u toj disciplini na Olimpijskim igrama u Pekingu, sa 49,19 sekundi oborio je tom prilikom evropski rekord i postigao drugi najbolji rezultat svih vremena.
2012 - Preminuo je Slobodan Dušanić, član SANU, profesor antičke istorije na Filozofskom fakultetu U Beogradu. Po obrazovanju stručnjak za klasične jezike, bavio se proučavanjem antičke istorije Grčke i Rima, u čemu je imao izuzetne rezultate na međunarodnom nivou. Važio je za
izuzetnog poznavaoca Platona. Glavna dela: "Istorija i politika u Platonovim zakonima", "Akadski savez IV veka".
2013 - Separatističke partije u Kataloniji postigle su dogovor o održavanju referenduma o nezavisnosti. Vlasti Španije tu inicijativu su odmah odbacile kao protivustavnu i nelegalnu._________________ 
|
|
|
|
|
|
|
Senka
|
|
Vječita sanjalica
Pridružio se: 18 Apr 2012, 12:07
Postovi: 46187
|
Na današnji dan, 13. novembar 1545. Počeo rad Tridentski koncil, koji je u maju 1542. sazvao papa Pavle III. Ekumenski koncil, na kom je do kraja izgrađen status katoličke crkve kao dogmatske, protivreformacijske, militantne ustanove s papom-autokratom na čelu, s prekidima zasedao do 1563. Na osnovu zaključka tog skupa vođen protivreformacijski pokret koji je doveo do Tridesetogodišnjeg rata prokatoličkih i protestantskih snaga u Evropi, od 1618. do 1648.
1553. Rođen francuski kralj Anri IV, prvi monarh iz dinastije Burbona. Idejni vođa protestanata kasnije prešao u katolicizam, ali Nantskim ediktom 1598. osigurao protestantima verske slobode i okončao verske ratove. Tokom njegove vladavine osnovane prve francuske kolonije u Severnoj Americi. Ubio ga rimokatolički fanatik Fransoa Ravajak.
1570. Mirom u Šćećinu Danska priznala nezavisnost Švedske.
1642. Holandski moreplovac Abel Tasman otkrio Novi Zeland, ali se nije iskrcao iz straha od ratobornih domorodaca. Zasluga za otkriće pripala Englezu Džejmsu Kuku, koji se 1769. iskrcao na jedno od novozelandskih ostrva.
1797. Rođen nemački pesnik Hajnrih Hajne, jedan od najvećih liričara XIX veka. Njegova poezija smatra se vrhunskim dostignućem nemačkog romantizma, izvršila ogroman uticaj na evropsko pesništvo.
1806. Ustanici u I srpskom ustanku oslobodili beogradsku varoš i naterali otomanske snage da se povuku u Kalemegdansku tvrđavu. Tvrđava osvojena početkom 1807, po slomu ustanka 1813. Otomani ponovo zauzeli Beograd.
1877. Srpski kralj Milan Obrenović, na poziv Rusije, drugi put objavio rat Otomanskom carstvu. U martu 1878. rat završen mirovnim sporazumom Rusije i Turske u San Stefanu, kojim je Rusija pokušala da ostvari premoć na jugu Balkana.
1921. SAD, Velika Britanija, Francuska i Japan potpisali Vašingtonski ugovor o međusobnom poštovanju ostrvskih poseda u Pacifiku.
1937. Japanske trupe okupirale kineski grad Nanking i u narednih šest sedmica pobile oko 200.000 Kineza, mahom civila. Krvoproliće ušlo u istoriju kao Silovanje Nankinga.
1939. U prvoj velikoj pomorskoj bici u II svetskom ratu britanske krstarice Ekseter, Ajaks i Ahil kod zaliva La Plata u Atlantskom okeanu teško oštetile i onesposobile nemački bojni brod Graf Špe, koji je tokom gusarskog krstarenja u južnom Atlantiku i Indijskom okeanu prethodno potopio devet trgovačkih brodova.
1944. Japanski avion napunjen eksplozivom, kojim je upravljao kamikaza, u II svetskom ratu udario u krstaricu SAD Nešvil i usmrtio 133 člana posade.
1967. Vojna hunta u Grčkoj sprečila kontraudar, a kralj Konstantin, primoran da napusti Grčku, s porodicom pobegao u Rim.
1981. General Vojćeh Jaruzelski zaveo ratno stanje u Poljskoj, zabranjen rad nezavisnog sindikata Solidarnost, pritvoreno na hiljade sindikalnih aktivista.
1982. U zemljotresu u Severnom Jemenu, u provinciji Damar, stotinak kilometara jugoistočno od glavnog grada Sane, poginulo 3.000 ljudi.
1988. U Kongu potpisan protokol Angole, Kube i Južne Afrike, uz posredovanje SSSR i SAD, kojim je otvoren put ka nezavisnosti Namibije i okončanju građanskog rata u Angoli, započetog 1975.
1991. Bivše sovjetske republike Kazahstan, Kirgistan, Tadžikistan, Turkmenistan i Uzbekistan odlučile da se priključe Zajednici Nezavisnih Država.
1999. U Ljubljani u 75. godini umro slovenački političar Stane Dolanc, komunistički i državni funkcioner SFRJ.
2000. Predsednik Rusije Vladimir Putin došao na Kubu, u prvu posetu nekog državnika Rusije Fidelu Kastru od raspada SSSR 1991.
2001. U samoubilačkom napadu ekstremista na zgradu parlamenta Indije u Nju Delhiju ubijeno 13 osoba. Za napad osumnjičeni muslimanski separatisti, koji se od 1989. bore protiv indijskih vlasti u Džamu i Kašmiru.
2002. Na samitu u Kopenhagenu, Evropska unija odlučila o proširenju EU. U Uniju 1. maja 2004. ušle Poljska, Češka, Mađarska, Slovenija, Slovačka, Estonija, Letonija, Litvanija, Kipar i Malta.
2003. Snage SAD uhapsile svrgnutog predsednika Iraka Sadama Huseina, koji se skrivao u podzemnom skloništu blizu svog rodnog grada Tikrita. Potraga za njim trajala skoro devet meseci, od početka invazije američko-britanskih snaga na Irak.
2004. Na predsedničkim izborima u Rumuniji pobedio gradonačelnik Bukurešta i kandidat reformskih opozicionih snaga Trajan Basesku. Okončana desetogodišnja vladavina naslednika komunističkog režima._________________  
|
|
|
|
|
|
|
Maša
|
|
Administrator
Pridružio se: 24 Feb 2013, 22:43
Postovi: 6617
|
Na današnji dan, 14. decembar 1503 - Rođen je francuski astrolog Mišel de Notr-Dam, poznat kao Nostradamus, najpoznatiji prorok u istoriji, autor knjige "Proročanstva" (1555). Bio je lični lekar francuskog kralja Šarla IX i dvorski astrolog Katarine Mediči.
1799 - Umro je Džordž Vašington, prvi predsednik SAD (1789-97), koji je u ratu za nezavisnost od Engleske (1775-83) komandovao vojskom kolonista. Odbivši da se treći put kandiduje za predsednika, uputio je Amerikancima "Oproštajnu besedu".
1822 - U Veroni je završen Kongres Svete Alijanse na kojem je odlučeno da se interveniše protiv građanske revolucije u Španiji, dok nije prihvaćeno da se pruži pomoć Grčkoj u borbi za oslobođenje od Otomanskog carstva.
1900 - Nemački fizičar Maks Plank objavio je "kvantnu teoriju", prema kojoj energija radijacije potiče iz nevidljivih delića, kvanta i nije kontinuirana, kako se ranije mislilo.
1911 - Norveški istraživač Rual Amundsen postao je prvi čovek koji je stigao na Južni pol, pretekavši engleskog istraživača Roberta Skota, koji je na Južni pol stigao 18. januara 1912.
1916 - Danci su glasali da se Zapadna Indija koja je pripadala Danskoj proda SAD za 25 miliona dolara.
1918 - U Velikoj Britaniji su prvi put na izborima glasale žene i dobile pravo da se kandiduju za poslanike. Prva izabrana žena je bila grofica Markiević, irski nacionalista, ali nije mogla da zauzme svoje mesto u Parlamentu jer je bila u zatvoru.
1927 - Velika Britanija je priznala nezavisnost Iraka i podržala njegov prijem u Društvo naroda.
1935 - Prvi predsednik Čehoslovačke Tomaš Masarik (od 1918) podneo je ostavku, a na položaj šefa države četiri dana kasnije izabran je dotadašnji šef diplomatije Eduard Beneš.
1937 - Japan je uspostavio marionetsku kinesku vladu u Pekingu.
1939 - Društvo naroda je isključilo SSSR iz članstva zbog agresije na Finsku.
1959 - Arhiepiskop Makarios III postao je izabrani lider Kipra, a godinu dana kasnije, pošto je Kipar dobio nezavisnost od Velike Britanije, i njegov prvi predsednik.
1960 - Potpisana je Pariska konvencija o osnivanju Organizacije za ekonomsku saradnju i razvoj (OECD). Konvencija je stupila na snagu u septembru 1961.
1962 - Kenet Kaunda formirao je u Severnoj Rodeziji prvu vladu kojom su dominirali Afrikanci.
1981 - Izrael je anektirao Golansku visoravan koju je preoteo od Sirije u ratu 1967.
1989 - Umro je ruski nuklearni fizičar Andrej Dmitrijevič Saharov, borac za političke slobode i ljudska prava i protivnik nuklearnih eksperimenata. Dobitnik je Nobelove nagrade za mir 1975.
1989 - Opozicioni lider Patrisio Ajlvin je izabran za predsednika Čilea na prvim slobodnim izborima u toj zemlji od 1970. Prethodni demokratski izabrani šef države, socijalista Salvador Aljende ubijen je u vojnom puču 1973, a na vlast je došao general Avgusto Pinoče.
1994 - Predsednik Republike Srpske Radovan Karadžić zatražio je od bivšeg predsednika SAD Džimija Kartera da posreduje radi postizanja mira u Bosni i Hercegovini.
1995 - U Jelisejskoj palati u Parizu potpisan je mirovni sporazum o okončanju 44-mesečnog rata u Bosni, koji je postignut 21. novembra u Dejtonu, SAD. Sporazum su potpisali predsednici bivših jugoslovenskih republika Hrvatske, Bosne i Hercegovine, i Srbije, Franjo Tuđman i Alija Izetbegović i Slobodan Milošević. Tim sporazumom Bosna i Hercegovina je podeljena na dva entiteta - Federaciju BiH i Republiku Srpsku, a nadgledanje sprovođenja mira povereno je snagama NATO.
1998 - U oružanom napadu maskiranih lica na kafić u centru Peći na Kosovu ubijena su šestorica mladića srpske nacionalnosti.
1998 - U sukobu Vojske Jugoslavije i naoružanih Albanaca u blizini Prizrena poginulo je 36 Albanaca, a šestorica su ranjena.
2001 - Pisac i britanski akademik nemačkog porekla Vinfrif Georg "Maks" Sebald, poginuo je u saobraćajnoj nesreći. Poznat je po knjigama koje su se uglavnom bazirale na tragičnim događajima proteklih 200 godina.
2004 - Predsednik Francuske Žak Širak otvorio je najviši most na svetu - Milo viadukt, visok 343 metra i dugačak 2,5 kilometara.
2010 - Visoki komesarijat UN za izbeglice (UNHCR) obeležio je 60 godina postojanja. Osnovan 1950. sa 33 zaposlena i budžetom od 300.000 dolara, Komeserijat je imao zadatak da posle Drugog svetskog rata zbrine dva miliona izbeglica. UNHCR je 2010 godine raspolagao budžetom većim od tri milijarde dolara i angažovao je više od 6.000 ljudi koji su se u 110 zemalja brinuli o 21 milion izbeglica.
2013. - Umro Piter O'Tul, irski pozorišni, filmski i TV glumac, poznat po ulogama u filmovima “Lorens od Arabije”, “Goodbye Mr Chips”, “The Ruling Class”, “The Stunt Man” i “My Favourite Year”. Nagradu Oskar za životno delo dobio je 2003. godine.
2013 - Kineska istraživačka svemirska letelica „Čange-3“ sletela je na površinu Meseca, čime je Kina, posle Rusije i SAD, postala treća država koja je uspela da pošalje lunarno vozilo na Mesec. U sastavu letelice je svemirski modul „Zec od žada“, zadužen za tromesečna istraživanja geološke strukture i materija na površini Meseca.
2014 - Vladajuća Liberalno-demoktarska stranka japanskog premijera Šinza Abea osvojila je ubedljivu pobedu na vanrednim parlamentarnim izborima.
b92
_________________
Mnogo je ljudi. redak je čovek..
|
|
|
|
|
|
|
Maša
|
|
Administrator
Pridružio se: 24 Feb 2013, 22:43
Postovi: 6617
|
Na današnji dan, 15. decembar 37 - Rođen je rimski car Neron, čija se umerena vladavina od 54. pretvorila kasnije u nečuveni teror koji je kulminirao požarom Rima (64). Rimljani su za podmetanje požara optužili Nerona, a on hrišćane i naredio njihove krvave progone. Pripisuje mu se i niz zločina - ubistvo majke Agripine, žene Oktavije, najbližih saradnika i uglednih Rimljana. Izvršio je samoubistvo 68. nakon što ga je Senat proglasio neprijateljem rimskog naroda i osudio na smrt.
1640 - Grof od Braganza krunisan je kao Huan IV, prvi portugalski kralj posle 60-godišnje španske vladavine i prvi iz dinastije Braganza koja je vladala Portugalom do 1910.
1675 - Umro je holandski slikar Jan Vermer, jedan od najvećih holandskih majstora 17. veka. Nepriznat i neshvaćen za života, dva veka kasnije svrstan je među najveće umetnike u istoriji slikarstva, a njegove slike dostigle su astronomske cene ("Pogled na Delft", "Žena s pismom", "Devojka s đerdanom").
1711 - U Kopenhagenu je izbila epidemija kuge, od koje je umrlo više hiljada ljudi.
1801 - Odmetnuti janičari, koje su predvodili četvorica beogradskih dahija Aganlija, Kučuk Alija, Fočić Mehmed-aga i Mula Jusuf ubili su beogradskog valiju Hadži Mustafa pašu i zaveli teror u Beogradskom pašaluku. Nasilje je ubrzalo izbijanje Prvog srpskog ustanka 1804.
1806 - Francuske trupe pod komandom Napoleona Bonaparte ušle su u Varšavu.
1840 - Kovčeg s posmrtnim ostacima francuskog cara Napoleona I položen je u "Dom invalida" u Parizu, 19 godina posle njegove smrti u izgnanstvu na ostrvu Sveta Jelena.
1890 - Ubijen je poglavica indijanskog plemena Sijuks "Bik koji sedi" (Tatanka Iyotake), koji je predvodio indijanska plemena u bici kod Litl Big Horna 1876. protiv američke Sedme konjičke divizije pod komandom Džordža Kastera.
1914 - Oslobađanjem Beograda u Prvom svetskom ratu završena je Kolubarska bitka. Pobeda za koju izuzetne zasluge pripadaju komandantu Prve armije generalu Živojinu Mišiću, podigla je ugled Srbije među saveznicima i učvrstila samopouzdanje srpske vojske i naroda.
1938 - Isprobavajući nov tip lovačkog aviona, poginuo je ruski pilot Valerij Čkalov, koji se proslavio mnogim poduhvatima. Godine 1937. preleteo je Severni pol bez spuštanja od Moskve do Vankuvera, 12.000 kilometara za 64 časa i 25 minuta, što je priznato kao svetski rekord leta na daljinu.
1961 - Generalna skupština UN odbacila je sovjetski predlog o prijemu Kine u svetsku organizaciju.
1961 - Bivši nacistički funkcioner Adolf Ajhman, organizator i izvršilac genocida nad Jevrejima u Drugom svetskom ratu, osuđen je na smrt u Jerusalimu, a potom obešen. Posle rata živeo je pod lažnim imenom u Argentini do 1960, kada su ga otkrili i uhapsili pripadnici izraelske tajne službe.
1965 - Američki svemirski brodovi "Džemini 6" i "Džemini 7" ostvarili su prvi kosmički susret i napravili dve kružne putanje leteći jedan pored drugog.
1966 - Umro je američki režiser Volt Dizni, autor stripova, filmski animator i producent, tvorac modernog crtanog filma, dobitnik 29 Oskara. Put ka slavi otvorio mu je krajem dvadesetih godina 20. veka lik Miki Mausa. Iz Diznijevig studija kasnije su izašli crtani filmovi poznati širom sveta - "Snežana i sedam patuljaka", "Pepeljuga", "Petar Pan", "Bambi", "Pinokio", "Alisa u zemlji čuda".
1970 - Sovjetski vasionski brod "Venera 7" spustio se na planetu Veneru i počeo da šalje signale.
1970 - U Beogradu je umro srpski slikar Leonid Šejka. Bio je član grupe "Mediala", bavio se i likovnom eseistikom.
1991 - Oko 500 ljudi je izgubilo život kada je feribot "Salem Ekspres" udario ispred egipatske luke Safaga u koralni greben i potonuo.
1996 - Pod snažnim pritiskom svakodnevnih protesta građana zbog falsifikovanja izbornih rezultata, opštinski sud u Nišu potvrdio je pobedu opozicione koalicije "Zajedno" u drugom krugu izbora za lokalne organe uprave održanom 17. novembra 1996.
1999 - Šef UNMIK-a Bernar Kušner potpisao je u Prištini sporazum s predstavnicima kosovskih Albanaca o formiranju Prelaznog administrativnog veća Kosova (prelazna vlada). Srbi sa Kosova su odbili da potpišu sporazum, ali su kasnije delegirali svog
predstavnika u to telo.
2000 - Zatvorena je nuklearna centrala u Černobilju u Ukrajini u kojoj je krajem aprila 1986. eksplodirao jedan blok centrale izazvavši najtežu nuklearnu katastrofu od kako je počela upotreba nuklearnih centrala.
2001 - Krivi toranj u Pizi (Italija) ponovo je otvoren za posetioce, nakon 12 godina pauze, koliko je trajala njegova sanacija.
2002 - Posmatrači UN su zvanično okončali svoju misiju na Prevlaci, započetu u martu 1992. i predali hrvatskim vlastima
kontrolu nad tim poluostrvom.
2005 - U Iraku su održani prvi slobodni parlamentarni izbori od pada Sadama Huseina, 2003. godine.
2010 - Umro je poznati američki režiser Blejk Edvards koji je režirao kultne filmove "Doručak kod Tifanija", serijal "Pink Panter", "Viktor i Viktorija" i brojna druga ostvarenja. Bio je scenarista, producent i glumac.
b92
_________________
Mnogo je ljudi. redak je čovek..
|
|
|
|
|
|
|
Maša
|
|
Administrator
Pridružio se: 24 Feb 2013, 22:43
Postovi: 6617
|
Na današnji dan, 16. decembar 1653 - Vođa engleskih parlamentarista u građanskom ratu protiv monarhista Oliver Kromvel (Cromwell) proglašen je doživotnim lordom protektorom Engleske, Škotske i Irske.
1773 - Nezadovoljna visokim uvoznim carinama i britanskom kolonijalnom vlašću, grupa američkih kolonista maskirana u Indijance, pobacala je u bostonskoj luci u more sanduke čaja s jednog britanskog broda. Taj događaj, kasnije nazvan "bostonska čajanka", nagovestio je američki rat za nezavisnost započet 1775.
1775 - Rođena je engleska književnica Džejn Ostin (Jane Austen), čije je delo početkom 20. veka svrstano među pisce "velike tradicije". Smatra se najčitanijim romanopiscem među autorima koji su stvarali pre viktorijanskog perioda ("Razum i osećajnost", "Gordost i predrasuda", "Mensfildski park", "Ema", "Nortagentska opatija", "Nagovaranje").
1835 - U velikom požaru koji je zahvatio Njujork uništeno je 600 građevina.
1838 - Buri su se, tokom Velike seobe, bežeći od britanske kolonijalne vlasti, sukobili sa plemenom Zulu i u bici na Krvavoj Reci pobili 3.000 pripadnika tog južnoafričkog plemena.
1859 - Umro je nemački filolog Vilhelm Grim (Wilhelm Grimm) koji je sa bratom Jakobom sakupio i objavio čuvene priče i bajke za decu. S bratom je radio i na istraživanju nemačkog jezika, folklora i kulture, a sam se bavio izučavanjem spomenika starog nemačkog jezika.
1885 - U Sarajevu je počeo da izlazi srpski književni list "Bosanska vila", koji je bio veoma cenjen u bosanskim književnim krugovima. Pokrenut kao časopis koji će se baviti srpskom kulturnom baštinom, vremenom je prerastao u ugledni list u kojem su sarađivali istaknuti pisci svih nacionalnosti, kao i književnici izvan bosanskohercegovačkog kruga. Do 1887. ga je uređivao Nikola Šumonja, a potom do zabrane 15. juna 1914. Nikola Kašiković.
1916 - Ubijen je ruski monah i pustolov Grigorij Raspućin koji je kao tobožnji vidovnjak i čudotvorac uspeo da se nametne za osobu od poverenja poslednjem ruskom caru Nikoli II i njegovoj ženi carici Aleksandri. Ubila ga je grupa oficira da bi spasili ugled monarhije.
1917 - Rođen je engleski pisac Artur Čarls Klark (Arthur Charles Clarke), popularizator astronautike i autor čuvenih naučno-fantastičnih romana, među kojima su najpoznatiji "2001: odiseja u svemiru", "3001: konačna odiseja", "Kraj detinjstva".
1920 - U jednom od najtežih zemljotresa u svetu, u kineskoj provinciji Gansu poginulo je oko 180.000 ljudi.
1921 - Umro je francuski kompozitor Kamij Sen Sans (Camille Saint Saens), klavirski virtuoz i dirigent, jedan od osnivača društva za negovanje i unapređenje francuske muzike (Societe Nationale de Musique). Njegov ogromni opus obuhvata muzička dela svih vrsta među kojima su najpoznatije opera "Samson i Dalila" i kompozicija za kamerni sastav "Karneval životinja".
1931 - Umro je srpski istoričar i sveštenik Dimitrije Ruvarac, profesor i rektor Karlovačke bogoslovije, od 1882. arhimandrit manastira Grgetega. Ustanovio je kritičku školu u srpskoj istoriografiji, uvodeći filološki metod u analizu istorijskih izvora. Autor je brojnih rasprava i studija ("Pregled domaćih izvora stare srpske povesnice").
1934 - Pušten je u saobraćaj prvi beogradski drumski most preko Save, nazvan "Zemunski most kralja Aleksandra". Dignut je u vazduh u aprilu 1941, a na mestu visećeg mosta podignut je 1957, most nezvanično nazvan "Brankov most".
1944 - Nemci su u Drugom svetskom ratu probili u Ardenima savezničke linije odbrane, iznenadivši američke snage i počeli kontraofanzivu na zapadnom frontu, U borbama okončanim nemačkim porazom, saveznici su izgubili 77.000 vojnika a Nemci 130.000.
1944 - U avionskoj nesreći iznad Lamanša poginuo je američki džez-muzičar Glen Miler (Glenn Miller).
1949 - Vođa borbe za nezavisnost Ahmed Sukarno izabran je za prvog predsednika Indonezije posle sticanja nezavisnosti zemlje od Holandije.
1966 - Savet bezbednosti UN je na predlog Velike Britanije jednoglasno izglasao ekonomske sankcije protiv režima bele manjine u Rodeziji.
1971 - Pakistanske trupe predale su se indijskoj vojsci i Oslobodilačkoj armiji Istočnog Bengala. Time je okončan indijsko-pakistanski sukob i sačuvana nezavisnost novostvorene države Bangladeš koja je proklamovana u martu 1971.
1993 - Šest zemalja članica Evropske unije (Velika Britanija, Nemačka, Francuska, Italija, Holandija i Danska), uprkos protivljenju Grčke, priznalo je Bivšu Jugoslovensku Republiku Makedoniju.
1995 - Savet bezbednosti UN dao je NATO snagama ovlašćenje da preuzmu nadležnost nad mirovnim operacijama u Bosni. Time je okončana misija UNPROFOR-a i stvoreni pravni uslovi da NATO počne misiju nadgledanja sprovođenja mira u Bosni (IFOR).
1997 - Na suđenju u Prištini 15 kosovskih Albanaca optuženih za terorizam i pripadnost ilegalnoj organizaciji "Oslobodilačka vojska Kosova" osuđeni su na kazne zatvora od četiri do 20 godina.
2001 - Prvi američki brod od 1962, kada su SAD uvele embargo protiv Kube, stigao je u luku u Havani, noseći oko 500 tona smrznute hrane.
2003 - Švajcarski parlament prihvatio je rezoluciju kojom se ubijanje Jermena u otomanskom carstvu tokom Prvog svetskog rata izjednačava sa genocidom.
2004 - Ustavni sud Rumunije potvrdio je izbor Trajana Baseskua (Traian Basescu) za predsednika Rumunije, koji na tom mestu zamenjuje Jona Ilijeskua (Ion Iliescu).
2008 - Poginulo je 120 tamilskih pobunjenika i 25 vojnika u borbama na severu Šri Lanke. Tamilski tigrovi su hinduisti i bore se od 1972. godine za nezavisnost severnog i severoistočnog dela Šri Lanke, zemlje u kojoj 75 odsto stanovništva čine budisti. Procenjuje se da je tokom tri decenije sukoba izginulo oko 70.000 ljudi.
2012 - Na parlamentarnim izborima u Japanu pobedila je konzervativna Liberalno-demokratska partija sa tvrdom nacionalističkom politikom u okolnostima zategnutih susedskih odnosa sa Kinom. Ostrva koje Japan zove Senkaku, a Kina Diaoju, su u centru dugogodišnjeg teritorijalnog spora koji se zaoštrio sredinom septembra kada je Tokio nacionalizovao jedan deo tih ostrva u Istočnom kineskom moru.
2014 - U terorističkom napadu na školu u Pešavaru, Pakistan, ubijeno je 148 dece, učitelja i svih sedam napadača. U napadu koji je trajao skoro sedam sati ranjeno je više od 120 đaka i nastavnika.
b92
_________________
Mnogo je ljudi. redak je čovek..
|
|
|
|
|
|
|
Maša
|
|
Administrator
Pridružio se: 24 Feb 2013, 22:43
Postovi: 6617
|
Na današnji dan, 17. decembar 1531 - Po naredjenju pape Klementa VII ustanovljena je inkvizicija u portugalskoj prestonici Lisabonu.
1538 - Papa Pavle III isključio je iz rimokatoličke crkve engleskog kralja Henrija VIII (Henry) koji je prethodno sebe proglasio poglavarom anglikanske crkve.
1778 - Rodjen je engleski hemičar Hamfri Dejvi (Humphry Davy) izumitelj rudarske sigurnosne lampe (1816). Otkrio je anestetičko delovanje rajskog gasa, a pomoću elektrolize prvi je izdvojio natrijum, kalijum i kalcijum u elementarnom obliku.
1830 - Umro je južnoamerički revolucionar, vojskovodja i državnik Simon Bolivar. Vodja borbe za nezavisnost Južne Amerike od Španije, "El Libertador", nije uspeo da ostvari svoje težnje da ujedini južnoameričke zemlje u jaku i nezavisnu državu. Oslobodio je Venecuelu, Ekvador, Panamu i Peru i bio je predsednik Kolumbije i Bolivije koja je po njemu dobila ime. Optužen da je hteo da se proglasi monarhom, povukao se s vlasti 1830. i ubrzo je umro.
1888 - Rodjen je Aleksandar Karadjordjević, mladji sin srpskog kralja Petra i crnogorske kneginje Zorke, regent od 1914. kralj Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca od 1921. U novoj državi zaveo je lični režim u januaru 1929, a u septembru 1931. nametnuo je Oktroisani ustav. Ubijen je u atentatu u Marseju 9. oktobra 1934.
1903 - Braća Vilbur (Wilbur) i Orvil Rajt (Orville Wright) izvela su prvi uspešan let avionom u istoriji vazduhoplovstva. Njihova letilica "Flajer I" je nad peščanim dinama blizu mesta Kiti Houk u Severnoj Karolini, SAD, uzletela četiri puta, zadržavši se pritom u vazduhu najduže 59 sekundi.
1908 - Nakon pobede mladoturske revolucije, održana je prva sednica parlamenta Otomanskog carstva.
1909 - Umro je belgijski kralj Leopold II koji je 1885. formirao Slobodnu državu Kongo, a 1908. je anektirao kao Belgijski Kongo. Nasledio ga je nećak Albert I.
1939 - U zalivu La Plata kod Montevidea u Drugom svetskom ratu potonuo je nemački bojni brod "Admiral Graf fon Špe", koji je prethodno bio oštećen u bici s britanskim krstaricama. Kapetan broda Hans Langsdorf (Langsdorff) je potom izvršio samoubistvo.
1948 - U pokušaju da ponovo uspostavi vlast u Indoneziji koja je 1945. proglasila nezavisnost, Holandija je napala Indoneziju, njene trupe su upale u glavni grad Džakartu i uhapsile predsednika Sukarna u druge indonežanske lidere. Sporazumom u Hagu 1949. Holandija je priznala suverenitet Indonezije.
1973 - Arapski ekstremisti ubili su 32 osobe na aerodromu u Rimu kada su bacili bombu na avion kompanije "Pan Ameriken" i iz mitraljeza izrešetali zgradu terminala.
1983 - U diskoteci u Madridu u požaru su izgubile život 83 osobe.
1985 - Vojna vlada Ugande i pripadnici gerilaca potpisali su mirovni ugovor kojim su podelili vlast i okončali gotovo petogodišnji gradjanski rat.
1989 - U Rumuniji su izbile masovne demonstracije protiv diktatorskog režima Nikolae Čaušeskua (Nicolae (Ceausescu) u kojima je poginulo oko 1.000 ljudi. Nemiri koji su počeli u Temišvaru i Aradu zahvatili su potom Bukurešt i proširili se na celu zemlju. Čaušesku i njegova žena Elena uhvaćeni su u begu 22. decembra, osudjeni na smrt i streljani.
1990 - Na prvim demokratskim izborima u Haitiju za predsednika je izabran populistički sveštenik Žan Bertran Aristid (Jean Bertrand Aristide).
1991 - Savet ministara EU usvajanjem nove Deklaracije o Jugoslaviji odlučio je da prizna nezavisnost svim jugoslovenskim republikama koje prihvate kriterijume za priznavanje novih država u istočnoj Evropi i SSSR-u.
1992 - Skupština Republike Srpske na Palama izabrala je Radovana Karadžića za prvog predsednika Republike.
1995 - Vodja delegacije bosanskih Srba na mirovnim pregovorima u Dejtonu Slobodan Milošević odbio je da poslanicima Skupštine Republike Srpske podnese izveštaj o mirovnim pregovorima na kojim je postignut sporazum o okončanju bosanskog rata.
1996 - Pobunjenici peruanskog levičarskog gerilskog pokreta "Tupak Amaru" zauzeli su japansku ambasadu u Limi, zapretivši da će pobiti 490 talaca ukoliko vlasti Perua ne oslobode iz zatvora 300 pripadnika njihovog pokreta.
1997 - Minski centar UN objavio je da u Bosni i Hercegovini ima još 750.000 do milion nagaznih mina i da je tokom 1996. i 1997. od eksplozija mina povredjeno oko 1.000 ljudi, medju kojima je veliki broj dece.
1999 - Nemački, američki i istočnoevropski zvaničnici zaključili su istorijski sporazum o nadoknadi za prinudni rad za vreme nacističke Nemačke, 54 godine posle Drugog svetskog rata.
2000 - U Ženevi je održana konferencija o novom programu zaštite prava glumaca i njihovog rada u filmskoj i TV industriji, muzičkim spotovima i na Internetu, kojoj su prisustvovali delegati iz oko 90 zemalja.
2002 - Skupština SR Jugoslavije ratifikovala je Dejtonski sporazum, potpisan 1995. kojim je okončan rat u Bosni.
2003 - Francuska je zabranila isticanje religijskih obeležja (nošenje feredža, jevrejskih kapica, hrišćanskih krstova) u državnim školama.
2004 - U Butanu je zabranjeno pušenje na javnim mestima i prodaja duvana. Butan je prva zemlja na svetu gde je uvedena ova zabrana.
2005 - Evropska unija odobrila je Makedoniji status kandidata za članstvo u EU.
2007 - Nju Džersi je doneo zakon kojim se smrtna kazna zamenjuje doživotnim zatvorom bez prava na uslovnu slobodu i time postao prva američka savezna država koja je u protekle četiri decenije ukinula smrtnu kaznu.
2011 - U tropskoj oluji koja je pogodila jug Filipina stradalo je više od 930 osoba.
2011. - Umro je Kim Džong Il, narodni vodja Severne Koreje koja je proglasila period žalosti od 17. do 29. decembra. Nasledio ga je njegov sin Kim Džong-una.
2013 - Predsednica Hrišćansko-demokratske unije (CDU) Angela Merkel većinom glasova poslanika donjeg doma Saveznog parlamenta, Bundestaga, po treći put je izabrana za saveznu kancelarku SR Nemačke.
b92
_________________
Mnogo je ljudi. redak je čovek..
|
|
|
|
|
|
|
Maša
|
|
Administrator
Pridružio se: 24 Feb 2013, 22:43
Postovi: 6617
|
Na današnji dan, 18. decembar 1398 - Tatarski vojskovođa Timur Lenk zauzeo je indijski grad Delhi.
1737 - Umro je Antonio Stradivari, talijanski graditelj gudačkih instrumenata, nenadmašnog kvaliteta. Zvuk njegove violine postao je u 19. veku klasično merilo vrednosti. Smatra se da je napravio 1.100 instrumenata, od kojih je sačuvano 500 violina, 12 viola i 50 violončela.
1803 - Umro je nemački pisac, istoričar, filozof i protestanski teolog Johan Gotfrid fon Herder, koji je svojim delom značajno uticao na nemački romantizam, posebno na mladog Getea i književni pokret "Šturm und drang". U zbirku "Glasovi naroda u pesmama" uvrstio je i četiri srpske narodne pesme među kojima je "Hasanaginica" u Geteovom prevodu.
1856 - Rođen je engleski fizičar Džozef Džon Tomson, predsednik Kraljevskog društva u Londonu (1915-20), profesor Univerziteta u Kembridžu, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1906. Otkrio je elektron (1897), atomističku strukturu elektriciteta i dao naučni osnov provođenja elektriciteta kroz gasove.
1865 - Ratifikacijom 13. ustavnog amandmana u SAD je ukinuto ropstvo.
1879 - Rođen je švajcarski slikar Paul Kle koji je prvi u ekspresionističko slikarstvo uneo irealni svet i predstave iz podsvesti i sna, anticipirajući time nadrealizam. Pripadao je grupi "Plavi jahač" koju su vodili Valerij Kandinski i Franc Mark.
1903 - Američko-panamskim ugovorom zona Panamskog kanala je stavljena pod kontrolu SAD uz godišnju rentu.
1913 - Rođen je nemački državnik Vili Brant, popularni gradonačelnik Berlina (1957-66), kancelar Zapadne Nemačke (1969-74), lider Socijaldemokratske stranke. Njegova "istočna politika sporazumevanja" sa SSSR i drugim istočnoevropskim zemljama doprinela je stabilizaciji prilika u Evropi, za šta je dobio Nobelovu nagradu za mir 1971. Svetsko javno mnjenje zadivio je 1970. kada je kleknuo pred spomenikom žrtvama nacizma u Varšavi i zamolio za oproštaj u ime nemačkog naroda. Zbog špijunske afere u kojoj je otkriveno da je njegov blizak saradnik istočnonemački špijun, podneo je 1974. ostavku na mesto saveznog kancelara.
1916 - Pobedom Francuza završena je desetomesečna bitka kod Verdena u Prvom svetskom ratu, u kojoj su obe strane imale ogromne gubitke - poginulo je 543.000 Francuza i 434.000 Nemaca.
1935 - Edvard Beneš je izabran za predsednika Čehoslovačke, četiri dana posle ostavke prvog šefa te države Tomaša Masarika.
1940 - Vođa nacističke Nemačke Adolf Hitler naredio je u Drugom svetskom ratu generalštabu nemačke armije da pripremi invaziju na Rusiju prema tajnom planu pod šifrom "Operacija Barbarosa".
1970 - U Italiji je stupio na snagu zakon o razvodu braka, uprkos protivljenju rimokatoličke crkve.
1972 - SAD su u Vijetnamskom ratu počele masovno bombardovanje glavnog grada Hanoja koje je trajalo neprekidno 12 dana i noći.
1980 - Umro je ruski državnik i visoki komunistički funkcioner Aleksej Kosigin, sovjetski premijer od 1964. do 1980.
1999 - Predsednica Šri Lanke Čandrika Kumaratunga povređena je u eksploziji bombe u kojoj je poginulo 33 i ranjeno 137 ljudi. Vlasti u Kolombu optužile su tamilske separatiste za podmetanje bombe.
2000 - U Briselu su obnovljeni pregovori o sukcesiji bivše SFR Jugoslavije, nakon što su nove jugoslovenske vlasti odustale od stava da je SR Jugoslavija jedini naslednik bivše države, koji je tvrdo zastupao bivši predsednik SRJ Slobodan Milošević. Pregovori su uspešno završeni u maju 2001.
2001 - U Parizu je umro Žilber Beko jedan od najuspešnijih francuskih pevača u drugoj polovini 20. veka.
2003 - Skupština Kosova usvojila je u načelu Zakon o saradnji sa Tribunalom u Hagu.
2005 - U jurnjavi tokom raspodele humanitarne pomoći u indijskom gradu Čenaju (ranije Madras) stradala su 43 beskućnika.
2009 - Umro je Oskar Danon, kompozitor, dirigent i posleratni osnivač Beogradske filharmonije i Opere i Baleta Narodnog pozorišta. Dobitnik je brojnih međunarodnih i domaćih priznanja za umetnički rad i uspeh.
2011 - U Pragu je preminuo Vaclav Havel, nekadašnji vođa češke "plišane revolucije", dramski pisac, prvi slobodno izabrani predsednik Čehoslovačke i prvi predsednik samostalne Češke.
2014 – U Beogradu je otvoren za saobraćaj Pupinov most koji spaja Zemun i Borču, i omogućava izmeštanje teretnog sabraćaja iz centra grada.To je drugi beogradski most na Dunavu, a prvi, Pančevački, izgrađen je 1935. godine.
b92
_________________
Mnogo je ljudi. redak je čovek..
|
|
|
|
|
|
|
Maša
|
|
Administrator
Pridružio se: 24 Feb 2013, 22:43
Postovi: 6617
|
Na današnji dan, 19. decembar 1154 - Na engleski presto je došao Henri II (Henry), prvi vladar dinastije Plantagenet. Učvrstio je kraljevsku vlast i ograničio vlasti barona i sudsku vlast crkve, zbog čega je došao u sukob sa kanterberijskim nadbiskupom Tomasom Beketom (Thomas Becket), koji je po njegovom nalogu ubijen 1170. Započeo je osvajanje Irske 1171.
1741 - Umro je ruski pomorac i istraživač danskog porekla Vitus Bering, na dotad nepoznatom ostrvu koje je kasnije dobilo njegovo ime. Iste godine u avgustu Bering je otkrio poluostrvo Aljasku. Po njemu je severni deo Tihog okeana nazvan Beringovo more, kao i prolaz koji spaja Severno more s Tihim okeanom.
1793 - General Napoleon Bonaparta (Bonaparte) dobio je prvu značajnu bitku kada je od Engleza preuzeo Tulon.
1842 - SAD su priznale nezavisnost Havaja, ali američki uticaj ostao je dominantan. Havajska ostrva su anektirana 1898, a 31. avgusta 1959. postala su 50. država SAD.
1851 - Umro je engleski slikar Džozef Malord Vilijam Tarner (Joseph Mallord William Turner), jedan od najvećih pejzažista u istoriji slikarstva. Tarnerov slikarski postupak oslobodjen akademizma i njegovo otkriće pune svetlosti i čiste boje značajno su uticali na francuske impresioniste i poentiliste.
1863 - Engleski pronalazač Frederik Volton (Frederick Walton) patentirao je u Londonu podni prekrivač - linoleum.
1902 - Rodjen je glumac Ralf Ričardson (Ralph Rićardson), jedna od najznačajnijih ličnosti engleskog pozorišta. S jednako velikim uspehom tumačio je uloge u Šekspirovim i modernim dramama, u komedijama i tagedijama, a proslavio se i na filmu ("Ričard III", "Naš čovek u Havani", "Dr Živago", "Kartum", "Ana Karenjina").
1905 - Usvojen je prvi ustav Crne Gore, "Nikoljdanski ustav", kojim je država konstituisana kao ustavna monarhija.
1906 - Rodjen je ruski državnik Leonid Iljič Brežnjev, predsednik Prezidijuma Vrhovnog sovjeta SSSR od 1960, a nakon smenjivanja Nikite Hruščova 1964. generalni sekretar Komunističke partije SSSR i glavni protagonist sovjetske unutrašnje i spoljne politike do smrti 1982.
1941 - Posle neuspele ofanzive na Moskvu u Drugom svetskom ratu, Adolf Hitler je smenio komandanta nemačkih kopnenih trupa feldmaršala Valtera fon Brauhiča (Walter von Brauhitsch) i lično preuzeo komandu nad armijom.
1946 - U Indokini je izbio rat izmedju vojske pod vodjstvom Ho Ši Mina (Chi Minh) i francuskih kolonijalnih trupa.
1950 - Savet NATO-a imenovao je američkog generala Dvajta Ajzenhauera (Dwight Eisenhower) vrhovnim komandantom snaga NATO u Evropi. Ajzenhauer je bio jedan od najznačajnijih savezničkih komandanata u Drugom svetskom ratu i predsednik SAD 1952. i 1956.
1958 - Predsednik SAD Ajzenhauer uputio je, prvi put u svetu, božićne čestitke preko satelita.
1965 - Sa 54,5 procenata glasova birača Šarl de Gol (Charles de Gaulle) je pobedio na predsedničkim izborima u Francuskoj Fransoa Miterana (Francois Mitterrand).
1972 - Južnokorejski tanker "Južna zvezda" ispustio je više od 100.000 tona nafte pored Omana.
1972 - Kapsula vasionskog broda "Apolo 17" spustila se u Tihi okean. Time je okončan američki program "Apolo" letova na Mesec sa ljudskom posadom.
1984 - Britanski i kineski premijeri Margaret Tačer (Thatcher) i Džao Cijang (Zhao Ziyang) potpisali su u Pekingu sporazum prema kojem Hongkong od 1. jula 1997, posle 99 godina britanske uprave, prelazi pod suverenitet Kine.
1991 - Republika Srpska Krajina proglasila je Knin za glavni grad, a Milan Babić, dotadašnji predsednik vlade, preuzeo je funkciju predsednika Republike. Time su ujedinjene dve teritorijalno nepovezane jedinice u Hrvatskoj pod kontrolom Srba - Krajina i Srpska oblast Slavonija, Baranja i Zapadni Srem. RSK je prestala da postoji u avgustu 1995, kada su hrvatske snage zauzele te teritorije, a oko 250.000 Srba izbeglo je u Bosnu i SR Jugoslaviju.
1995 - Prvi vojnici iz Rusije stigli su u Bosnu gde će se uključiti u misiju očuvanja mira (IFOR), koja je po odluci Saveta bezbednosti UN poverena snagama NATO.
1996 - Umro je Marčelo Mastrojani (Marcello Mastroianni), zvezda italijanske kinematografije ("Devojke sa Španskog trga", "Sladak život", "Osam i po", "Privatan život", "Leo poslednji").
1997 - Singapurski putnički avion "Boing 737-300" srušio se blizu indonežanskog grada Palembangare. Nesreću nije preživeo niko od 104 putnika i člana posade.
2001 - U socijalnim nemirima koji su zahvatili Argentinu na hiljade ljudi širom zemlje opljačkalo je oko 100 samoposluga. Protesti u kojima je poginulo više od 20, a ranjeno preko 100 ljudi, izbili su kada je vlada najavila da će uvesti strože ekonomske mere kako bi otplatila strani dug od 132 milijarde dolara.
2003 - U Zagrebu je umro profesor Ekonomskog fakulteta i poznati hrvatski ekonomista Branko Horvat.
2004 - Umrla je slavna italijanska operska pevačica Renata Tebaldi, za koju je čuveni dirigent Arturo Toskanini rekao da ima "glas andjela".
2005 - U Avganistanu je konstituisan parlament, po prvi put, nakon više od 30 godina i posle desetina godina krvoprolića.
2006 - Umro je Džo Barbera (Joe) član čuvenog animatorskog dvojca Hana-Barbera, koji je stvorio neke od najpoznatijih likova crtanih filmova poput "Tom i Džeri", "Medved Jogi", "Porodica Kremenko" i "Skubi du". Prve legendarne epizode o mišu i mački koji se nadmudruju osvojile su sedam Oskara. Barbera i Vilijam Han (William Hanna) udružili su se 30-tih godina prošlog veka dok su radili za Metro Goldvin Majer (MGM).
2011 – U tropskoj oluji "Vaši" koja je pogodila jug Filipina stradalo je 927 ljudi pretežno u lučkim gradovima Kagajan de Oro i Iligan na ostrvu Mindanao.
2013 – Preminula je Ružica Sokić, pozorišna, filmska i TV glumica, dobitnica Zlatne arene u Puli i Dobričing prstena za životno delo. Bila je stalni član pozorišta Atelje 212, a proslavile su je uloge u filmovima "Kad budem mrtav i beo", "Bokseri idu u raj", "Užička republika" "Tesna koža" i "Žuta".
2014 - Desetoricu bivših pripadnika srpskih paravojnih jedinica sud u Osijeku prvostepeno je osudio na pet do 20 godina zatvora zbog ratnih zločina protiv civila i ratnih zarobljenika u Trpinji i Borovom Naselju kod Vukovara 1991. godine.
2015 – Preminuo je Kurt Mazur, jedan od najvećih dirigenata na svetu i ; muzički direktor Njujorške filharmonije. Bio je višegodišnji direktor filharmonije u Drezdenu i preko 25 godina dirigent filharmonije u Lajpicigu, kao i posvećeni humanista koji je doprineo mirnom padu Berlinskog zida.
b92
_________________
Mnogo je ljudi. redak je čovek..
|
|
|
|
|
|
|
Maša
|
|
Administrator
Pridružio se: 24 Feb 2013, 22:43
Postovi: 6617
|
Na današnji dan, 20. decembar 1355 - Umro je srpski car Dušan Stefan Nemanjić, sin kralja Stefana Dečanskog, kralj Srbije od 1331. U Skoplju je 1346. krunisan za cara Srba, Grka i Arbanasa. U vreme njegove vladavine Srbija je bila na vrhuncu moći, prostirala se od Korintskog zaliva na jugu do Dunava na severu i od Jadrana na zapadu do Egejskog mora na istoku. Odnose u državi uredio je zbirkom zakona (Dušanov zakonik) koja je objavljena 1349, a dopunjena 1354. i koju istoričari smatraju ustavom tadašnje feudalne srpske države. Sahranjen je u manastiru Svetih Arhandjela kod Prizrena koji je u vreme turskih osvajanja srušen do temelja.
1582 - U Francuskoj je prihvaćen Gregorijanski kalendar.
1795 - Rodjen je nemački istoričar Leopold fon Ranke, osnivač moderne gradjanske istoriografije. Pored romansko-germanske, bavio se i istorijom jugoistočne Evrope, posebno istorijom Srba i Turaka, pri čemu mu je savetnik i saradnik bio Vuk Karadžić. Njegovo delo "Srpska revolucija" (1829) smatra se jednom od najboljih knjiga o Prvom i Drugom srpskom ustanku.
1912 - U Londonu je počela mirovna konferencija Turske i balkanskih zemalja, posle pobede balkanskih saveznika i osvajanja gotovo svih turskih poseda u Evropi. Konferencija je završena potpisivanjem Londonskog mirovnog ugovora 30. maja 1913, kojim se Turska odrekla evropskih provincija do linije Enos-Midija, ali su sukobi medju balkanskim saveznicima oko razgraničenja vodili u novi rat.
1937 - Umro je nemački general Erih Ludendorf (Erich Ludendorff) jedan od ključnih nemačkih komandanata u Prvom svetskom ratu. Smenjen je 1918. nakon neuspelih ofanziva u proleće i leto te godine. Bio je poslanik nacionalsocijalističke stranke u Rajhstagu (1924-28) i jedan je od ideologa kasnije nacističke agresivne vojne doktrine i pobornik totalnog rata.
1945 - Karl Rener (Renner) je izabran za prvog predsednika austrijske Druge republike.
1960 - Osnovan je Front nacionalnog oslobodjenja Južnog Vijetnama, komunističko političko krilo antiameričkih gerilskih snaga Vijetkong.
1968 - Umro je američki pisac Džon Stajnbek (John Steinbeck) dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1962. Postao je slavan tridesetih godina 20. veka s romanima koji se bave posledicama velike ekonomske krize i pobunom nekonformističke mlade generacije ("Plodovi gneva" "Zima našeg nezadovoljstva", "Istočno od raja").
1970 - Pod pritiskom radničkih nemira i štrajkova, ostavku je podneo šef vladajuće Poljske ujedinjene radničke partije (komunisti) Vladislav Gomulka (Wladyslaw Gomolka). Nasledio ga je Edvard Gjerek (Edward Gierek).
1971 - Predsednik Pakistana Aga Mohamed Jahja Kan (Agha Mohammed Yahya Khan) podneo je ostavku posle poraza pakistanskih trupa u ratu s Indijom u Istočnom Pakistanu (Bangladess) i predao je vlast Zulfikaru Ali Butu (Bhutto).
1973 - U Madridu je ubijen španski premijer i blizak saradnik generala Franka, Luis Karero Blanko (Carrero Blanco), u eksploziji bombe aktivirane kad je naišao njegov automobil.
1974 - Umro je srpski vajar Risto Stijović, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Autor je mnogih spomenika, izvanredno stilizovanih životinja i ptica u kamenu, a najbolja dela ostvario je u drvetu koje je obradjivao virtuoznom veštinom.
1982 - U 95. godini umro je Artur Rubinštajn (Rubenstein) američki pijanista poljskog porekla, jedan od najčuvenijih u 20. veku, posebno poznat po interpretacijama Šopena (Chopin) i novije španske klavirske muzike.
1986 - U najvećim demonstracijama od početka Kulturne revolucije u Kini, preko 30.000 studenata protestovalo je u Šangaju tražeći demokratske slobode.
1987 - U najtežoj mirnodopskoj nesreći na moru, sudar filipinskog feribota "Dona Paz" i jednog tankera preživelo je samo 11 od 4.397 putnika i članova posade feribota. Feribot "Dona Paz" je bio registrovan za prevoz najviše 1.500 ljudi.
1989 - SAD su počele invaziju Paname s 12.000 vojnika, kojima se pridružilo još toliko američkih vojnika stacioniranih u Panami, radi zbacivanja bivšeg američkog štićenika premijera Manuela Antonija Norijege (Antonio Noriega).
1990 - Šef sovjetske diplomatije Eduard Ševardnadze, ključna ličnost sovjetskih reformi koje su dovele do okončanja hladnog rata, podneo je ostavku upozorivši parlament na opasnost uspostavljanja diktatorskog poretka u zemlji.
1991 - Predsednik reformske vlade SFR Jugoslavije Ante Marković podneo je ostavku, zbog opstrukcije reformskog programa savezne vlade koju su sprovodili republički politički lideri. Marković nije želeo da prihvati savezni budžet koji je nazvao "ratnim budžetom". Nakon njegove ostavke reforme su zaustavljene, a Jugoslavija se ubrzo raspala u krvavom ratu.
1992 - U SR Jugoslaviji su održani prevremeni savezni, republički i lokalni izbori. Na izborima za predsednika Srbije Slobodan Milošević pobedio je u prvom krugu Milana Panića. Predstavnici opozicije ukazali su na brojne nepravilnosti i manipulacije tokom izbora.
1995 - Američki avion "Boing 757" sa 164 putnika i člana posade, koji je leteo od Majamija ka kolumbijskom gradu Kali, srušio se u planinama jugozapadne Kolumbije. Nesreću je preživelo četvoro ljudi i jedan pas.
1996 - U Beograd je doputovala Komisija OEBS na čelu sa bivšim španskim premijerom Felipeom Gonzalesom (Gonzalez) da ispita regularnost lokalnih izbora u Srbiji, nakon što je, pod pritiskom inostrane javnosti i svakodnevnih protesta širom Srbije, predsednik Slobodan Milošević bio prisiljen da prihvati arbitražu OEBS.
1998 - Amerikanka nigerijskog porekla Nkem Čukvu (Chukwu) rodila je osmorke, što je bio prvi takav poznat slučaj. Najmanja beba umrla je sedam dana kasnije.
1999 - Na osnovu optužnice Medjunarodnog suda za ratne zločine, pripadnici mirovnih snaga u Bosni (SFOR) uhapsili su general-potpukovnika Vojske Republike Srpske Stanislava Galića, komandanta Sarajevsko-romanijskog korpusa od oktobra 1992. do penzionisanja u maju 1994. Osudjen je 2003. pred haškim tribunalom na 20 godina zatvora zbog zločina protiv čovečnosti nad civilima u Sarajevu od 1992. do 1994.godine.
2001 - Savet bezbednosti UN usvojio je rezoluciju o slanju "Medjunarodnih bezbednosnih snaga za pomoć Avganistanu" (ISAF) pod komandom Velike Britanije, kao podršku privremenoj antitalibanskoj vladi.
2001 - Umro je bivši predsednik Senegala (1960-80) Leopold Sedar Sengor. Poznat je i kao jedan od najznačajnijih frankofonskih pesnika, Sengor je bio prvi Afrikanac koji je postao član francuske Akademije nauka i umetnosti.
2002 - U Nemačkoj je, na osnovu poternice Interpola, uhapšena vlasnica propale piramidalne "Dafiment banke" Dafina Milanović i izručena Beogradu, gde je optužena za proneveru oko 19 miliona nemačkih maraka.
2006 - U Beogradu je preminuo novinar i publicista Dušan Simić, dugogodišnji dopisnik i urednik beogradskog dnevnika "Politika", glavni urednik NIN-a, izvršni urednik lista "Danas". ;
2010 - Policija Belorusije uhapsila je 639 osoba zbog učešća na demonstracijama u Minsku posle predsedničkih izbora, na kojima je predsednik Lukašenko, na vlasti već 16 godina, obezbedio pobedu već u prvom krugu. Po zatvaranju birališta, desetine hiljada pripadnika opozicije održalo je demonstracije, a stotine učesnika protesta je privedeno, uključujući i sedam od devet predsedničkih kandidata na izborima. ;
2014 – Umro je slikar Miodrag B. Protić, osnivač i prvi direktor Muzeja savremene umetnosti u Beogradu, autor značajnih izložbi i uticajni teoretičar, istoričar i kritičar jugoslovenske i srpske moderne i savremene umetnosti.
2015 – Na parlamentarnim izborima u Španiji Narodna stranka premijera Marijana Rahoja dobila je najviše glasova, ali je izgubila apsolutnu većinu u parlamentu. Podemos, stranka leve orijentacije koja se protivi merama štednje i liberalni Siudadanos osvojili su gotovo trećinu glasova. Parlametarni izbori ponovljeni su nakon šest meseci pošto nijedna stranka nije uspela da formira vladu.
b92
_________________
Mnogo je ljudi. redak je čovek..
|
|
|
|
|
|
|
Maša
|
|
Administrator
Pridružio se: 24 Feb 2013, 22:43
Postovi: 6617
|
Na današnji dan, 21. decembar 1118. Rođen je Tomas Beket, kanterberijski nadbiskup od 1162. Zbog protivljenja nameri kralja Henrija II da ograniči vlast crkve, kraljeve pristalice ubile su ga 1170. u Kenterberijskoj katedrali. Papa Aleksandar III proglasio ga je 1173. svecem, a kralj je bio prisiljen da povuče "Klarendonske konstitucije" o odnosima crkve i države.
1375. Umro je italijanski pisac Đovani Bokačo, autor zbirke od sto novela "Dekameron", remek dela italijanske proze koje je postalo izvor nadahnuća i nenadmašni uzor italijanske proze.
1781. Austrijski car Josif II priznao je Ediktom o toleranciji slobodu veroispovesti i oduzeo katoličkoj crkvi položaj državne crkve.
1804. Rođen je engleski državnik i pisac Bendžamin Dizraeli, osnivač i vođa konzervativaca, premijer (1868. i 1874-80), jedan od tvoraca britanskog imperijalizma.
1879. Rođen je sovjetski diktator poreklom iz Gruzije Josif Visarionovič Džugašvili. Kao generalni sekretar Komunističke partije od 1922. do smrti 1953. bio je neprikosnoveni vladar SSSR i lider komunističkog sveta. U "čistkama" koje je sprovodio da bi se održao na vlasti stradalo je nekoliko miliona ljudi, među kojima su bili istaknuti političari, generali, intelektualci. Hegemonističkom politikom doprineo je zaoštravanju međunarodnih odnosa u vreme hladnog rata i okrnjio je ogroman ugled SSR stečen značajnom ulogom u slamanju fašizma u Drugom svetskom ratu. Rezolucijom Informbiroa pokušao je 1948. da Jugoslaviju stavi pod sovjetsku zonu uticaja.
1881. U Beogradu je osnovano Društvo novinara Srbije, jedno od najstarijih u Evropi. U Beogradu su tada izlazila 22 lista i časopisa. Predsednik prvog Upravnog odbora Društva bio je srpski pisac Laza Kostić, tada urednik "Srpske nezavisnosti".
1892. Rođena je engleska književnica Sisili Izabel Ferfild, poznata kao Rebeka Vest, koja je posle boravka u Jugoslaviji 1937. i 1941. napisala opsežno putopisno-istorijsko delo "Crno jagnje i sivi soko".
1917. Rođen je nemački pisac Hajnrih Teodor Bel, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1972, majstor kratke priče, najprevođeniji nemački pisac posle Drugog svetskog rata ("Mišljenja jednog klovna", "Grupna slika s damom", "Izgubljena čast Katarine Blum").
1937. U Holivudu je održana premijera filma Volta Diznija"Snežana i sedam patuljaka", prvog celovečernjeg crtanog filma u filmskoj istoriji.
1940. Umro je američki pisac Frensis Skot Ficdžerald. Proslavio se već prvim delima u kojima je opisao "godine džeza", a njegov roman "Veliki Getsbi" smatra se jednim od remek dela o "izgubljenoj generaciji".
1945. Umro je američki general Džordž Smit Paton, posle saobraćajne nesreće u Nemačkoj. U Drugom svetskom ratu istakao se kao briljantan komandant oklopnih jedinica u bitkama u severnoj Africi, na Siciliji, u Ardenima. Posmrtno je objavljen njegov dnevnik "Rat kako sam ga ja video".
1948. U Irskoj je potpisan zakon o konstituisanju IrskeRepublike. Irska je 1949. proglasila punu nezavisnost od Velike Britanije i istupila je iz Komonvelta.
1958. General Šarl de Gol izabran je za prvog predsednika Pete republike.
1967. Luis Vaškanski, prvi čovek kojem je presađeno tuđe srce, umro je u južnoafričkom gradu Kejptaun 18 dana posle operacije.
1972. Istočna i Zapadna Nemačka potpisale su ugovor o dobrosusedskim odnosima i uspostavile diplomatske veze, formalno okončavši neprijateljstvo koje je trajalo više od dve decenije. Time je otvoren put i za međunarodno priznanje Istočne Nemačke.
1973. U Ženevi je otvorena prva mirovna konferencija posvećena Izraelu i njegovim arapskim susedima. U radu konferencije učestovali su Jordan, Izrael, Egipat, SAD, ŠSR i UN.
1979. U Velikoj Britaniji je potpisan mirovni ugovor kojim je okončan sedmogodišnji gerilski rat u Rodeziji i 15-godišnja pobuna protiv britanske krune.
1988. Avion američke kompanije "Pan Am" na linijiLondon-Njujork eksplodirao je iznad škotskog mesta Lokerbi i u nesreći je poginulo svih 259 ljudi u "Boingu 747" i 11 na zemlji. Libija je kasnije optužena da je odgovorna za taj teroristički akt.
1990. Albanska vlada naredila je da se uklone sve statue Josifa Staljina i svi simboli koji nose njegovo ime.
1993. Predsednik Rusije Boris Jeljcin raspustio je Ministarstvo bezbednosti (bivši KGB) jer ga nije blagovremeno upozorilo na opasan razvoj događaja u zemlji i zato što, kako je rekao, instituciju koja je decenijama zastrašivala građane, nije moguće reformisati.
1997. U drugom krugu predsedničkih izbora u Srbiji, na koje je izašlo 50,98 odsto birača, pobedio je sa 59,23 odsto glasova Milan Milutinović, kandidat koalicije Socijalističke partije Srbije, Jugoslovenske levice i Nove demokratije. Njegov rival Vojislav Šešelj dobio je 37,57 odsto glasova.
2001. Predsednik Argentine Fernando de la Rua podneo je ostavku,nakon žestokih sukoba demonstranata i policije u najvećim socijalnim nemirima u istoriji Argentine i nako što je peronistička opozicija odbila da mu da podršku.
2002. Umro je Hoze Hiero, jedan od najcenjeniji hšpanskih pisaca, koji je 1988. dobio nagradu "Servantes", za knjigu "Njujork beleška".
2005. Najpoznatiji britanski homoseksualni par, pop zvezda Ser Elton Džon i kanadski filmski producent Dejvid Furniš venčali su se, odmah po usvajanju novog Zakona u Britaniji koji dozvoljava sklapanje braka osobama istog pola.
b92
_________________
Mnogo je ljudi. redak je čovek..
|
|
|
|
|
|
|
|
| Korisnici koji su trenutno na forumu: Nema registrovanih korisnika i 11 gostiju |
|
Ne možete postavljati nove teme u ovom forumu
Ne možete odgovarati na teme u ovom forumu
Ne možete monjati vaše postove u ovom forumu
Ne možete brisati vaše postove u ovom forumu
|
|
|
